Waarom het Overlegcomité niet versoepelt: epidemie gaat alweer een nieuwe fase in

“Als het stormt, kan je niet opstijgen. Met deze cijfers kan je niet versoepelen. Dat zou ondoordacht, roekeloos en onverantwoord zijn. We hebben daarom gekozen voor een time-out van een week”, vertelde premier Alexander De Croo (Open Vld) na een korte vergadering van het Overlegcomité.

Na weken waarbij de cijfers op een hoog plateau beland waren, stijgt het aantal besmettingen en de ziekenhuisopnames de voorbije week opnieuw. De Croo: “We zien dat de ziekenhuisopnames overal in ons land stijgen en dit dwingt ons om bijzonder voorzichtig te blijven. Zeker gezien de opmars van de nieuwe coronavarianten, die besmettelijker zijn.” B1.1.7, de zogenaamde Britse variant, zou volgens experts intussen de dominante variant zijn in ons land.

Het Overlegcomité duurde amper anderhalf uur. Zodra coronacommissaris Pedro Facon de laatste cijfers uit de doeken deed, was het voor iedereen rond de tafel duidelijk hoe bar de situatie is. “Een apocalyptisch beeld”, klinkt het in regeringskringen. In 24 uur werden 203 nieuwe hospitalisaties gerapporteerd, het hoogste cijfer sinds december, terwijl het gemiddelde de voorbije week op 125 per dag lag. Intussen liggen net geen 400 mensen op intensieve zorg, het hoogste aantal sinds 6 januari dit jaar. “De hospitalisaties hebben echt de deur dichtgedaan”, zegt een aanwezige.

‘Veilige haven’

De drempels voor een ‘veilige haven’ die de regering zichzelf eerder opgelegd had, zijn dan ook veraf. Zo ligt de positiviteitsgraad van alle afgenomen testen op 6,6 procent, terwijl op 3 procent gemikt wordt. Omdat de cijfers zo snel stijgen, hebben de ziekenhuizen de opdracht gekregen om tegen 8 maart opnieuw de helft van de ic-bedden te voorzien voor covidpatiënten. De reguliere zorg zou weliswaar niet uitgesteld worden – al kan dat wel het geval zijn als de stijging zich blijft doorzetten.

“Dit is een koude douche”, gaf premier De Croo toe. Maar het is duidelijk dat de topministers uit het Overlegcomité geleerd hebben uit de rampzalige versoepelingsronde eind september. Ondanks de stijgende coronacijfers versoepelde premier Sophie Wilmès (MR) toen een rist maatregelen. Ze hoopte dat die het draagvlak zouden vergroten. Een maand later werden de ziekenhuizen getroffen door een tweede dodelijke coronagolf. “We gaan ons echt geen drie keer aan dezelfde steen stoten”, luidt het binnen het Overlegcomité. “Iedereen wil versoepelingen maar de cijfers zijn gewoon te slecht momenteel.”

Tijd kopen

Het Overlegcomité heeft dan wel tijd gekocht, maar het is hoogst onzeker of de situatie volgende week wel perspectief biedt op versoepelingen. Eerder deze week was de federale kern overeengekomen om, tegen het advies van de virologen in, mensen toe te laten om buiten in grotere groepen samen te komen. Ook de deelstaten konden zich daarin vinden. Maar vandaag werd duidelijk dat de stijgende cijfers een groot probleem zijn. Het is maar de vraag of er volgende week veel beterschap zal zijn. 

“De voorbije dagen kon je nog denken dat de slechte cijfers uitzonderingen waren. Met de cijfers van vandaag lijkt dat heel onwaarschijnlijk”, zegt De Croo. De epidemie lijkt weer volop in de opwaartse fase te zitten. Het virus heeft ons in enkele dagen in snelheid gepakt”, zegt ook Margot Cloet, gedelegeerd bestuurder van zorgkoepel Zorgnet-Icuro. “Het is moedig dat er een time-out wordt genomen. Ik hoop alleen dat er volgende week in plaats van versoepeld niet verstrengd moet worden.”

Premier De Croo riep op een persconferentie de bevolking op om voorzichtig te blijven en de coronaregels te volgen. “Dit teert op ons gemoed en onze draagkracht. Ik besef dat veel mensen het bijzonder zwaar hebben. Die lente van de vrijheid, die komt eraan. Met momenten waarop meer scholen open zijn, we op een terrasje kunnen zitten, we elkaar kunnen vastpakken. Dat moment is niet meer zo veraf. Maar dit kan maar onder één voorwaarde: we moeten in de komende weken extra voorzichtig zijn.”

Avondklok

In Wallonië wordt de avondklok wel verlaat, van 10 uur naar 12 uur ’s avonds, zoals in Vlaanderen. Volgens Waals minister-president Elio Di Rupo (PS) kan dit omdat de toestand ten zuiden van de taalgrens op dit moment gelijkaardig is aan die in het noorden van het land. In Brussel zelf blijft de ‘vroege avondklok’ gehandhaafd. Volgens minister-president Rudi Vervoort (PS) helpt die maatregel om het aantal samenscholingen in de hoofdstad te beperken. “Dat is deze week gebleken.”

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez, die de afgelopen week nadrukkelijk om versoepelingen vroeg, benadrukte na het Overlegcomité dat de vaccinatiecampagne opgevoerd moet worden. “Het is de enige oplossing. We moeten het tempo versnellen.” Op vraag van MR-vicepremier Sophie Wilmès zullen de rapporten van Sciensano binnenkort ook aangevuld worden met een luik over mentale gezondheid, met daarin bijvoorbeeld cijfers over consultaties bij psychologen.

Ook ondernemerskoepel Unizo focust op de vaccinaties. “We begrijpen de beslissing van het Overlegcomité om een time-out in te lassen,” zegt gedelegeerd bestuurder Danny Van Assche, “maar deze evolutie drukt ons eens temeer op de nood aan een versnelde vaccinatiestrategie.”