Gegevensbeschermingsautoriteit: ‘Pandemiewet geeft regering blanco cheque om te doen wat ze wil’

In de ontwerptekst voor de pandemiewet zit een heel luik over gegevensbescherming. Maar volgens de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA), de vroegere Privacycommissie, geeft de pandemiewet de regering te veel vrijheid om gegevens van burgers te gebruiken. Dat staat in het advies van het kenniscentrum van de GBA. 

Volgens het ontwerp moet de regering vaststellen dat er sprake is van een “epidemische noodsituatie”. De regering kan dan maatregelen nemen die we nu al kennen, zoals winkels sluiten of reisbeperkingen instellen. Maar ze kan ook persoonsgegevens laten bijhouden, bijvoorbeeld van besmette personen en hoogrisicocontacten. 

Maar het voorontwerp is nu te vaag als het gaat over van welke personen de overheid de gegevens mag gebruiken en voor wat, vindt de GBA. Waar de GBA zich echt over “verbaast” is dat persoonlijke gegevens, waarover politiediensten dankzij deze wet zouden over beschikken, ook nog eens gedeeld mogen worden met andere openbare instellingen. Bij uitbreiding zet deze tekst eigenlijk de deur van elke overheidsdatabank open in de strijd tegen een pandemie.

Omdat de tekst zo ruim is, is het volgens de GBA ook mogelijk om zeer verregaande maatregelen te nemen. De GBA somt enkele dystopische voorbeelden op. Zo zou de overheid kunnen beslissen om burgers te tracken via de gsm of om camera’s met gezichtsherkenning te gebruiken om te zien of mensen zich aan hun quarantaine houden. Meer nog: de regering zou Belgische burgers kunnen laten volgen via een enkelband die in verbinding staat met een databank. 

“Die voorbeelden zijn choquerend”, zegt Alexandra Jaspar, directrice van het kenniscentrum van de GBA. “Maar als we de tekst letterlijk nemen, is dat mogelijk. Met de wet vraagt de regering een blanco cheque aan het parlement om in de toekomst te kunnen doen wat ze wil met alle gegevens die in ons land aanwezig zijn.” 

De regering bereikte vorige week een akkoord over het voorontwerp van de wet. Woensdag bespreekt de commissie Binnenlandse Zaken het voorontwerp. Ook de Raad van State zal nog een advies geven.