Corona doet gemeenten pijn in hun portemonnee, 1 op de 4 stelt investeringen uit: "Maar de grote impact komt nog"

Gent had plannen om het strandpaviljoen van de Blaarmeersen te renoveren of af te breken en te vervangen door een nieuwbouw. Kostenplaatje: 6 miljoen euro. “Een uitgave die we nu jammer genoeg moeten schrappen, er is voorlopig geen budget voor”, zegt burgemeester De Clercq.

Gent trok al 25 miljoen euro uit voor alle kosten die corona met zich meebracht. “Denk maar aan al dat beschermingsmateriaal: mondmaskers, maar ook plastic schermen en -tussenwanden. En een groot deel van dat budget was ook om het extra personeel te betalen. Tegenover die extra uitgaven, staat ook dat we opvallend minder inkomsten hadden. Zwembaden en musea waren wekenlang dicht, dus kreeg de stad geen inkomgelden. Voor 2021 ramen we nu al dat dat anderhalf miljoen euro minder inkomsten zal betekenen. En in 2020 was het een veelvoud van dat bedrag.”

Ook Rumst in de provincie Antwerpen verliest heel wat inkomsten. “Wij verhuren de camping aan Tomorrowland en verdienen daar goed aan”, zegt burgemeester Jurgen Callaerts (N-VA). “Nu gaan we twee jaar op rij 730.000 euro mislopen. We hebben onze meerjarenplanning daar wel op aangepast. Maar als het festival nóg eens een jaar wordt uitgesteld, gaan we wel in de problemen komen.” Rumst heeft wegenwerken uitgesteld en ook de bouw van nieuwe culturele infrastructuur moet wachten. 

In Merchtem, in Vlaams-Brabant gaan dan weer de plannen voor de bouw van een sporthal en een evenementenhal tijdelijk in de koelkast. Ook Wemmel moet de broeksriem aanspannen want de gemeente zag vorig jaar ruim een half miljoen euro aan inkomsten verloren gaan. Toch wil dat niet zeggen dat het dak en de douches van de sporthal niet vernieuwd zullen worden. 

Burgemeester Walter Vansteenkiste (Lijst van de Burgemeester) zoekt daarvoor een creatieve oplossing:  "Als we zelf de investering moeten doen dan zal ons dat makkelijk 2 miljoen kosten en beperkt dat de mogelijkheden om andere investeringen te doen. Daarom bekijken we nu of we kunnen samenwerken met een intercommunale die deze investering zou kunnen doen en meteen ook de uitbating van die sporthal overnemen. Zo kunnen we de kosten spreiden over een langere tijd."

De zware impact van de coronacrisis op de gemeentekas ziet men ook bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten met lede ogen aan. "We zien dat de impact voor 2020 nog meevalt. Dat komt omdat veel gemeenten een reserve hadden en konden genieten van de vele steunmaatregelen van de Vlaamse en federale overheid", zegt Nathalie Debast (VVSG). "Maar blijven die? En hoe herstelt de economie zich? En wat met de personenbelasting? Dus wij vrezen dat de echte impact nog zal komen." 

De komende jaren vrezen dus veel gemeenten met tekorten te komen omdat ze minder personenbelasting zullen kunnen innen." Elke gemeente heft een percentage belasting op het inkomen van haar inwoners. "Als het inkomen van de mensen daalt omdat ze tijdelijk werkloos zijn of omdat ze hun job kwijt zijn dan zullen alle gemeenten dat voelen in de inkomsten de komende jaren en zullen ze daar de nodige consequenties moeten aan vastknopen", voelt burgemeester Jurgen Callaerts (N-VA) van Rumst de bui nu al hangen. 

En dus zijn veel burgemeesters nu al voorzichtig. Een kwart van de gemeenten geeft aan dat het niet alle plannen kan uitvoeren zoals voorzien. Wat meest wordt uitgesteld zijn wegenwerken of het vernieuwen van een dorpskern. Ook een nieuwe sporthal of zwembad of de renovatie van een cultureel centrum laten al eens op zich wachten. Een enkele keer werft een gemeente geen nieuw personeel meer aan.

Amper 3 burgemeesters in heel Vlaanderen zeggen dat de coronacrisis een positieve impact heeft op hun begroting. Het zijn 3 Limburgse burgemeesters: Tom Seurs van As (Voluit!), Dries Deferm van Nieuwerkerken (CD&V) en Bert Moyaers van Herk-de-Stad (SP.A)

“We hebben minder geld uitgegeven aan activiteiten”, zegt burgemeester Bert Moyaers (SP.A) van Herk-de-Stad. “Door de coronacrisis hebben we veel optredens in ons cultureel centrum moeten annuleren en we hebben ook minder subsidies uitgekeerd aan verenigingen. Ook het festival Rock Herk werd geschrapt, die organisatie zou anders enkele duizenden euro’s hebben gekregen. Nu voor alle duidelijkheid, ik had het geld liever uitgegeven!”

Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":