Na de recente dagrecords: een blik op de uitschieters door de jaren heen (en hoe klimaatopwarming speelt)
De voorbije winter verliep behoorlijk grillig. We beleefden een erg natte januarimaand gevolgd door een grillige februarimaand. Eerst hadden we in februari een koude, droge periode, maar amper een tiental dagen na het schaatsplezier volgde plots een eerste lentegevoel met verschillende dagrecords. Als we die dagrecords door de jaren heen bekijken, zien we duidelijk de hand van de klimaatopwarming.
Op 1 maart begint de weerkundige lente en zetten we een punt achter de weerkundige winter. Vorig jaar beleefden we nog de op twee na warmste winter, de totaalcijfers voor de voorbije winter in Ukkel zijn heel wat normaler. Maar ze verbergen wel enkele grote verschillen: een erg zachte decembermaand, een heel natte januari en een maand februari die alle kanten uit schoot.
Ondanks de stevige winterprik zal de gemiddelde maandtemperatuur voor februari nog boven het gemiddelde uit komen, met dank aan de wel heel vroege zachte temperaturen met vier dagrecords op een rij.
Maar een heel zachte winter (december, januari en februari samen) werd het dit keer niet. "De voorbije winter valt zeker niet in de top-10 van warmste winters, en ook qua neerslag was het alles samen genomen relatief normaal", zegt klimaatwetenschapper Rozemien De Troch van het KMI.
In januari werden we met 131 millimeter neerslag in Ukkel erg goed bedeeld, maar in februari blijven we dan weer onder de normaalwaarden, zowel qua neerslagtotaal als qua aantal neerslagdagen.
Het was een winter met verschillende gezichten, zowel qua temperatuur als qua neerslag
Een beetje mei in februari
Wat naast de winterprik en het schaatsplezier ook blijft hangen, is de bruuske overgang naar een opeenvolging van dagrecords in de tweede helft van februari, met een heel vroeg lentegevoel. En hoewel februari in z'n geheel dus op een vrij normale gemiddelde temperatuur uitkomt, waren er dus die warmterecords, met temperaturen die 10 graden Celsius of meer te hoog lagen voor de tijd van het jaar - of anders gezegd: met maximumwaarden die normaal gezien de gemiddelde maxima voor de maand mei zijn.
Een blik op de langetermijndata van daguitschieters toont aan dat de klimaatopwarming duidelijk speelt.
In de bovenstaande grafiek van het KMI zien we hoeveel dagrecords (koude- of warmte-uitschieters in respectievelijk blauw of rood) elk kalenderjaar momenteel op z'n conto heeft staan. De oefening is telkens gemaakt tegenover de héle periode van 1892 tot 2021: dat betekent dat een warmterecord van 1949 voor een 21e februari dat verbroken is op 21 februari dit jaar, dus weer van de tabellen van 1949 verdwijnt. Bij een eventuele exacte evenaring tot op een tiende, bleef het vorige recordjaar staan. "Hier komt duidelijk uit dat de warmterecords de bovenhand nemen", zegt De Troch. "De kouderecords zien we toch vooral aan het begin van de curve."
Klimaatexperts verwachten ook voor de komende jaren nog meer warmterecords als gevolg van de algemene stijging van de globale temperatuur, zelfs al worden de dagrecords natuurlijk altijd wel scherper.
De warmterecords nemen duidelijk de bovenhand
Aantal vorstdagen in dalende lijn
Ondanks de stevige winterprik zullen we deze winter toch weer minder vorstdagen hebben gehad dan gemiddeld. Het aantal dagen (of nachten, zo u wil) waarop de minimumtemperatuur onder nul graden zakte, ligt voor deze winter op 22, terwijl we er normaal ongeveer 29 zouden moeten hebben. Onderstaande grafiek toont aan dat het aantal vorstdagen een dalende trend vertoont.
Het aantal ijsdagen, dagen waarop de maximumtemperatuur negatief blijft, komt dankzij de koudeprik in februari alsnog uit op 5 voor de hele winter. Dat ligt dan weer dicht bij het gemiddelde. Voor meer informatie over onze voorbije winter, kunt u altijd terecht op de website van het KMI.
BEKIJK: Twee jaar geleden werd de hoogste temperatuur ooit gemeten tijdens een maand februari in Ukkel. Het kwik klom toen naar 20,2 graden, een absolute primeur. Bekijk hier ons Journaalitem van 26 februari 2019: "Ik sta hier in een wintertrui, maar eigenlijk zou ik hier in T-shirt moeten staan."
