Steeds minder jongeren kopen woning in grote steden

In Gent was zo’n 32 procent van de kopers van vastgoed in 2019 jonger dan dertig, in 2020 was dat aandeel al gezakt naar 29 procent. Dezelfde dalende trend is te zien in de andere provinciehoofdsteden Brugge, Leuven, Antwerpen en Hasselt. Gemiddeld zakte het aandeel jonge kopers er in een jaar tijd met ruim 2 procent, van 30,1 naar 27,9 procent. Dat blijkt uit de nieuwe barometer van de provinciehoofdsteden, die de Federatie van het Notariaat sinds 2019 uitbrengt.

Steden zijn nu eenmaal ‘in’, zegt Bart van Opstal, woordvoerder van Notaris.be. “Maar voor jonge mensen is het daardoor een stuk moeilijker geworden om een woning te kopen die voldoet aan de verwachtingen.” De vastgoedmarkt kende in 2020 sowieso al een uitzonderlijke stijging van zo’n 6 procent – ondanks de coronacrisis. In de steden gaat het nog net iets harder.

De nieuwe barometer toont hoe de prijzen in de hoofdsteden in de meeste gevallen sneller stijgen dan het provinciale gemiddelde. In Hasselt en Brugge is dat enkel het geval voor de appartementen, voor Antwerpen zijn de verschillen zelfs beperkt. Vooral Gent en Leuven laten zowel op vlak van huizen als van appartementen een bovengemiddelde stijging optekenen.

In Leuven-centrum werden de huizen en appartementen respectievelijk 15 procent en 11 procent duurder, in Gent zetten vooral deelgemeenten zoals Mariakerke (+15 procent) en Sint-Amandsberg (+8 procent) de hoge toon bij de huizen. Alles met een tuin of terras bleek gegeerd wild in coronatijden.

Gevolg van woonbonus?

Zijn de hoge vastgoedprijzen stilaan onbetaalbaar voor starters? Vastgoedeconoom Frank Vastmans (KU Leuven) ziet dat jonge kopers zeker wat betreft huizen nog steeds vrij stevig in het zadel zitten. Bovendien kan het slinkende aandeel in 2020 ook een licht vertekend beeld zijn, stelt hij. “Eind 2019 was er een rush van starters die nog gebruik wilden maken van de woonbonus.”

In sommige steden lijkt vraag en aanbod echter niet meer in lijn. Enerzijds zijn er de jongeren zelf, zegt Vastmans, die in groten getale naar studentensteden trekken voor een diploma en blijven ‘plakken’. Anderzijds zien de notarissen ook nieuwe gegadigden op de markt. Het aandeel 50-plussers stijgt in de koopcijfers.

“We zien steeds meer ouderen die interesse tonen in een stadsappartement”, zegt Van Opstal. “Ook beleggers zijn actiever.” Vastgoed is door de historische lage rente op hypothecaire leningen een interessante investering geworden, spaarboekjes en obligaties brengen toch niks op. “Ik zie de vraag alleszins niet meteen dalen”, aldus Van Opstal.

Veel middelen hebben de lokale besturen niet in handen om de private markt aan te pakken, laat staan dat ze vragende partij zijn. “We moeten onze pijlen op de huurmarkt richten, daar zitten de échte drama’s", zegt Gents schepen van Wonen Tine Heyse (Groen). Volgens haar is het Vlaamse beleid net veel te lang op de koopmarkt afgestemd. “Met als enige gevolg dat de prijzen omhoog gingen.”

Volgens Lies Corneillie (Groen), schepen van Wonen in Leuven, moet Vlaanderen gaan nadenken over een bewoningsplicht. “Zodat je enkel kan kopen wanneer je het huis ook zelf zal bewonen. Dat kan een antwoord zijn tegen de huidige speculatie op een losgeslagen markt.”