Lobbyen bij de EU: budgetten Facebook en Google zijn astronomisch gestegen

Deep pockets, open doors is de titel van het nieuwste rapport van Transparency International. Daarin neemt de ngo de lobbyactiviteiten van de grote techbedrijven onder de loep. Opvallend is de astronomische klim die de lobbybudgetten van de techspelers hebben gemaakt. 

Google gaf vorig jaar 5,75 miljoen euro uit om de Europese beleidsmakers te beïnvloeden. Dat is meer dan 4,5 keer het budget dat Google spendeerde in 2014. Microsoft, al langer een big spender, staat op de tweede plaats, gevolgd door Facebook. Sinds 2014 ging Facebook van 400.000 euro naar meer dan 4 miljoen. 

“Dat geld gaat onder meer naar lonen van lobbyisten en evenementen”, zegt Vitor Teixeira van Transparency International. “Wat daar niet in zit, is het geld dat ze geven aan consultants, aan ngo’s of aan denktanks. Zo leggen de bedrijven indirect nog een heel netwerk aan waarmee ze invloed kunnen uitoefenen op het politieke debat.”

Beperkte gegevens  

De laatste jaren zijn er initiatieven geweest om meer transparantie te bieden in de relaties tussen de EU-instellingen en de verschillende lobby’s. Zo nam de Europese Commissie in 2014 de beslissing om gegevens over meetings te publiceren. Daaruit blijkt dat Google op de tweede plaats staat in de top 10 van bedrijven en lobbygroepen die het vaakst bij de Commissie over de vloer komen, na BussinessEurope, de belangengroep van Europese bedrijven, en voor Airbus. Ook Microsoft en Facebook staan in de top 10.

Dat gaat alleen over meetings op het hoogste niveau – bijvoorbeeld met commissarissen en hun kabinetten. Over ontmoetingen tussen de bedrijven en Commissiemedewerkers op lagere echelons is niets bekend.

Pas in 2019 besloot ook het Europees Parlement regels in te voeren over ontmoetingen tussen parlementsleden en lobbyisten. Die regels zijn vaak nog te vrijblijvend, waardoor over nauwelijks de helft van de parlementsleden gegevens beschikbaar zijn. Ook hier blijkt uit het rapport dat de parlementsleden vaker met Google dan met de andere techbedrijven samenzitten.

Draaideurpolitiek

Transparency International stelt ook de draaideurpolitiek bij de EU aan de kaak. Drie van de vijf lobbyisten die Facebook in dienst heeft, waren vlak voor hun aanstelling aan de slag bij de Europese instellingen. Aura Salla werkte eerst voor een denktank van de Commissie en werd daarna ‘hoofd EU-zaken’ van Facebook.

“Omdat nog zo veel gegevens ontbreken, is dit nog lang niet het volledige verhaal”, zegt Teixeira. “Er is dus dringend meer nood aan transparantie. Momenteel is ons politiek systeem niet opgewassen tegen grote bedrijven die op zo veel verschillende niveaus kunnen lobbyen.”