‘De schade voor de status van het Verenigd Koninkrijk is niet te onderschatten’: waarom het interview van Harry en Meghan zo explosief is

‘In de maanden dat ik zwanger was, waren er gesprekken en bezorgdheden over hoe donker de huid van ons zoontje zou zijn’

Tot nu toe werd het feit dat Harry en Meghans zoontje Archie geen prins is, gezien als een bewuste keuze van het koppel. Maar in het interview met Oprah geeft Meghan aan dat dat een beslissing van het koningshuis was. “Ze wilden niet dat hij een prins werd”, aldus Meghan. Daardoor zou het jongetje ook geen bescherming of beveiliging krijgen, een breekpunt voor Meghan en Harry. Nog opvallender is de aantijging dat de huidskleur van het jongetje daarin meespeelde. Volgens Meghan voerde een lid van het koningshuis met haar echtgenoot meerdere gesprekken over de huidskleur van hun zoontje, ‘over hoe dat eruit zou zien en wat dat zou betekenen’. Geen van beiden wilde verder ingaan op het gesprek of zeggen om wie het ging. “Ik zal dat gesprek nooit delen. Maar op dat moment, was het gênant. Ik was wat gechoqueerd”, aldus Harry.

De aantijgingen van racisme maakten een storm aan reacties los in het Verenigd Koninkrijk. De schaduwminister van Onderwijs, Labour-politicus Kate Green, riep al op tot een onafhankelijk onderzoek naar racisme binnen de paleismuren. De storm aan reacties staat in schril contrast met het optimisme dat destijds heerste rond het huwelijk tussen prins Harry en de Amerikaanse Meghan Markle, dochter van een zwarte moeder en witte vader. Markle stond symbool voor een nieuw, 21ste-eeuws Brits koningshuis, dat er voor iedereen moest zijn. “Rond die tijd sprak ik met jonge zwarte Britten, en die zeiden allemaal dat ze zich voor het eerst echt Brits voelden. Door Meghan Markle kreeg dus een hele nieuwe demografie opeens voeling met het Britse koningshuis”, zegt correspondent Lia Van Bekhoven vanuit Londen. 

Tegelijkertijd was de racistische ondertoon in de berichtgeving over Markle, met name bij de  Britse tabloidpers, van meet af aan nooit ver te zoeken. Zo kopte The Daily Mail boven een reportage over de wijk waar Markle opgroeide: “Harry’s girl is (almost) straight outta Compton.” Rachel Johnson, zus van de Britse premier Boris, schreef dan weer dat Markle ‘rijk en exotisch DNA’ naar de Windsors zou brengen. Een BBC-presentator vergeleek de pasgeboren Archie zelfs met een chimpansee. 

“En toch heeft niemand van de familie zich daar in die drie jaar over uitgesproken", beklaagt Harry. “Een van de duidelijkste voorbeelden was toen meer dan 70 parlementsleden de raciale ondertonen in de berichtgeving over Meghan aanklaagden. Maar vanuit mijn familie bleef het stil. Dat doet pijn.” 

‘Kate deed mij huilen, niet omgekeerd’

Een verhaal dat eind 2018 gretig de ronde deed, was dat Markle haar kersverse schoonzus Kate Middleton aan het huilen had gebracht in de aanloop naar haar trouw, wegens een ruzie over de kleedjes van de bruidsmeisjes. Volgens Markle was het omgekeerde echter waar. Ze voegde eraan toe dat Kate zich later verontschuldigde, en haar bloemen en een briefje stuurde, maar in de ogen van de media bleef zij de boeman. Wat haar nog meer choqueerde dan dat de tabloids de rollen hadden omgedraaid, was dat niemand bij de koninklijke familie dat rechtzette. “Iedereen in ‘het instituut’ wist dat het niet waar was. ‘The Firm’ was bereid om te liegen om andere familieleden te beschermen, maar ze waren niet bereid de waarheid te vertellen om mij en mijn man te beschermen", zegt Markle. 

Markle hekelt in het bijzonder ook de ‘dubbele standaarden van de Britse pers’. Vooral tegenover Kate  Middleton werd ze steevast als de slechterik geportretteerd. Een foto van hoe Middleton haar hand op haar zwangere buik legt, wordt gezien als een beschermend gebaar. Markle wordt ‘ijdelheid’ aangewreven als ze hetzelfde doet. The Daily Mail schrijft luchtig over hoe prins William avocado’s schenkt aan Kate. Wanneer Markle avocado’s eet, wordt de vrucht gelinkt met verwoestijning en schending van mensenrechten. “Maar pas op: Kate kan nu dan wel niks kwaad doen, voor je ’t weet is zij weer de gebeten hond. Waar het om gaat, is de macht van de Britse pers. Daar is noch het koningshuis, noch de politiek tegen opgewassen. In het Verenigd Koninkrijk geloven de politici zonder de tabloids niet te kunnen winnen”, zegt Van Bekhoven. Bij Oprah zegt Harry dat er binnen de familie voortdurend angst heerst dat de tabloids zich tegen hen zullen keren. Volgens hem is er een onzichtbaar contract tussen de tabloids en de koninklijke familie, een “controle door angst”. 

