Prodemocratie-activisten Hongkong staan terecht voor massabetoging in 2019

Bij de negen beklaagden zijn gerespecteerde figuren uit de beweging die strijdt voor burgerlijke vrijheden in de Britse ex-kolonie. Vaak gaat het om voorvechters van geweldloosheid, die zich al decennia inspannen voor echte vrije verkiezingen. Een van de meest bekende beklaagden is de 82-jarige Martin Lee. Voor de teruggave door Groot-Brittannië koos Peking hem nog om de Hongkongse basiswet te schrijven, de tekst die dienstdoet als een minigrondwet in de semi-autonome regio.

"We zijn er sterk van overtuigd dat we het grondwettelijke recht hebben om te betogen", zei hij aan de Britse nieuwszender BBC World Service voor de start van zijn proces. "Het is ongrondwettelijk dat de politie dat verhindert. Het is erg triest dat mensen voor dergelijke zaken een proces krijgen en in de cel moeten. Maar het gebeurt iedere dag in Hongkong, het is geen nieuws meer. We evolueren van een rechtsstaat naar een situatie waarin de wet er is omwille van repressie."

Ook in de beklaagdenbank zitten het voormalige oppositielid en advocate Margaret Ng, 73 jaar oud, en mediamagnaat Jimmy Lai. Lai zit momenteel al in voorhechtenis omdat hij vervolgd wordt voor andere feiten, onder de draconische nationale veiligheidswet die Peking eind juni 2020 afkondigde. Veel beklaagden zijn boegbeelden van het Burgerfront voor Mensenrechten (CHRF), de coalitie die de grootste betogingen in 2019 organiseerde. De stad maakte toen zijn ergste politieke crisis door sinds de teruggave in 1997, toen er bijna dagelijks betogingen waren.

Bij het begin van het proces, dat een tiental dagen zou duren, pleitten alle beklaagden onschuldig, op twee na. Zo pleitte Au Nok-hin, een vroegere verantwoordelijke van CHRF , schuldig aan de organisatie van en deelname aan een niet-toegelaten betoging. Mensenrechtenorganisaties in Hongkong uiten al lang kritiek op die kwalificatie.

Het openbaar ministerie beschuldigde de beklaagden er dinsdag van dat ze de instructies van de politie in de wind sloegen door de menigte aan te moedigen om te betogen. Op die manier zou het verkeer in de stad verstoord zijn.

De populariteit van de prodemocratiebeweging vertaalde zich bij de lokale verkiezingen van november 2019 in een triomf voor de oppositie. Maar begin 2020 kwam de beweging brutaal tot stilstand. Niet alleen waren er beperkingen op bijeenkomsten, als gevolg van het coronavirus, maar er waren ook de duizenden arrestaties, en een zekere vermoeidheid bij de betogers.

Veel hebben de betogers niet bereikt. Enkel werd een controversiële uitleveringswet geschrapt, die de aanleiding was voor het protest. Maar in juni 2020 greep het Chinese regime weer gespierd in in de turbulente regio, via de nationale veiligheidswet. Betogingen zijn sindsdien niet toegelaten in de stad, en onder het voorwendsel van het coronavirus zijn parlementsverkiezingen er uitgesteld.