Johnson & Johnson meldt goed nieuws: de Amerikaanse toezichthouder FDA heeft zaterdag formeel groen licht gegeven voor het coronavaccin, vanaf volgende week wordt het vaccin in de Verenigde Staten geleverd. Tegen het einde van de maand maart zouden om en bij de 20 miljoen dosissen verdeeld kunnen worden in de VS. Voor de volledige eerste helft van 2021 zou het gaan om 100 miljoen dosissen.

Bij ons wordt de goedkeuring van de Europese geneesmiddelenwaakhond EMA midden maart verwacht, vanaf begin april zou dan ook België mogen rekenen op de eerste leveringen. Ons land heeft 5 miljoen exemplaren van het vaccin besteld.

Vanwaar dat opvallende verschil in timing, vraagt onder meer Europees parlementslid en voormalig Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) zich af op Twitter. ‘Hoe komt dat toch?’ En dat terwijl niemand minder dan de Vlaming Paul Stoffels, Chief Scientific Officer (CSO) van Johnson & Johnson, de ontwikkeling van het vaccin in goede banen leidde?

Ook zijn collega-parlementslid Guy Verhofstadt (Open VLD) oppert dat Europa haast moet maken, nu de Amerikanen al hun fiat hebben gegeven.

Sneller dan verwacht

Het antwoord is simpel: het bedrijf heeft pas op 16 februari zijn aanvraag ingediend bij de EMA, en deed dat al bijna twee weken eerder in de Verenigde Staten. Dat gebeurde volgens een persbericht van het bedrijf al op 4 februari. Toen al werd aangekondigd dat er ‘de komende weken’ aanvragen zouden worden ingediend bij andere geneesmiddelenagentschappen wereldwijd. Mogelijk komt daarbovenop dat de ‘Europese procedure nog iets grondiger verloopt’, zo zegt Dirk Ramaekers, hoofd van de taskforce vaccinaties, op de VRT.

Het Europese geneesmiddelenagentschap oordeelt op 11 maart over het Janssen covid-vaccin. Zowel de FDA als de EMA hebben voor alle covid-vaccins overigens een versnelde procedure toegepast.

Volgens viroloog Marc Van Ranst waren de VS niet alleen sneller (en guller), maar toont de timing ook aan dat we ‘nog niet de Verenigde Staten van Europa’ zijn, zo tweet hij.

Johnson & Johnson is al volop aan het produceren, meldt de website van het bedrijf. Behalve de fabriek in het Nederlandse Leiden wordt ook samengewerkt met acht productiehubs in de hele wereld, onder meer in Frankrijk, Italië, Spanje en de Verenigde Staten. De Verenigde Staten zijn niet het eerste land waar het bedrijf van Johnson & Johnson gebruikt zal worden: eerder werden een half miljard dosissen naar Afrika gestuurd.

Ons land mag begin april — dus opnieuw twee weken na de goedkeuring ongeveer — al zo’n 280.500 dosissen verwachten. Als de productie verloopt zoals gepland, ontvangen we er in juni ruim 700.000. Dat is een maand of twee eerder dan de oorspronkelijke streefdatum, wat te maken heeft met de periode waarin het onderzoek afgerond werd. Doordat het bedrijf in de herfst van vorig jaar, op het moment van de tweede golf, de derde fase van de klinische studies (die Johnson & Johnson bestempelt als ‘ensemble’) afrondde kwam het sneller aan voldoende data.

Kama Beweegt: een spuitje van een cent

Voordelen en voorzichtigheid

De producent is karig met commentaar. Al enige tijd - en zeker sinds blijkt dat AstraZeneca de beloftes niet blijkt te kunnen inlossen - hoedt Johnson & Johnson zich voor het uiten van concrete prognoses of commentaar op het vaccin. Wel schept het bedrijf openheid over het aantal proefpersonen (45.000), over het feit dat er maar één dosis nodig is van het vaccin en de bewaarmethode. Een groot voordeel is dat het vaccin drie maanden lang bewaard kan worden in een gewone koelkast, tussen de 1,5 à 2 en de 7 à 8 graden Celsius.

In een boodschap op de website zegt ceo Alex Gorsky erg ‘trots en dankbaar’ te zijn dat Johnson & Johnson kan meewerken aan de strijd tegen het coronavirus, nu het single-shot vaccin alvast in de VS goedgekeurd is. Hij noemt het de bekroning van een jaar in het teken van uitzonderlijke innovatie en samenwerking binnen het bedrijf.