Rel rond Nederlandse vertaling van gedichten Amanda Gorman: “Een witte vertaler: onbegrijpelijk”

“Een onbegrijpelijke keuze”, noemde de zwarte journalist, activist en curator Janice Deul het gisteren in de Volkskrant. “Harvard-alumna Gorman, opgevoed door een alleenstaande moeder en wegens spraakproblemen gelabeld als ‘special needs’-kind, omschrijft zichzelf als ‘skinny Black girl’. En haar werk en leven zijn gekleurd door haar ervaringen en identiteit als zwarte vrouw. Is het dan – op z’n zachtst gezegd – niet een gemiste kans om Marieke Lucas Rijneveld in te huren voor deze job? Hen is wit, non-binair, heeft geen ervaring op dit gebied, maar is volgens (uitgeverij, red.) Meulenhoff toch de ‘gedroomde vertaler’?”

Deul pleitte er in de plaats voor om zwart talent van eigen bodem aan te spreken. “Niet te vinden, zegt u? Graag deel ik enkele namen uit mijn persoonlijke netwerk. Een lijst die dus bij lange na niet compleet is. (...) Stuk voor stuk talenten die het literaire landschap verrijken en die vaak jarenlang vechten om erkenning. Hoe zou het zijn om een van hen de klus te laten klaren? Zou dat Gormans boodschap niet krachtiger maken?”

Uitgeverij Meulenhoff - dat de vertaalrechten binnenhaalde - reageerde meteen. “Amanda Gorman en haar team stelden van meet af aan heel duidelijke eisen aan alle buitenlandse vertalers van haar poëzie. Het moest iemand zijn met een heel persoonlijke verwantschap met het werk van Gorman, ook qua stijl en toon. Amanda Gorman en Marieke Lucas Rijneveld ontvingen beiden op jonge leeftijd internationale erkenning voor hun werk. Daarnaast zijn ze beiden niet bang om zich uit te spreken. Rijneveld maakt zaken als gendergelijkheid en mentale weerbaarheid bespreekbaar en we herkennen in haar de passie en strijd voor een inclusieve samenleving. Dat Amanda Gorman en haar team direct positief reageerden op ons voorstel, was voor ons de bevestiging dat we in Marieke Lucas Rijneveld de ideale vertaler hadden gevonden.”

Waar volgens Deul heel wat mensen via de sociale media “uiting gaven aan hun pijn, frustratie, woede en teleurstelling” na de beslissing om Marieke Lucas Rijneveld te kiezen voor de vertaling, waren er heel wat commentaren in de andere richting na het verschijnen van haar opiniestuk. En dan vooral omdat Gorman zich zelf akkoord had verklaard met de keuze van de vertaler.

Marieke Lucas Rijneveld trok intussen hun

 conclusies. Waar ze dinsdag nog zei dat ze “zeer vereerd” was dat ze het werk van Gorman mocht vertalen, heeft ze de opdracht nu teruggegeven. “Ik ben geschrokken van de ophef rond mijn betrokkenheid bij de verspreiding van de boodschap van Amanda Gorman en ik heb begrip voor de mensen die zich gekwetst voelen door de keuze van Meulenhoff om mij te vragen”, reageerde ze vanmiddag op Twitter. “Ik beschouwde het als een geweldige en eervolle opdracht om het inauguratiegedicht van Amanda Gorman en haar bundel over te zetten naar het Nederlands. Amanda’s team heeft laten weten dat zij nog altijd achter de keuze van Meulenhoff staat en ik dank haar voor het in mij gestelde vertrouwen.”

LEES OOK: 

- Net als Biden overwon ze spraakgebrek en verbaasde de wereld bij inauguratie: dit weten we over dichteres Amanda Gorman die in 2036 president wil worden (+)

- De poëziekunst van Amanda Gorman ontleed: “Een goed gedicht zegt alles mooier dan dat je het zelf kan” (+)

- Gedicht tijdens inauguratie levert Amanda (22) modellencontract op

BEKIJK OOK:

Dichteres Amanda Gorman reageert op succes na inauguration