Hoe China de Belgische regering onder druk zet over 5G: varkensvlees als opmerkelijke pasmunt

“De Chinezen doen alles om er toch nog bij te raken”, vertelt een hoge regeringsbron. “Heel wat dossiers worden aan 5G gekoppeld. De druk die wordt uitgeoefend op ons land is niet te onderschatten, via de klassieke diplomatieke kanalen maar ook via allerlei omwegen.”

In 2022 start België met de uitrol van 5G. Op aanraden van Europa heeft ons land vorig jaar beslist om ‘hoogrisicoleveranciers’ daarbij grotendeels te weren. Hoewel ze niet bij naam genoemd worden, gaat het om de Chinese telecomreuzen Huawei en ZTE. De bedrijven mogen geen materiaal leveren voor het ‘hart’ van het Belgische 5G-netwerk en zijn niet welkom in ‘gevoelige zones’ zoals de Europese wijk in Brussel.

Spionage

Alle specialisten zijn het erover eens: de Chinese 5G-technologie, zeker die van Huawei, staat het verst. Het probleem: het Westen vertrouwt de Chinezen niet. 5G-netwerken zullen veel meer data genereren dan de bestaande 4G-netwerken. Die data worden ook moeilijker af te schermen. Wie de 5G-infrastructuur beheert, kan alles lezen. In het geval van Huawei en ZTE is dat de Chinese overheid, volgens het Westen. Vooral vanuit de Verenigde Staten worden Huawei en ZTE al enkele jaren beschuldigd van spionage voor de Chinese Communistische Partij.

Net zoals vandaag kunnen telecomoperatoren de inhoud van onze gesprekken beluisteren, achterhalen waar we zijn, zien welke websites en apps we bezoeken en onze berichten lezen. 5G zal echter niet alleen mensen met elkaar verbinden, maar ook fabrieken, ziekenhuizen, spoorwegen en andere kritieke diensten. Dit maakt het veiligheidsrisico nog zoveel groter, is ook de inschatting van de Belgische inlichtingendiensten. In de zomer van 2020 hebben ze de politiek een nota bezorgd waarin ze aanraden om Huawei en ZTE zoveel mogelijk te weren uit het 5G-netwerk.

Toch probeert China ons land nog op andere gedachten te brengen, melden meerdere bronnen binnen de federale regering. “Als wij iets vragen aan China, dan wordt er altijd een wedervraag gesteld over moeilijke dossiers, waaronder steevast ook 5G in België”, zegt een van hen.

Tijdens een digitaal onderhoud met minister van Landbouw David Clarinval (MR) op 7 januari over de heropstart van de export van Belgisch varkensvlees naar China liet de Chinese ambassadeur Cao Zhongming tussen de lijnen verstaan dat de zaak wat hem betreft gelinkt is aan de uitrol van 5G. “Hij zei dat niet letterlijk, uiteraard. Het kwam erop neer: ‘Als jullie dit dossier oplossen, dan zijn wij bereid om...’”, vertelt een bron met kennis van de vergadering. Volgens informatie van De Morgen speelde Clarinval de vraag door aan premier Alexander De Croo (Open Vld).

Varkens

De export naar China is van groot belang voor de Belgische varkenshouders. Het land was in 2017 goed voor een derde van alle export buiten de EU (28.000 ton). Sinds 2018, toen de Afrikaanse varkenspest uitbrak in Luxemburg, houdt China de deuren dicht voor Belgisch varkensvlees. Vandaag is de uitbraak ten einde. Een reeks Aziatische landen, waaronder Zuid-Korea en Japan, zullen Belgisch varkensvlees opnieuw binnenlaten, maar China voorlopig niet. Het land wil eerst eigen gezondheidscontroles uitvoeren in ons land vooraleer het licht terug op groen gaat.

De Belgische varkenshouders verliezen intussen dag na dag terrein ten opzichte van hun Nederlandse, Deense en Spaanse concurrenten, die steeds meer mogen exporteren naar China. Het land is een enorm interessante markt: de Chinezen zijn gek op varkensvlees. Bovendien aanzien ze de ‘minderwaardige’ stukken van het varken zoals de poten, oren en staart als delicatessen. De prijs voor deze stukken ligt er veel hoger. Om het belang van China als vleesmarkt te duiden: sinds kort heeft het Voedselagentschap zijn eerste buitenlandse post geopend, in Peking.

Op 13 januari kreeg Clarinval in het parlement vragen over de heropstart van de vleesexport naar China. Hij verwees naar zijn “onderhoud met de Chinese ambassadeur een week eerder, waarin de opheffing van het embargo uitgebreid aan bod kwam”. Volgens hem haalde Cao Zhongming “in dat verband ook voor China belangrijke dossiers aan in andere domeinen waarvan de verdere behandeling een impact zal hebben”.

Twitter

Buiten de klassieke diplomatieke kanalen doet China een beroep op de sociale media. Zo is minister van Telecommunicatie Petra De Sutter (Groen) op sociale media zoals LinkedIn al aangesproken door Chinese expats en zakenmensen over het 5G-dossier. De Sutter wil geen commentaar kwijt.

Huawei zelf lanceerde half december een opmerkelijke Twitter-campagne. Op de tijdlijn van Belgische twitteraars verschenen gesponsorde tweets van Huawei Europe en van Mike Bai, een marketingdirecteur van het telecombedrijf in West-Europa. De advertenties bevatten geen normale reclame maar linkten door naar kritische artikels over 5G in België en de besluitvorming hieromtrent. Een factcheck door Knack bracht aan het licht dat deze artikels geschreven waren door obscure consultants en gesteund werden door fake influencers en dito nieuwswebsites.

In ons land kreeg de campagne weinig aandacht, maar in het buitenland werd ze opgepikt door gerenommeerde kranten zoals The New York Times en The Financial Times. In een statement kondigde Huawei een intern onderzoek aan naar “mogelijk fout gedrag”. Huawei en ZTE ontkennen in alle toonaarden dat ze gecontroleerd worden door de Chinese overheid. Huawei wil daarom ook zijn broncode voor 5G prijsgeven aan België.

De Chinese ambassade wil in een reactie per mail niet dieper ingaan op het gesprek met minister Clarinval. De ambassade stipt wel aan dat “China zich openstelt voor andere landen en we hopen dat ook andere landen zich zullen blijven openstellen voor China”. Over 5G wordt benadrukt dat de Chinese telecombedrijven Huawei en ZTE al jarenlang in België actief zijn, “zonder daarbij ooit de wet of regels te hebben overtreden”. Volgens de ambassade berusten de aantijgingen tegen Huawei en ZTE “op geen enkele feitelijke basis” en is er “nooit enig bewijs voor geleverd”.