Direct naar artikelinhoud
NieuwsCoronavirus

Waarom de kans op besmetting buiten kleiner is (maar niet nul)

Studenten zitten vanaf nu in cirkels op St-Pietersplein, om zo de nodige afstand te kunnen bewaren tussen bubbels.Beeld Wannes Nimmegeers

Het Overlegcomité buigt zich vandaag over een mogelijke uitbreiding van de buitenactiviteiten. Viroloog Steven Van Gucht legde op de briefing van het Crisiscentrum uit waarom de kans op besmetting buiten een stuk kleiner is dan binnen, maar benadrukte wel dat ze ‘niet nul’ is. Hij gaf meteen ook enkele praktische tips mee om veilig buiten af te spreken.

Mensen besmetten elkaar zowel via grote als kleine druppels. Grote druppels vallen snel neer en reiken meestal niet verder dan een meter, aldus Van Gucht. Vandaar de sociale afstand van anderhalve meter. Ze zijn zowel binnen als buiten gevaarlijk. Voor kleine druppels of aerosolen ligt dat anders. In de buitenlucht maken ze veel minder kans om iemand te besmetten, omdat ze door hun kleine volume snel verdunnen en vervliegen.

Binnen kunnen kleine druppels zowel over korte als over lange afstand besmettelijk zijn. “Ze hangen als een wolk voor de mond, waardoor ze in de eerste plaats over korte afstand besmettelijk zijn”, aldus Van Gucht. “Een van de meest ideale manieren om elkaar te besmetten, is als je naast elkaar zit en een van de mensen het hoofd draait om iemand aan te spreken. Meestal zit je dan dichter bij elkaar dan wanneer je tegenover elkaar staat. Zo krijgt de gesprekspartner een wolk van dikke en dunne druppels in het gezicht.”

▶ Bekijk: Steven Van Gucht over besmettingen tijdens buitenactiviteiten

Video wordt geladen...

Superverspreiding

Als we lang in een slecht verluchte ruimte zijn, kunnen de kleine druppels ook besmettelijk worden over langere afstand. Ze blijven immers zweven zoals sigarettenrook. “Als je lang in een slecht verluchte ruimte verblijft, kunnen die kleine druppels de ruimte opvullen en wordt de lucht besmettelijk. Dat is buiten in principe niet mogelijk. De enige manier om het binnen te voorkomen is door de ruimte goed te verluchten en te ventileren. Ook een masker kan helpen. Dat vangt grote druppels op vooraleer die de kans krijgen om te verdampen tot kleine druppels. Door de verwarming in de winter wordt de lucht bovendien extra droog, waardoor grote druppels makkelijker verdampen tot kleine, die makkelijker kunnen blijven zweven.”

Volg alle ontwikkelingen rond het coronavirus in onze liveblog

Uit heel wat onderzoeken blijkt dat het risico om buiten besmet te worden een heel stuk lager ligt dan binnen. “Maar vijf tot tien procent van de besmettingen wordt buiten opgelopen”, aldus Van Gucht. “Het merendeel gebeurt binnen. Dat komt deels doordat het fenomeen van superverspreiding typisch een fenomeen is dat binnen gebeurt door de vorming van aerosolen. Buiten kunnen die niet opgebouwd worden en is superverspreiding heel uitzonderlijk.”

Het is buiten ook makkelijker om afstand te houden omdat er meer ruimte is. En het UV-licht van de zon kan het virus ook doden op oppervlaktes. Toch is de kans op besmetting niet nul. Getuige daarvan de besmetting in de Rozentuin van het Witte Huis in september vorig jaar.” Als je dicht bij elkaar staat is het buiten evengoed mogelijk om elkaar te besmetten. Het risico hangt af van het aantal contacten, de dichtheid en de duur”, klinkt het nog.

Zo spreek je buiten veilig af

Viroloog Steven Van Gucht geeft enkele tips om op een veilige manier buiten af te spreken.

- Doe het in beperkte kring en vermijd drukke plaatsen zodat je altijd afstand kan houden. “Meestal gebeuren besmettingen trouwens voor of na een georganiseerde activiteit, bijvoorbeeld tijdens een verplaatsing of een nabespreking”, aldus de viroloog. “Uit een Franse studie blijkt ook dat carpooling een groter risico op besmetting inhoudt dan het openbaar vervoer.”

- Spreek af op plaatsen die volledig open zijn. In deels afgesloten tenten en markthallen kan de lucht met virusdeeltjes makkelijker blijven hangen.

- Zet in geen geval een buitenactiviteit binnen verder bij slecht weer. Ga dan best naar huis.

- Het risico is ook groter als outdoor evenementen gekoppeld worden aan indoor evenementen. Denk aan een buitenkamp met overnachtingen. Dat is op dit moment nog geen goed idee.

- Hou altijd anderhalve meter afstand en draag een masker indien nodig. “Dat laatste verdwijnt vaak als we samen gezellig eten, drinken of keuvelen. En net bij het praten stoten we het meeste virus uit. Dan moet je zéker afstand houden”, benadrukt Van Gucht.