Burgemeesters geven overheid slecht coronarapport: "Geef ons grotere rol in exitstrategie, staan dichter bij de mensen"

In de grote rondvraag van Radio 2 en de UGent werd bij alle Vlaamse en Brusselse burgemeesters gepolst naar de tevredenheid over de federale en Vlaamse overheid: voelen de gemeenten zich voldoende gesteund? Werden ze snel genoeg geïnformeerd over nieuwe maatregelen? Wisten steden en gemeenten altijd welk beleidsniveau ze moesten aanspreken? De antwoorden spreken voor zich: minder dan de helft van de burgemeesters (45,3%) voelt zich voldoende gesteund door de federale overheid, maar iets meer dan de helft (55,4%) ervaart genoeg steun van de Vlaamse overheid. Slechte punten dus. Aan de bevraging nam 90 procent van alle burgemeesters deel. 

Burgemeester Dorien Cuylaerts (N-VA) van de Antwerpse gemeente Rijkevorsel stoorde er zich vooral aan dat ze zich als burgemeester onvoldoende kon voorbereiden op vragen over nieuwe coronaregels, omdat zij die nieuwe regels ook moest horen tijdens de persconferenties.

 “Ik denk dat het een groot verschil had gemaakt als de burgemeesters de informatie een paar uur vroeger hadden gekregen. Dan hadden we kunnen anticiperen en ons voorbereiden. Nu had ik geregeld het gevoel "waarom doe ik dit nu eigenlijk?". Het lokale niveau werd niet erkend, terwijl dat in deze een erg belangrijk niveau was want een gemeentebestuur staat nu eenmaal veel dichter bij de bevolking .”

Professor Herwig Reynaert van het Centrum voor Lokale Politiek van de Universiteit Gent, werkte mee aan de bevraging en is streng voor de politiek: "Het is duidelijk dat voor een deel  van de burgemeesters het Belgische politieke model niet gewerkt heeft tijdens de coronacrisis. 1 op de 4 burgemeesters vond het niet duidelijk welk bestuursniveau ze moesten aanspreken. Ze kregen te weinig steun van de federale overheid. Ook de Vlaamse deed het niet veel beter. Het is duidelijk dat er niet alleen hervormingen moeten komen rond gezondheidszorg, maar ook institutionele hervormingen. In de toekomst zouden lokale besturen sneller geïnformeerd moeten worden. Ze moeten meer politieke macht krijgen." 

"Deze crisis heeft alleszins duidelijk gemaakt dat gemeenten en steden dicht bij de mensen staan en dat zij in staat zijn om de mensen volop te steunen", gaat professor Reynaert verder.  "Het is nu al zonneklaar dat er voor een succesvolle exit uit de coronacrisis een lokale aanpak nodig zal zijn. Lokale politici en ambtenaren zullen hierin een fundamentele rol moeten spelen!" 

Niet alleen het federale niveau krijgt kritiek, ook het Vlaamse niveau krijgt geregeld een veeg uit de pan.  Volgens Boudewijn Herbots, burgemeester van de Vlaams-Brabantse gemeente Zoutleeuw hebben zowel de federale als de Vlaamse overheid steken laten vallen: “Ik zal niet verhullen dat ik vaak op de Vlaamse overheid gevloekt heb. We hebben ooit de ambitie gehad om datgene dat we zelf gingen doen, beter te doen. Wel, dit had veel beter gemoeten. En dan zou het misschien inderdaad eenvoudiger zijn om er een niveau tussenuit te halen, op dit ogenblik zijn we misschien te zelfgenoegzaam geworden en moeten we op Vlaams niveau een tandje bijsteken.”

Ook Wim Dries, burgemeester van de Limburgse stad Genk en voorzitter van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) is scherp: "het gevoel was toch dat we er vaak alleen voor stonden. Zowel het Vlaams als het federaal niveau lieten de gemeenten in de steek. En dat zie je in deze resultaten."

En hij geeft concrete voorbeelden: "Tijdens de kerstvakantie moesten wij terugkerende reizigers controleren of ze wel degelijk in quarantaine gingen, maar we kregen de nodige contactgegevens daarvoor pas midden januari. Dan voel je je niet gesteund. Je moet zaken uitvoeren, maar je krijgt niet de handvaten om dat te doen. 

Ook hij vraagt een grotere rol voor de lokale politiek: "Zet ons mee aan tafel. Wij weten hoe het eraan toegaat op het terrein. Als de winkels moeten sluiten en daarna weer open gaan, dan moeten wij dat in goede banen leiden. Betrek ons dus, wij zijn een betrouwbare partner. Dat zou de besluitvorming alleen maar verbeteren. Het zou helpen in de complexe structuur die ons land sowieso al heeft."