Direct naar artikelinhoud
Onderzoek

Kriebelt het om tijdens de werkuren WhatsApp en co. te checken? Dan maak je meer fouten

De notificaties afzetten is niet genoeg, je legt je telefoon best een eindje bij je vandaan als je je wil concentreren.Beeld Getty Images

Het gevoel hebben dat je je berichten voortdurend moet bekijken en beantwoorden, blijkt nadelig te zijn voor de werkprestatie. Dat toont nieuw onderzoek van het interdisciplinair consortium UGent @ Work aan.

Kriebelt het om tijdens de werkuren WhatsApp en co. te checken? U bent niet de enige, uiteraard. Maar nu hebben onderzoekers van de UGent bewezen dat die constante drang om de smartphone in de hand te nemen ons werk nadelig beïnvloedt. Doctoraal onderzoeker Ruben Cambier: “Via een vragenlijst bij 849 respondenten konden we dat ‘cognitief falen’ in kaart brengen. Uit onze studie blijkt dat de interne druk om snel te reageren op inkomende berichten tot 9 procent concentratieverlies leidt.”

Een mogelijke verklaring is onze beperkte verwerkingscapaciteit. Als werknemers zo’n ‘smartphonedruk’ ervaren, zijn ze daarmee bezig en blijft er minder hersenkracht beschikbaar voor lopende werktaken, luidt de verklaring. “De afleidende effecten van smartphones zijn dus niet beperkt tot het gebruik ervan. De loutere aanwezigheid van het apparaat kan al resulteren in een verminderd cognitief vermogen”, zegt Cambier.

Telepressure

‘Telepressure’ wordt het in de wetenschappelijke literatuur genoemd. Professor Lieven De Marez (UGent/Imec) deed niet mee aan het onderzoek, maar kadert het fenomeen: “Telepressure, technostress, digibesitas… Het zegt eigenlijk allemaal hetzelfde: veel mensen kampen met een teveel aan digitale prikkels.”

Volgens De Marez worden we door onze smartphone geconditioneerd, kweekt dat ‘machien’ ons buiten onze wil gewoontes aan. “Er komt een berichtje binnen, ping, we horen een geluidje of zien een notificatie en willen instant reageren. Communicatie is niet meer zoals vroeger. Je stuurt niet meer een bericht, krijgt een terug en sluit dan de communicatie af. Nee, communiceren is een eindeloze keten geworden. Dat veroorzaakt een druk. En vooral jongeren hebben nooit geleerd hoe daarmee om te gaan.”

Sociale media vs. e-mail

Het tijdelijk uitschakelen van notificaties zodat er geen meldingsgeluid of vibraties worden uitgestuurd, is helaas niet voldoende, stelt het onderzoek van UGent @ Work. Cambier: “Voor werktaken die aanhoudende concentratie vereisen, is het een goed idee om onze smartphones buiten handbereik te bewaren.”

Professor De Marez zegt dat we onszelf moeten aanleren dat we niets missen wanneer we de smartphone even aan de kant leggen. “Het is oké om notificaties even op te sparen”, zegt hij. “We moeten inzien dat we gerust twee uur kunnen werken en daarna pas alle berichtjes van vrienden en vage kennissen beantwoorden.”

“Nog een oplossing om een goeie balans te vinden: schakel sociale media niet gelijk met e-mail”, zegt De Marez. “Op Messenger en aanverwanten hebben we het idee dat we meteen moeten antwoorden, maar bij e-mail, toch nog steeds de standaardcommunicatietool op het werk, is dat nooit het geval geweest. Als je baas om tien uur ’s avonds een mail stuurt, moet je het gevoel loslaten die onmiddellijk te willen beantwoorden. E-mail is WhatsApp niet.”