Chaos in kamp Al-Hol: Belgische IS-vrouwen in Syrië zijn spoorloos

Uit het kamp Al-Hol is er een exodus bezig. De Koerden laten alle Syrische vrouwen gaan. Al-Hol is een van de kampen waar ook Belgische IS-vrouwen en hun kinderen verblijven. Momenteel zouden er nog zes Belgische vrouwen en twaalf kinderen zijn. Maar omdat de Koerdische autoriteiten het overzicht kwijt zijn, is dat verre van zeker. 

Een Belgisch team van twee artsen en twee psychologen was normaal gesproken vorige week naar Al-Hol afgereisd. Maar door de complete chaos in het kamp is hun reis afgelast. Volgens nieuwsberichten zijn er ook al onthoofdingen geweest. 

“De situatie in het kamp is volledig uit de hand gelopen”, zegt VUB-psycholoog Gerrit Loots, die het team zou leiden. “IS heeft Al-Hol nu in handen en al een systeem met eigen rechtbanken opgericht. Dit jaar zijn er al tientallen mensen in het kamp gedood.” 

Het doel van de reis was onder meer om in het kamp DNA-stalen af te nemen van vier kinderen. Zij zouden de kinderen zijn van Nora Verhoeven, die in 2013 naar Syrië trok. Die DNA-stalen moeten dienen als bewijs dat de kinderen Belgisch zijn. Dat is nodig om via een rechtbank te proberen bekomen dat België de kinderen terughaalt. 

In december besliste het Brusselse hof van beroep dat de Belgische staat toelating moest vragen aan de Koerdische autoriteiten voor zo’n reis. Die toestemming is er dus. Alleen weten de Koerden niet waar Verhoeven zich nu bevindt. Dat hebben de Koerden via een tussenpersoon aan Loots laten weten.

“Ze weten niet meer precies wie er nog in het kamp zit”, zegt Loots. “De voorbije maanden waren er al drie Belgische vrouwen met vier kinderen ontsnapt. We weten niet of ze via mensensmokkelaars op weg zijn naar Europa dan wel of ze zich bij IS hebben aangesloten.” 

Repatriëren

Het team zou behalve het kamp van Al-Hol ook naar dat van Roj reizen. Volgens Loots zitten daar op dit ogenblik nog negen Belgische vrouwen en tien kinderen. In het kleinere kamp Roj is de situatie beter onder controle. Maar ook daar is er volgens Loots toenemende radicalisering. Hij pleit er dan ook voor om Belgische vrouwen en kinderen uit beide kampen zo snel mogelijk te repatriëren. “Nu zijn we die kinderen aan het verliezen aan IS”, zegt Loots. 

Nora Verhoeven is in 2015 samen met haar ondertussen gesneuvelde man veroordeeld op het Sharia4Belgium-proces. In 2019 zat ze nog in de stad Baghouz, toen het laatste stukje IS-kalifaat. Daarna kwam ze in Al-Hol terecht. De advocaat van Verhoeven, Nicolas Cohen, kan er weinig over vertellen. “Maar dit roept alleszins  veel vragen op”, zegt hij. “Het is verontrustend dat de Koerden niet weten wie ze gevangenhouden.” 

Minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès (MR) geeft geen commentaar. Het standpunt van de regering-Michel was dat België kinderen onder de tien jaar wou terughalen. “In de Syrische kampen zit er volgens onze informatie geen enkel Belgisch kind dat ouder is dan tien”, zegt Heidi De Pauw van Child Focus. “Ik kan alleen maar vragen dat de overheid nu zeker die beslissing uitvoert.”