VS grootste wapenverkoper ter wereld: een derde van wereldwijde verkoop

De VS waren goed voor 37 procent van de globale wapenverkoop in de periode van 2016 tot 2020. De Verenigde Staten verkochten wapens aan 96 landen. De helft van de verkopen ging naar het Midden-Oosten, aldus Sipri. De Amerikaanse wapenexport nam met 15 procent toe vergeleken met de periode 2011-2015.

De globale volumes van wapentransfers bleven stabiel tussen 2016 en 2020, met een afname van 0,5 procent vergeleken met de vijfjarige periode daarvoor. Volgens Sipri is dat op het niveau van de hoge cijfers tijdens de Koude Oorlog. “Het is te vroeg om te zeggen of de periode van snelle groei in wapentransfers van de afgelopen twee decennia voorbij is”, zei Pieter Wezeman, onderzoeker bij Sipri.

Hoewel in 2020 de waarde van de globale wapentransfers met 16 procent omlaag ging, blijft Sipri voorzichtig over schommelingen in één enkel jaar. Ook wil het instituut die daling niet toeschrijven aan de pandemie.

Er waren verstoringen in de leveringsketens, dus ook in de wapenindustrie, maar de meeste bestellingen werden gedaan voor 2020. “Verschillende landen hebben erg grote deals gesloten tijdens de pandemie”, aldus Wezeman. Zo plaatsten Polen, Japan en Duitsland grote bestellingen voor gevechtsvliegtuigen in 2020.

De helft van de Amerikaanse export ging dus naar het Midden-Oosten, waar Saoedi-Arabië alleen al een vierde van de Amerikaanse uitvoer ontving. Wereldwijd blijft Saoedi-Arabië de grootste invoerder van wapens (11 procent van het totale aantal).

Volgens Wezeman valt nog af te wachten of de nieuwe Amerikaanse regering onder president Joe Biden het uitvoerbeleid naar Saoedi-Arabië zal herzien. De VS kondigden aan een sterker standpunt in te nemen op vlak van de uitvoer van geleide bommen die in het conflict in Jemen worden gebruikt. Toch “lijkt het erg onwaarschijnlijk dat de VS de levering van geavanceerde gevechtsvliegtuig of schepen zullen stoppen”, aldus de onderzoeker.

Rusland

Rusland is de op één na grootste uitvoerder, met een vijfde van alle wapenleveringen. Moskou verkocht wapens aan 45 landen. Meer dan de helft van de uitvoer was bestemd voor India, China en Algerije. De Russische uitvoer daalde wel met een vijfde vergeleken met de voorgaande periode van vijf jaar. Dat komt voornamelijk door de daling in de Russische wapenverkoop aan India. Dat land, de op één na grootste wapeninvoerder, wil de leveranciers diversifiëren en een eigen capaciteit opbouwen.

De op twee na grootste uitvoerder was Frankrijk (8 procent). Parijs sloot grote deals met onder andere India, Egypte en Qatar, over onder andere gevechtsvliegtuigen en oorlogsbodems, aldus Sipri.

Bij de vijf grootste uitvoerders zijn ook nog Duitsland en China. De top vijf is alleen al goed voor drievierde van de totale wapenexport. China leverde wapens aan 51 landen, maar verschillende grote markten zijn vanwege politieke redenen niet toegankelijk, zoals India, Japan en Australië. De Chinese export ging met 8 procent omlaag, vergeleken met de vorige periode.

Groot-Brittannië is eveneens een grote wapenverkoper. Het Britse aandeel in de wapenexport is wel gedaald nu grote gevechtsvliegtuigen zijn geleverd aan Saoedi-Arabië.

Sipri bestudeert de wapenverkopen over een periode van vijf jaar, om schommelingen uit te vlakken die veroorzaakt worden door een grote bestelling in een specifiek jaar. In de database van wapentransfers zitten geen kleine wapens. De database is ook gebaseerd op openbare bronnen, zoals nationale, regionale en gespecialiseerde internationale media, maar ook regerings- en industrierapporten.