‘Ik wilde gewoon niet meer leven. Dat was een heel duidelijke, echte en beangstigende constante gedachte’

Markle zegt dat ze het meeste spijt heeft dat ze geloofde dat de koninklijke familie haar in bescherming zou nemen. Wanneer ze zich steeds meer beklemd voelde door de karaktermoord van de media en de groeiende tweedracht met de familie, stelde ze vast dat ze nergens heen kon. Als vrouw van een prins kun je namelijk niet op eigen houtje naar het ziekenhuis. “Ik kon geen Uber bestellen in het paleis, zo werkt het gewoon niet. Je levert alles in: je paspoort, je rijbewijs, je sleutels.” Ook binnen het paleis vielen haar smeekbedes om psychische hulp in dovemansoren. Een lid van het hr-departement zei haar: “Ik leef met je mee, maar aangezien je geen betaald lid van de familie bent, kan ik niks voor je doen.” Andere leden zeiden dan weer dat ze geen psychiatrische hulp mocht zoeken, ‘omdat dat niet goed zou zijn voor het instituut’. Uiteindelijk biechtte ze Harry op dat ze zelfmoordgedachtes had. “Ik was beschaamd om het toe te geven. Maar ik wist dat als ik het hem niet zou zeggen, dat ik het zou doen.” Ook Harry gaf toe dat psychische problemen niet bespreekbaar zijn binnen de koninklijke familie. “Daar is het idee altijd: zo is het gewoon. We moeten allemaal met deze druk omgaan.” 

‘Mijn grootste angst was dat de geschiedenis zich zou herhalen’

De ontboezemingen van Meghan Markle bij Oprah voelen bijwijlen als een vervolg op het inmiddels roemruchte interview dat prinses Diana, moeder van prins Harry, in 1995 aan de BBC gaf. Daarin getuigde ze over de mentale tol van het leven als lid van de koninklijke familie, het gevoel om nergens heen te kunnen, en de eetstoornissen die ze ontwikkeld had. “Bij allebei komt het beeld van de koninklijke familie als keurslijf naar voren”, zegt correspondent Verenigd Koninkrijk Tim de Wit van de NOS. “Net als Diana kreeg Meghan geen hulp. Haar problemen werden niet als belangrijk genoeg gezien, het instituut primeert.” 

Markle gaf zelfs aan dat een van de enigen binnen het paleis aan wie ze over haar problemen vertelde, nog een vertrouwenspersoon van Diana was geweest. “Wie anders begrijpt hoe het er binnenin aan toegaat?” Ook Harry vreesde dat de geschiedenis zich zou herhalen. “Maar dit was nog veel gevaarlijker. Je voegt er nog ras en sociale media aan toe.”

Van Bekhoven ziet in de tragische dood van Diana zelfs de reden waarom het koppel vertrokken is uit Londen. “Diana is onder andere overleden omdat ze niet langer beschermd was. Dat wilde Harry nu te allen koste vermijden. Het is toch tragisch dat het Britse koningshuis populaire figuren als Meghan Markle en Diana, die net voor vernieuwing in het paleis kunnen zorgen, geen thuis weet te bieden.”  

De vraag is of deze kwestie een even blijvende invloed op de publieke opinie zal hebben als de lotgevallen van Diana. “Het polariseert enorm”, zegt De Wit.  “Zij die de monarchie genegen zijn, zien dit als een manier om na te schoppen, uitgerekend op het moment dat prins Philip in het ziekenhuis ligt. Een even grote groep ziet dit als bewijs voor een instituut dat niet meegaat met zijn tijd.” 

“Het koningshuis overleeft dit wel, dat doet het al 1.200 jaar”, zegt Van Bekhoven. “Maar de schade voor de status van het Verenigd Koninkrijk is niet te onderschatten. Er zijn nu al gemenebestlanden die duidelijk hebben gemaakt dat zij na het overlijden van de queen een eigen staatshoofd willen kiezen, en dit soort gebeurtenissen versterkt dat hele proces.”