Wat met de Braziliaanse coronavariant? Marc Van Ranst pleit voor quarantainehotels voor reizigers

Eén besmetting met de Braziliaanse variant werd vastgesteld bij een 57-jarige man uit Seraing, in de provincie Luik. De man had niet gereisd, maar opvallend is dat er wel genetische verwantschap is aan een andere besmetting uit Marseille. Hoe dat kan, is nog niet duidelijk. Volgens professor Guy Baele van het Rega-instituut (KU Leuven) ontbreken er nog verschillende stukjes in de puzzel, die verder moeten worden onderzocht. Ook in de omgeving van Brussel werden drie gevallen vastgesteld. Bij één geval gaat het om iemand die contact had met een persoon die in december nog in Brazilië was.

Het staal in Seraing werd per toeval ontdekt door de universiteit van Luik, waar willekeurige steekproeven worden uitgevoerd. Het is dus nog onduidelijk of er nog meer besmettingen zijn met de nieuwe variant van het virus, maar vermoed wordt dat er wel meer positieve gevallen in ons land zijn. 

De Braziliaanse variant vormt samen met de Britse en de Zuid-Afrikaanse een zeer besmettelijk trio. Dat  komt omdat ze elk de mutatie ‘501' op het spike-eiwit hebben. Die zorgt ervoor dat de drie varianten zich veel makkelijker kunnen verspreiden dan het ‘gewone’ coronavirus. Maar wat de virologen vooral zorgen baart is dat de Braziliaanse variant ook beter opgewassen lijkt tegen antistoffen, en dus mogelijk tegen vaccins. 

Er zijn momenteel nog weinig studies uit gebieden waar deze Braziliaanse variant hevig circuleert. Maar er is wel al een belangrijke aanwijzing in verband met die antilichamen. De Braziliaanse stad Manaus heeft vorig jaar al een stevige coronagolf over zich gekregen, waardoor volgens schattingen 66 procent van de bevolking het gewone coronavirus al heeft gehad. 

Het virus raakte daarna uitgedoofd in de stad zonder dat er noemenswaardige maatregelen van kracht waren. Volgens onderzoekers door de opgebouwde groepsimmuniteit. Toch kreeg Manaus dit jaar plots een nieuwe besmettingsgolf te verwerken. Dat zou erop wijzen dat mensen die door een eerste besmetting antistoffen hadden tegen corona, toch opnieuw geïnfecteerd geraakten met de Braziliaanse variant. 

Dat is volgens viroloog Johan Neyts (KU Leuven) ook genetisch te verklaren. “De Braziliaanse en de Zuid-Afrikaanse variant hebben alle twee nog een gemeenschappelijke mutatie”, zegt Johan Neyts. “Die mutatie zit op plaats 484 van het spike-eiwit. Van die mutatie weten we al dat die het virus beter opgewassen maakt tegen antistoffen in het lichaam.” 

Omdat er dus naar de Braziliaanse nog zo weinig onderzoek is gedaan, gaan de virologen hiervoor af op wat ze weten over de Zuid-Afrikaanse variant. Maar in Zuid-Afrika is de overheid wel gestopt met het toedienen van het AstraZeneca-vaccin. Precies omdat de resultaten ervan bij de Zuid-Afrikaanse variant nogal tegenvielen. 

Quarantainehotels

Nu er vier besmettingen in ons land zijn vastgesteld met de Braziliaanse variant, komt het er vooral op aan om nieuwe varianten zo veel mogelijk buiten te houden. De Braziliaanse variant is ook al in Nederland en in andere Europese landen vastgesteld. 

Viroloog Marc Van Ranst vindt daarom dat we nog veel verder moeten gaan om het reizen te beperken. Hij kijkt onder meer naar Engeland, waar reizigers uit landen op een ‘rode lijst’ in hotelquarantaine moeten. Daar is uit schrik voor de Braziliaanse variant ook Portugal op de lijst gezet, omdat de twee landen sterke banden met elkaar hebben. 

“Als er reizigers uit Brazilië en Portugal naar hier komen, dan zouden ze ook in hotelquarantaine moeten gaan”, zegt Van Ranst. “Momenteel zijn niet-essentiële reizen al verboden, maar je kan nog altijd excuses vinden om naar die landen te reizen. We hebben strenge maatregelen, maar de gaten zijn nog steeds groot.”