Oprah aan de top, het biechten kan niet op: als Winfrey interviewt kijkt de wereld toe

Er is ooit een woord uitgevonden voor de publieke bekentenis van al uw zielenroerselen: ‘Oprahfication’. De 67-jarige Oprah Winfrey heeft een patent op het soort spraakmakende gesprekken met beroemdheden dat bijna als therapie aanvoelt. Ellen Degeneres kwam in 1997 uit de kast bij Winfrey, Donald Trump deelde in 1988 al zijn presidentsambities met haar en in 1993 opende Michael Jackson voor het eerst in veertien jaar de deuren van Neverland voor de koningin van de talkshow. Dat laatste gesprek is met 90 miljoen kijkers nog steeds het best bekeken tv-interview aller tijden.

Zondagavond keek de hele wereld opnieuw toe, wanneer Meghan Markle en prins Harry plaatsnamen voor een onthullend gesprek op zender CBS over de rol van het Britse koningshuis. Oprah doet het weer, tien jaar na het einde van The Oprah Winfrey Show. Niet alleen omdat ze als bevriende celebrity te gast was op het huwelijk van het (voormalige) koninklijke paar. Vooral omdat ze de kunst van de bekentenis op bestelling geperfectioneerd heeft.

Voorafgaand aan zijn dopingbekentenis in 2013 benadrukte wielrenner Lance Armstrong dat Oprah in het gesprek “zo ver mag gaan als ze zelf wil”. Neem de marge voor kritische vragen gerust met een korrel zout. Zelfs de gesprekken in De Verhulstjes zijn minder getelefoneerd dan bij Oprah in de zetel – die keer dat Tom Cruise dolverliefd op de zetel sprong even buiten beschouwing gelaten. 

Oprah is dan ook al lang geen talkshowhost meer, ze is een merk dat op de Forbes-lijst van ‘meest invloedrijke vrouwen’ de twintigste plek bekleedt. Een stukje hoger dan Queen Elizabeth II trouwens, op plaats 46.

You get a car

Oprah Winfrey heeft er heel wat harder voor moeten knokken. Ze wordt in 1954 geboren als Orpah, kind van een ongehuwde, jonge dienstmeid, en groeit op in armoede in een klein stadje in Mississippi. De andere kinderen lachen haar uit omdat ze kleedjes droeg ‘gemaakt van aardappelzakken’. Doorheen de jaren zal ze op televisie getuigen over het seksueel misbruik door een oom en een neef, over het fysieke en emotionele misbruik van haar grootmoeder of over haar kind, dat ze als veertienjarig meisje kort na de geboorte verliest. Moeder is ze nooit meer geworden.

De littekens worden bedekt met tonnen ambitie. Via een studiebeurs voor de Tennessee State University zal de 19-jarige Winfrey als eerste Afro-Amerikaanse vrouw het nieuws presenteren bij een lokale tv-zender in Nashville. Van daaruit gaat het naar Chicago, waar ze de ochtendtalkshow AM Chicago presenteert en het hart van televisiekijkend Amerika verovert. The Oprah Winfrey Show gaat in 1986 van start, en zal 25 seizoenen lang furore maken. In datzelfde jaar begint ze een relatie met haar huidige vriend Stedman Graham.

De talkshow begint als een soort tabloidformat, maar neemt gaandeweg steeds bredere thema’s op. Ze manoevreert vanuit haar zetel van (pseudowetenschappelijke) zelfhulpideeën naar zware literatuur – een vertaling van Tolstoj’s Anna Karenina is zo plots een hit – of van seksueel misbruik naar geopolitiek. En zelden zonder het nodige spektakel. In 2004 krijgen alle 276 mensen in het publiek een gloednieuwe Pontiac cadeau. ‘You get a car. You get a car. You get a car.’ De meme is een beroemdheid op zich.

De invloed die Winfrey genereert, zet ze onder meer in voor vrouwen- en kinderrechten. In 1994 keurt Bill Clinton zelfs een wetsvoorstel van Winfrey goed, waardoor er een database komt met veroordeelde kindermisbruikers. Regelmatig vloeien er miljoenen euro’s naar goede doelen, via het in 1998 opgerichte Oprah’s Angel Network.

Imperium

Vandaag zit al die invloed samengepakt in het media-imperium dat Winfrey sinds 2011 uitbouwde. Ze runt het maandblad O, de website Oprah.com, de televisiezender Oprah Winfrey Network en productiehuis Harpo Studios, samen goed voor een miljoenenpubliek. Recent sloot ze ook een deal van 80 miljoen euro om een van de gezichten van Apple TV+ te worden. Ze interviewde in november al ex-president Barack Obama voor de streamingdienst, en bereidt documentaires voor over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer en over mentale gezondheid.

Winfrey heeft ook een neus voor zaken. In 2015 kocht ze zich in bij het bedrijf Weight Watchers, waar ze sindsdien bestuurder is. Het aangekochte minderheidsaandeel was toen ongeveer 30 miljoen euro waard, tegen 2020 zou dat al meer dan het tienvoud geweest zijn. Het totale vermogen van Winfrey – er hangt ook een goedgevulde vastgoedportefeuille aan vast – wordt geschat op bijna 2,2 miljard euro. Daarmee is ze de enige vrouwelijke Afro-Amerikaanse miljardair – er zijn er sowieso slechts zeven volgens Business Insider.

Onlangs schonk Winfrey 8 miljoen euro aan de voedselbedeling van Amerikanen in tijden van crisis. Wat ze zondagavond doet, is in feite ook een miljoenensteun aan twee kersverse Amerikanen die wel een duwtje in de rug kunnen gebruiken – prins Harry en Meghan Markle wonen er sinds een jaar.

Twee economen aan de University of Maryland bestudeerden namelijk de impact van Winfrey, die in 2008 publiekelijk de kandidatuur van presidentskandidaat Barack Obama onderschreef. Hun verdict: één stem van Oprah resulteerde in één miljoen stemmen voor Obama.