‘Niet iedereen mag in ‘De zevende dag’ zijn mening komen verkondigen’: Patrick Loobuyck over antivaxers

Wat is het probleem met zo’n debat?

“Eerst en vooral wil ik benadrukken dat het niet de bedoeling is om wie vragen heeft bij de coronavaccins en de strategie die we momenteel volgen monddood te maken. Maar als je hen aan het woord laat moet je, zeker als openbare omroep, goed nadenken over de manier waarop je dat doet. Door mensen die allerhande pseudowetenschappelijke theorieën verkondigen op voet van gelijkheid in debat te laten gaan met legitieme wetenschappers, geef je de stem van die mensen een gewicht die ze niet hoort te hebben. Het is nu éénmaal zo dat niet iedereen een plaats moet kunnen krijgen in een programma als De zevende dag om er zijn of haar mening te geven over de werking van de coronavaccins. Om daar uitspraken over te doen heb je een zekere basiskennis nodig.” 

Waar schuilt het gevaar in dat soort gesprekken?

“Je riskeert de twijfel aan te wakkeren bij bepaalde groepen die nu al vragen hebben bij het nut van die vaccins. En dat is wel het laatste wat we nodig hebben in de situatie waarin we zitten. Bovendien zal zo’n tv-optreden de harde kern van antivaxers sterken in hun overtuiging. Hun ideeën komen nu immers ook aan bod in een regulier televisieprogramma. Dat de openbare omroep op een neutrale en objectieve manier moet berichten, betekent helemaal niet dat ze zomaar alle meningen op dezelfde hoogte moet plaatsen. Ik neem in de aula als het over levensbeschouwingen gaat ook een neutraal en objectief standpunt in. Maar dat betekent niet dat ik in mijn lessen het creationisme, mensen die niet geloven in de evolutietheorie, op gelijke voet zal behandelen met de theorie van Darwin.” 

Had professor Pierre Van Damme de uitnodiging voor De zevende dag dan beter kunnen weigeren?

“Dat heb ik me ook al afgevraagd. Het is een moeilijke kwestie natuurlijk. Wanneer meneer Van Damme de uitnodiging afslaat zal er wel een andere expert opgevoerd worden. En zal die het dan even goed doen? Want de professor heeft wel degelijk geprobeerd om de argumenten van de antivaxers aan tafel te weerleggen. Maar je kan zo’n debat moeilijk winnen. Er was gewoon niet voldoende tijd om diep genoeg in te gaan op alle punten die zij aanhaalden. Ook dat is een probleem bij dit soort formats.” 

Wat had de VRT dan wel met het thema moeten doen?

“Het is absoluut interessant om de kijkers te laten zien wat er leeft in de samenleving. Ook wanneer het over antivaxers gaat. Alleen moet je daar dan een ander format voor bedenken. Je zou bijvoorbeeld een reportage kunnen maken binnen die antivaxersgemeenschap. Of eens langsgaan bij de huisarts die nu in De zevende dag mocht debatteren. Je laat zien wat zij over bepaalde zaken denken en geeft daarna de kans aan mensen met erkend wetenschappelijk gezag om op de feitelijke fouten in hun betoog te wijzen. Je moet als openbare omroep informeren en duiding geven. De vaccinatie is dan wel niet verplicht, de overheid wil wel zo veel mogelijk mensen ingeënt krijgen. De VRT kan en mag daar gerust een rol spelen.”