Over één ding zijn zowel fans als tegenstanders van ‘FC De Kampioenen’ het eens
Een vreugdedansje bij de ene, diepe rouw bij de andere. Het einde van FC De Kampioenen lokt uiteenlopende reacties uit. Net zoals de 273 afleveringen die eraan voorafgingen. Waarom roept de bekendste voetbalploeg van het land zulke tegenstrijdige gevoelens op?
‘Einde van een tijdperk’, ‘ik ga het missen’ of ‘aan alle mooie liedjes komt een eind’. Maar ook ‘eindelijk nog eens goed nieuws’, ‘er is altijd licht aan het einde van de tunnel’ of gewoon ‘oef’. Het nieuws dat er geen nieuwe afleveringen meer komen van FC De Kampioenen was gisteren een hot topic op sociale media, met zowel haatreacties als liefdesbetuigingen. Een verrassing was dat niet. Geen ploeg die de voorbije jaren Vlaanderen zo verdeelde als de Kampioenen.
Spoelen we even terug naar 25 december vorig jaar. Dan zendt de openbare omroep een kerstspecial van FC De Kampioenen uit. De eerste nieuwe aflevering in tijden en tegelijk een eerbetoon aan en afscheid van Johny Voners, de acteur die meer dan dertig jaar lang in de keepersoutfit van Xavier Waterslaeghers kroop en eerder dat jaar was overleden. Meteen na de uitzending verschijnen de eerste recensies. Die zijn unaniem: de Kampioenen maken met deze special overduidelijk dat de tijd van gaan gekomen is. ‘Negentig minuten is meer dan genoeg om vast te stellen dat iets door en door gedateerd is’, klinkt het in Humo. Het Nieuwsblad oordeelt dat een special van anderhalf uur heel lang kan duren zonder scenario die naam waardig. Ook deze krant stelt vast dat in de voetbalkantine van de Kampioenen de bruis nu wel definitief uit het bier is.
Maar de fans laten het niet aan hun hart komen, zo blijkt wanneer de kijkcijfers binnenkopen. De kerstspecial klokt uiteindelijk af op 2,38 miljoen kijkers. Meteen goed voor de titel van best bekeken programma van 2020.
‘Humor is subjectief’
Wanneer het over De Kampioenen gaat, gaapt er wel vaker een gigantische kloof tussen wat voor- en tegenstanders vinden. Neem nu de films. Die zijn in recensies meestal goed voor het absolute minimum aan sterren, maar met cijfers die schommelen tussen 765.000 en 570.000 verkochte tickets zijn ze wel alle vier goed voor een plaats in het lijstje van populairste Vlaamse films ooit. “Humor is nu éénmaal heel subjectief”, zegt Jan Verheyen, die de laatste drie films regisseerde. “Wat de ene heel erg grappig vindt, is voor de andere ronduit flauw.”
Dat het verschil in appreciatie in het geval van FC De Kampioenen voor felle reacties zorgt, heeft volgens de regisseur dan weer te maken met de ongeziene populariteit van de reeks. “FC De Kampioenen is alomtegenwoordig.” Er is niet alleen de televisiereeks die in een haast continue lus wordt herhaald. In het Kampioenen-universum zijn ook films, strips en zelfs frituursnacks te vinden. Verheyen: “Er is gewoon geen ontkomen aan. Ik kan me inbeelden dat je dat als Kampioenen-hater lastig vindt.”
Al mogen die negatieve reacties ook niet overdreven worden, vindt hij. “Er is de voorbije jaren een harde kern tegenstanders ontstaan die hun mening bovendien makkelijk in de media kwijt kunnen. Dat geeft een vertekend beeld. Kijk naar de cijfers. Het merendeel van de mensen kan De Kampioenen echt wel smaken.”
Wonen in het Kampioenen-café
Al vertellen die cijfers niet het volledige verhaal, vindt comedian Xander De Rycke. “Het is niet omdat een paar honderdduizend man naar een film gaat kijken, dat je niet meer mag zeggen dat die slecht is.” De Rycke zelf is een koele minnaar van alles wat het Kampioenen-stempel draagt. Een kwestie van opvoeding, denkt hij. “Ik ben opgegroeid met het aanbod op de commerciële zenders. De openbare omroep was in die periode een blinde vlek. En wanneer je niet als kind bent meegestapt in het Kampioenen-verhaal is het heel moeilijk om dat als sarcastische dertigplusser alsnog te doen.”
Emily Dendooven is een van die kinderen die de Kampioenen met de paplepel mee kreeg. In het programma Iedereen beroemd liet ze een paar weken geleden zien tot wat dat kan leiden. Samen met haar man Eddy verbouwde ze hun woonkamer tot een replica van het Kampioenen-café. Daar bekijken ze samen elke avond één aflevering van hun favoriete serie. “Alle 237 afleveringen, in chronologische volgorde. Wanneer we de laatste hebben gezien, beginnen we gewoon opnieuw. Hoe meer we kijken, hoe groter de liefde wordt.”
Stripfiguren
Een Kampioenen-woonkamer heeft Stijn Baert, arbeidseconoom aan de UGent, (nog) niet. Een fan is hij wel. Maar dan enkel van de eerste acht seizoenen. “Daarna is het steil bergaf gegaan”, vindt hij. “In die beginjaren was FC De Kampioenen een gelaagde comedyreeks. Maar na verloop van tijd zijn de personages meer en meer tot stripfiguren verworden.” Volgens Baert is dat ook een verklaring voor de sterk uiteenlopende reacties die de reeks nu oogst. “Fans van het eerste uur zijn teleurgesteld in wat er van de reeks geworden is, en laten dat ook blijken.”
Over één ding zijn zowel fans als tegenstanders het eens: de beslissing om ermee op te houden is de juiste. En allebei halen ze het overlijden van Johny Voners als voornaamste reden aan. “Ik heb een paar jaar geleden al voorspeld dat het awkward zou worden wanneer een van de acteurs zou sterven”, zegt De Rycke. “Zonder Xavier was het nooit meer hetzelfde geweest”, vindt Dendooven. En ook Baert juicht het definitieve einde van de reeks toe. “Al hadden ze er beter dertien seizoenen geleden al een punt achter gezet.”