Virologen over stijgende besmettingen: "Virusvarianten aan opmars bezig, drukte door mooie weer is het probleem niet"

De beelden van grote drukte op zeedijken en in stadsparken voelden afgelopen weekend heel ongemakkelijk aan. In coronatijden zijn we het niet meer gewoon om veel mensen samen te zien. Toch maken de virologen zich niet meteen grote zorgen over de beelden die rondgingen.

“Wanneer je die beelden ziet, is dat dat vaak ook het meest frappante dat getoond wordt”, relativeert KU Leuven-viroloog Marc Van Ranst. De professor zegt dat we ons niet mogen blindstaren op dergelijke momentopnames.

Tegelijk is Van Ranst niet blind voor de beelden van mensen die duidelijk te weinig afstand hielden en geen mondmasker droegen. Mogelijk komen daar een aantal besmettingen uit voort, maar op basis van soortgelijke momenten vorig jaar verwacht Van Ranst geen effect te zien in de curves. 

Ook Sciensano-viroloog Steven Van Gucht heeft zijn slaap niet gelaten om de beelden van de drukte op verschillende trekpleisters. “Bij mooi weer kan er in de straten of op de dijken meer volk rondlopen dan anders, maar meestal wordt er toch wel afstand gehouden. Ik lig er niet van wakker dat mensen op zo’n plaatsen elkaar kort kruisen.”

“Het goede weer is net goed voor het moreel,” merkt Van Gucht op, “maar daar ligt niet het grootste probleem.” Zolang de mensen in hun bubbel blijven en afstand houden, ziet Van Gucht geen probleem.

“Ik maak me veel meer zorgen over de dichte contacten die mensen achter gesloten deuren hebben”, gaat Van Gucht verder. Het gaat dan om het toenemende aantal contacten thuis en op het werk. 

“Uit verschillende enquêtes merken we dat de mensen de maatregelen moe worden en ze meer contacten onderhouden. Daar maak ik me meer zorgen over, dan over drukte in een park, straat of dijk.”

Los van afgelopen weekend is in de besmettingscijfers van vandaag een onmiskenbare stijging te zien, al is die stijging nog bescheiden ziet Van Gucht. “Een dikke week terug hebben we nog een dikke terugval gehad in het aantal besmettingen. Nu compenseert zich dat weer naar boven. We moeten vooral hopen dat dit cijfer zich weer gaat stabiliseren.” 

Waar komt die stijging nu vandaan? Steven Van Gucht zoekt het vooral bij onze toenemende contacten, door de coronamoeheid. Van Gucht is vooral verontrust door de cijfers van de ziekenhuisopnames. Op het eerste gezicht lijken die stabiel te blijven. 

Maar als je ze opsplitst, blijkt dat het aantal ziekenhuisopnames vanuit de woonzorgcentra daalt - waarschijnlijk door de vaccinatiecampagne. Dus onderhuids stijgt het aantal ziekenhuisopnames vanuit de rest van de bevolking, ondanks de krokusvakantie. 

Marc Van Ranst zoekt de oorzaak van de stijging van het aantal besmettingen ook bij de nieuwe, extra besmettelijke virusvarianten. “Die zijn onder de radar aan een opmars bezig. Intussen zijn meer dan 50 procent van de coronavirussen die op dit moment de ronde doen die nieuwe varianten. Dat is meestal de Britse variant, maar ook de Zuid-Afrikaanse variant en een aantal gevallen van de Braziliaanse variant.” 

Naar verwachting zal de Britse variant de komende weken dominant worden en goed zijn voor 80 procent van de besmettingen.

Van Ranst hoopt net als Van Gucht dat de situatie zich de komende weken zal stabiliseren. De viroloog voorziet dat er de komende tijd wat meer besmettingen zullen zijn. 

Tegelijk blijft hij hierover vrij optimistisch: “Ik denk dat we de situatie wel onder controle kunnen houden als de we huidige maatregelen goed opvolgen. Gisteren was daar geen goed voorbeeld van, maar in het algemeen doen we dat wel goed.”

Met het oog op het Overlegcomité van vrijdag zegt Van Ranst dat het alleszins niet verstandig zou zijn om de maatregelen al te versoepelen. Daarvoor is de situatie nog te precair. “Wij, virologen vonden het niet verstandig om de contactberoepen te openen. Men heeft dat toch gedaan. Dat zullen we hopelijk wel kunnen absorberen.”  

“Het grote probleem is dat eenmaal de deuren open staan, men de sluisdeuren verder wil openzetten omdat zowat iedereen met een vraag om versoepelingen komt. Het is duidelijk dat dit nog niet het moment is om dat te doen. We hebben nog een drietal weken om een beter zicht te krijgen op de situatie.” 

Samen met Van Ranst staat ook Steven Van Gucht nog op de rem, deels ook omdat er nog te veel onzekerheid is over de Britse variant. “Wat mij betreft is gedrag nog altijd de belangrijkste factor in de verspreiding van het virus.” 

In de Wetstraat, waar vrijdag gesproken wordt over de maatregelen, blijft minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) ook pleiten voor "voorzichtigheid". 

In "De ochtend" op Radio 1 zei de minister dat de situatie momenteel nog "onzeker" is.  Als er al kan versoepeld worden, dan moet er volgens Verlinden in de eerste plaats aan de jongeren en studenten gedacht worden. Gisteren stond minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (SP.A) al op de rem. 

Beluister hier het gesprek met minister Verlinden in "De ochtend" op Radio 1: