‘Vaccins veroorzaken autisme of beïnvloeden de vruchtbaarheid’: artsen gaan strijd aan met hardnekkige mythes in nieuw boek

Volgens Wiels is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen gezonde twijfelaars en echte antivaxxers. “Die laatste gebruiken, om zichzelf genuanceerder voor te stellen dan ze zijn, steeds vaker de term “vaccintwijfel”. Dat is bewust verwarrend”, aldus Wiels. “Met twijfel is niets verkeerd, dat is een gezonde menselijke reflex. Je moet mensen die met vragen zitten dus niet belachelijk maken – dat helpt niemand vooruit.”  

De echte antivaxxers overtuigen, is een moeilijkere zaak. “De ervaring wijst uit dat het wel degelijk kan", zo stelt Wiels. “Denk bijvoorbeeld maar aan religieuze of politieke ‘bekeringen’. Mensen kunnen uit een extreem standpunt gepraat worden. Maar dat gaat niet op één twee drie.” Zeker niet als er complottheorieën mee gemoeid zijn. “Daarmee omgaan is specialistenwerk, anders riskeer je het soms nog erger te maken. Toch wil dat niet zeggen dat we ze moeten negeren. Een luide minderheid heeft een grote invloed op veel gezonde twijfelaars. Het is dus belangrijk om als burger expliciet vraagtekens te plaatsen bij dat soort beweringen. Net zoals je pakweg een flagrant racistische of seksistische opmerking niet laat passeren, is het nuttig om bij antivaxberichten in je omgeving steeds een opmerking te plaatsen. Dat kan perfect op een niet agressieve manier.” Al mag je soms wel eens streng zijn: “De daling van vaccinatiegraad leidt aantoonbaar tot meer ziekte en meer overlijden. En dat vaak bij kleine kinderen. Antivaxonzin verspreiden is dus geen onschuldige hobby.”

^{(Lees verder onder de video)}

“Die bewering is niet juist. Er is geen enkel verband tussen vaccinaties en autisme. Hoewel het verzet tegen vaccinaties om allerlei redenen zo oud is als het vaccineren zelf, is er één gebeurtenis die je als geboorte van de moderne antivaxbeweging zou kunnen aanduiden. Dat is de publicatie van een wetenschappelijk artikel in het medisch blad The Lancet door Andrew Wakefield in 1998. Die Britse maag-darmchirurg beschreef 12 kinderen bij wie een soort ontsteking van de darmen en symptomen van autisme zou zijn ontstaan kort na inenting met het mazelen-bof-rodehond-vaccin (MBR, vaak in het Engels: MMR). Er bleek echter al snel een luchtje aan de zaak te zitten.”

“Veel kinderen uit het artikel vertoonden duidelijk al symptomen van autisme vóór de vaccinatie. Anderen pas veel later. Sommige kinderen hadden niet eens autisme. Er bleek geknoeid te zijn met de cijfers. Bovendien bleken er financiële belangen te spelen: Wakefield was ingehuurd door een groep mensen die de fabrikant van het vaccin wilde aanklagen. Bovendien wilde hij zelf een alternatief vaccin op de markt brengen, dat wél veilig zou zijn. Hij gaf meerdere triomfantelijke persconferenties. Dat is erg ongewoon in de voorzichtige wereld van de wetenschap. Als klap op de vuurpijl had hij onethisch gedrag gesteld tegenover de kwetsbare patiëntjes, en hen aan allerlei onderzoeken onderworpen zonder de toestemming van hun ouders. Kortom, zowat alles wat er verkeerd kan gaan bij een wetenschappelijk artikel, ging ook verkeerd bij de publicatie van Wakefield.”

“Uiteindelijk werd het artikel teruggetrokken, en Wakefield werd veroordeeld voor fraude en oneervol geschrapt als arts. Door statistici wereldwijd werd, op basis van gegevens van vele miljoenen kinderen, gecontroleerd of er meer autisme voorkomt bij kinderen die met het MMR-vaccin zijn ingeënt in vergelijking met kinderen die het vaccin niet kregen. Dat blijkt niet het geval te zijn. Toch was de geest uit de fles: wereldwijd deinsden ouders massaal terug voor MMR-vaccinatie, en later ook voor vele andere vaccins. Deze leugen is verantwoordelijk voor de terugkeer van de mazelen in Europa en de VS. De mazelen is geen onschuldige ziekte: ongeveer 1 op de 1.000 kinderen overlijdt er aan, en vele anderen houden ernstige restletsels over aan de hersenen, ogen of longen. In ontwikkelingslanden overlijden jaarlijks nog vele honderdduizenden kinderen aan de mazelen. Hoewel zeker 99 procent van de artsen en wetenschappers Wakefield allang niet meer serieus neemt, leeft hij binnen de antivaxbeweging als een soort popster. Dat is erg kwalijk.”

(Lees verder onder de video)

“Ook deze bewering is volkomen onwaar. Zelfs bij de meer zeldzame bijwerkingen van vaccinaties (die zich voordoen bij ongeveer 1 op de 100.000 of 1 op het miljoen vaccinaties) komen helemaal geen vruchtbaarheidsproblemen voor. Jonge mensen moeten dus helemaal niet bang zijn van vaccins.”

“Interessant genoeg kunnen we deze leugen traceren naar terroristen: ze werd bedacht door de Taliban in Afghanistan en Boko Haram in Nigeria. Zij hebben deze mythe verspreid onder de lokale bevolking, om die zo op te hitsen tegen het Westen en haar hulpverleners. Dat heeft al geleid tot de moord op medewerkers van vaccinatiecentra in ontwikkelingslanden omdat de lokale bevolking werd aangepraat dat het Westen (/de VS/de Joden/…) via vaccins tegen polio, de islamitische bevolking onvruchtbaar wilde maken. Het is de voornaamste reden dat polio nog altijd niet volledig is uitgeroeid. Dat deze extremistische leugen nu ook bij ons de ronde doet en mensen doet twijfelen, is dus bijzonder pijnlijk.”

Ook enkele huisartsen hebben bij ons immers gewaarschuwd voor onvruchtbaarheid bij jongeren door het coronavaccin. Vaccinoloog Pierre Van Damme ontkrachtte deze mythe eerder al: “Men zegt dat er een gelijkenis is tussen het een eiwit op de uitsteekseltje van het virus en een eiwit dat belangrijk is voor de ontwikkeling van de placenta. Maar eigenlijk bestaat daar heel weinig gelijkenis. Het is dus niet omdat je antistoffen vormt tegen het ene uitsteekseltje, dat je dan antistoffen zou vormen tegen een eiwit dat verantwoordelijk is voor de start van de zwangerschap. Dat kan je perfect van tafel vegen.”