Europa start evaluatie Russisch coronavaccin Sputnik V

De beslissing van het Comité voor geneesmiddelen voor menselijk gebruik (CHMP) van het EMA is gebaseerd op voorlopige resultaten van laboratoriumstudies en vroege klinische proeven bij mensen. Daaruit blijkt dat het vaccin de aanmaak van antilichamen en immuuncellen opwekt tegen SARS-CoV-2, het virus dat COVID-19 veroorzaakt.

Het EMA zal die gegevens nu beoordelen van zodra ze beschikbaar worden gemaakt. Eens er voldoende informatie beschikbaar is, kan dan een formele aanvraag worden ingediend. Door het opstarten van de evaluatie zou het minder lang dan normaal moeten duren om een eventuele marktaanvraag te beoordelen.

Tot nog toe heeft het EMA drie vaccins goedgekeurd voor gebruik in de Europese Unie: Pfizer/BioNTech, Moderna en Oxford/AstraZeneca. Op 11 maart spreekt het zich uit over een vierde vaccin, dat van Johnson & Johnson. Daarnaast loopt bij het Europese Geneesmiddelenbureau ook al een rolling review voor de vaccins van Novavax en CureVac.

Het Sputnik V-vaccin is, net als dat van Oxford/AstraZeneca, een zogenaamd virale vector vaccin. Het maakt met andere woorden gebruik van een al gekend virus waaraan een antigeen (spike-eiwit) of genetische code van een antigeen is toegevoegd. Bij Sputnik V gaat het om twee verschillende adenovirussen (Ad26 en Ad5), die allebei in een aparte dosis worden toegediend. Deze zorgen ervoor dat lichaamscellen het spike-eiwit aanmaken en de natuurlijke verdedigingsmechanismen getriggerd worden.

Meteen na de aankondiging van het EMA toonde Rusland zich al bereid om, indien het vaccin wordt goedgekeurd, vanaf juni dosissen beschikbaar te stellen om 50 miljoen Europeanen in te enten. Dat deelde Kirill Dmitriev mee, de directeur van het Russische investeringsfonds RDIF dat betrokken is bij de financiering van het vaccin. 

Uit een publicatie in The Lancet begin februari bleek dat het Russische coronavaccin een effectiviteit van 91,6 procent bood tegen symptomatische vormen van COVID-19. In Rusland zelf zijn ondertussen al prikken gezet met het vaccin: de eerste Russen werden begin december ingeënt. 

Hongarije en Slowakije hebben, buiten de Europese Unie om, al doses van het vaccin besteld. Ook Kroatië en het zwaar getroffen Tsjechië willen beroep doen op Sputnik V, buiten de EU om. Tsjechië heeft een tekort aan vaccins en op sociale media wordt de “incompetente” EU daarvoor verantwoordelijk gesteld.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) reageert tevreden op het nieuws. “De Russische federatie heeft al bewezen robuuste en degelijke vaccins te kunnen ontwikkelen”, zegt Kluge Europadirecteur Hans Kluge. “Die hebben een grote rol gespeeld in de bestrijding van onder meer polio en gele koorts.”

Kluge zegt dat Europa heel consequent is wat betreft het beoordelen van vaccins, ongeacht het land van oorsprong. “We hebben dringend nood aan een uitbreiding van ons portfolio van vaccins, dus ik beschouw dit als een zeer welgekomen stap”, klinkt het.