Volgens de zoekmachine Google is de zoekterm ‘insomnia’ in de eerste vijf maanden van vorig jaar 58 procent meer ingevoerd dan in de vorige drie jaar samen in de VS. Insomnie betekent dat je niet goed kunt slapen door wat er in de loop van de dag gebeurde, ondanks het feit dat alle elementen voor een goeie slaap aanwezig zijn. Tien tot twaalf procent van de Belgische bevolking heeft daar last van.

De Vrije Universiteit Brussel en het Slaaplaboratorium van het Brugmann-ziekenhuis onderzoeken slapeloosheid in deze coronatijd. Veel mensen vertonen vandaag een licht verstoord slaappatroon, blijkt uit hun tweede onderzoek. ‘Vooral de actieve populatie heeft de meeste slaap verloren, met de zelfstandigen op kop’, aldus professor Olivier Mairesse (VUB).

Hij voerde vorig jaar al een slaaponderzoek uit, waaruit bleek dat 19 procent van de bevolking door de eerste lockdown matige tot ernstige symptomen had van slapeloosheid. Voor de pandemie was dat nog 8 procent. Het nieuwe onderzoek, uitgevoerd bij 3.224 Belgen, komt uit op een cijfer van 29 procent. Het aantal slechte slapers is door de pandemie dus bijna verviervoudigd.

Opgesloten

In The Journal of Clinical Sleep Medicine verscheen onlangs het resultaat van een onderzoek bij 54.231 mensen in tien landen. Daaruit bleek dat zowat 40 procent van de onderzoeksgroep in zijn slaap beïnvloed werd door factoren die verband houden met corona. De redenen zijn grosso modo dezelfde als wat het Belgische onderzoek aanreikt: mensen zijn onzeker over hun gezondheid, hun financiële toekomst, of omdat ze zich thuis opgesloten voelen.

‘De beste voorspellers voor het ontwikkelen van slapeloosheidsklachten zijn verdriet, prikkelbaarheid, demotivatie ... maar ook stress vanwege het besmettingsrisico’, zegt professor Mairesse. Mensen die door hun contactberoep sneller besmet kunnen raken, hebben een grotere kans om slapeloosheidsklachten te ontwikkelen dan bijvoorbeeld telewerkers, studenten, zelfstandigen of gepensioneerden.

Ook ons slaapgedrag speelt een rol. Mensen gaan nu later slapen en staan ook later op, wijst het onderzoek uit. Het slaappatroon is verstoord: velen hebben mede daarom meer tijd nodig om in te slapen, worden midden in de nacht wakker en kunnen dan de slaap moeilijk vatten, en worden sneller wakker. Mensen hebben ook meer nachtmerries. Wie op die manier slecht slaapt, voelt overdag sneller slaapdruk en wil bijslapen.

Wie minimaal drie nachten per week slecht slaapt, gedurende drie weken, kan mentale en fysieke gezondheidsproblemen ondervinden.

Huidhonger

Meerdere onderzoeken wezen al op het verlies van sociale banden met vrienden en familie als oorzaak van slapeloze nachten. Dat is ook te zien in het onderzoek van de VUB, dat het verband naging tussen insomnie en ‘huidhonger’.

Onze behoefte om met familie en gezin lichamelijk contact te hebben, is onverminderd groot, maar werd door de beschermende maatregelen aan banden gelegd. Dat schept een groot verlangen naar fysiek contact, ‘huidhonger’, vooral bij jongeren. Mairesse: ‘Wie een grotere nood aan lichamelijk contact heeft in normale omstandigheden – met familie, partner of met vrienden of collega’s – heeft een grotere kans om slapeloosheidsklachten te ontwikkelen door de lockdownmaatregelen.