Juristen reageren op oproep van Voka om elke werknemer verplicht te vaccineren: "met huidige wetgeving onmogelijk"
Werknemers die zich niet laten vaccineren tegen corona, kunnen door werkgevers geweigerd worden, zo waarschuwt werkgeversorganisatie Voka. De organisatie roept de overheid ook op om vaccinatie tegen corona meteen ook te verplichten (of daar toch over na te denken). Maar juristen oordelen dat de huidige wetgeving dat niet toelaat.
Sabine Vanoverbeke, advocate gespecialiseerd in arbeidsrecht, vindt de vraag of werkgevers hun werknemers mogen verplichten zich te laten vaccineren, moeilijk te beantwoorden. “Het is een afweging tussen enerzijds het recht op privacy van de werknemer, en anderzijds de plicht van de werkgever om te waken over het welzijn van zijn personeel."
"Het recht op privacy houdt in dat een werknemer persoonlijk kan beslissen of hij zich al dan niet laat vaccineren tegen corona, en dat de werkgever zich daar niet mee hoeft te moeien. Maar de plicht van de werkgever houdt ook in dat hij er alles aan moet doen opdat werknemers in veilige en gezonde omstandigheden kunnen werken. De wet geeft niet aan welke van de twee (het recht van de werknemer of de plicht van de werkgever) doorweegt. Maar de nu geldende wetgeving laat in ieder geval niet toe dat werkgevers hun werknemers zouden verplichten zich te laten vaccineren tegen corona.”
Niet gevaccineerde werknemers weigeren
Volgens Johan Leten van VOKA Limburg heeft een werkgever wel het recht bij een sollicitatie een werknemer te weigeren als die niet gevaccineerd is. Hij zou dit kunnen doen als hij oordeelt dat de werknemer de gezondheid en veiligheid van andere werknemers in gevaar zou brengen.
Maarten Verhaghe, advocaat gespecialiseerd in gegevensbescherming, denkt dat de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en de wet op de gegevensbescherming (van 9 september 2018) dergelijke verwerking van gegevens door de werknemer niet toelaat. “De gegevens over de vaccinatiestatus van een werknemer behoren tot zijn medisch dossier. Dat dossier is persoonlijk en de werkgever heeft er geen inzage in, tenzij de werknemer het uitdrukkelijk toelaat. De werknemer hoeft dus niet te vertellen of hij al dan niet tegen corona gevaccineerd is. De werkgever kan hem strikt genomen ook niet weigeren als hij dat voor zich wenst te houden.”
De werknemer hoeft niet te vertellen of hij al dan niet tegen corona gevaccineerd is. De werkgever kan hem strikt genomen ook niet weigeren als hij dat voor zich wenst te houden.
Indien de werkgever, behoudens enkel specifieke gevallen, gegevens die tot het medisch dossier van de werknemer behoren verwerkt, is dit mogelijk onwettelijk en kan de werkgever zowel door de Gegevensbeschermingsautoriteit als de gerechtelijke diensten vervolgd worden. Aldus Verhaghe.
Gezondheidswet als basis
Christophe Lemmens, advocaat gezondheidsrecht en gastdocent aan de Universiteit Antwerpen, is gewonnen voor het idee van VOKA om het coronavaccin te verplichten voor alle werknemers. Al spreekt hij liever over een vaccinatieplicht voor iedereen. Hij meent ook dat zo’n vaccinatieplicht eenvoudig in te voeren is.
‘Ik besef dat een algemene vaccinatieplicht botst met het recht op zelfbeschikking”, legt hij in “De wereld vandaag” op Radio 1 uit. “Maar dat recht is niet absoluut of oneindig. In uitzonderlijke omstandigheden, zoals de huidige coronacrisis, kan dat recht beperkt worden. Het coronavirus raakt immers de hele bevolking en dreigt de hele samenleving te ontwrichten. Dat kunnen argumenten zijn om het recht op zelfbeschikking onderschikt te maken aan het algemeen belang. Om met andere woorden vaccinatie voor iedereen te verplichten, in plaats van iedereen de vrije keuze te laten.”
Vanuit juridisch oogpunt is het niet zo moeilijk om vaccinatie tegen corona voor iedereen te verplichten.
“Vanuit juridisch oogpunt is het ook niet zo moeilijk om vaccinatie tegen corona voor iedereen te verplichten”, gaat Lemmens voort. “België heeft in 1945 een gezondheidswet ingevoerd die 21 jaar later als basis gebruikt is om het poliovaccin te verplichten voor iedereen. Dat gebeurde via een Koninklijk Besluit. De regering zou zich op diezelfde wet kunnen beroepen om opnieuw per Koninklijk Besluit ook vaccinatie tegen corona te verplichten. Ze hoeft daarvoor niet langs het parlement. Dat proces kan dus heel snel gaan.”
“Al besef ik dat een dergelijke werkwijze gevoelig ligt, omdat het parlement dan buitenspel wordt gezet en er geen maatschappelijk debat gevoerd kan worden. Daarom zou ik de regering willen aanraden om niet via een Koninklijk Besluit te werken, maar het parlement te betrekken bij het opstellen van een wettekst. Zo kan elke partij in het parlement haar stem laten horen.”, besluit Lemmens.
Klik hieronder op het driehoekje om het gesprek met Christophe Lemmens uit "De wereld vandaag" te beluisteren":
