Westerse landen voeren fors meer wapens uit, Rusland en China liggen minder goed in de markt

Om de vijf jaar geeft het in Stockholm gevestigde internationale vredesinstituut Sipri een inkijk in de wereldwijde wapenmarkt. Tussen 2016 en 2020 lag het bedrag aan wapenaankopen ongeveer op hetzelfde peil als de vorige periode. Wel merkte Sipri een grote verschuiving op: de VS, Frankrijk en Duitsland konden meer wapens aan de man brengen, maar Rusland en China zagen hun marktaandeel krimpen.

De Verenigde Staten blijven de grootste uitvoerder van wapentuig ter wereld en verstevigen die positie zelfs. Het marktaandeel van de VS ging op vijf jaar tijd van 32 naar 37 procent, een gevoelige stijging dus. Iets meer dan 47 procent van die Amerikaanse productie ging naar het Midden-Oosten en 24 procent zelfs naar een land: Saudi-Arabië. Dat koninkrijk is met stip de grootste invoerder van wapens. Dat wekt geen verbazing, want Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten waren de voorbije jaren betrokken bij de -toch niet zo succesvolle- oorlog in Jemen. 

Rusland is met een marktaandeel van 20 procent nog altijd met grote voorsprong de tweede wapenproducent ter wereld, maar zag het marktaandeel wel met 22% verschrompelen. De terugval van de Russische wapenuitvoer  was vooral het gevolg van de fors gedaalde vraag vanuit India. Die traditionele afzetmarkt van Russische wapens lijkt zich meer te richten op westers materiaal, getuige het contract voor Rafale-gevechtsvliegtuigen dat de Franse producent Dassault in Delhi kon verzilveren. De belangrijkste klanten van Rusland zijn China, Algerije en Egypte. 

De Franse wapenindustrie kon de uitvoer dan weer met niet minder dan 44 procent verhogen tot een marktaandeel van 8,2 procent. Frankrijk is de derde uitvoerder van wapens. Die forse stijging kwam grotendeels op rekening van India, maar ook van Egypte en de Golfstaat Qatar. Die laatste kende de voorbije jaren forse spanningen met de andere Arabische buurlanden. (Lees verder onder de foto).

Minder bekend is dat Duitsland de vierde wapenexporteur ter wereld is. Dat marktaandeel steeg met 21 procent naar een totaal van 5,5 procent op wereldschaal. Hier waren vooral Zuid-Korea, Algerije en Egypte klant.

Aan de verliezende kant staan naast Rusland ook China en Groot-Brittannië. De Chinese wapenuitvoer kromp met 7,8 procent tot een marktaandeel van 5,2 procent. China verkoopt vooral aan Pakistan, Bangladesh en Algerije. Ook de Britse wapenexport viel met 27 procent terug tot een marktaandeel van 3,3 procent.

Het zal u niet verbazen dat het Midden-Oosten de grootste stijging van wapeninvoer kende. De voorbije vijf jaar is de invoer in die regio zelfs met een kwart gestegen tegenover de vorige periode. Dat heeft uiteraard te maken met de toegenomen spanningen tussen Qatar en de andere landen, maar ook met de burgeroorlog in Jemen. Saudi-Arabië kocht 61 procent meer wapens in, in het kleine Qatar steeg de aankoop met zelfs 361 procent. De spanningen tussen de Arabische Golfstaten en Iran en de aanvallen op Saudische olie-installaties hebben de koopdrift er nog meer aangewakkerd.

 Egypte investeerde vooral in de uitbouw van een marine en trok de uitgaven voor wapenaankopen met 136 procent op. Het land zit verwikkeld in een territoriaal conflict met Turkije over delen van de Middellandse Zee die rijk zijn aan aardgas. Turkije zag de wapeninvoer dan weer dalen met 59 procent. Ankara bouwt zelf een wapenindustrie uit en de weigering van de VS om de nieuwste F-35-gevechtsvliegtuigen te leveren, zette het defensiebudget er op zijn kop. (Lees verder onder de foto).

De grootste afnemer van wapens blijft het Verre Oosten, Zuid-Azië en Oceanië, natuurlijk ook een erg grote regio. De grootste invoerders daar zijn India, Australië, China, Zuid-Korea en Pakistan. De Japanse wapeninvoer steeg zelfs met 124 procent, die in Zuid-Korea zelfs met 210 procent. China wordt daar door veel landen gezien als een bedreiging met territoriale conflicten in de Zuid-Chinese en Oost-Chinese Zee en dat drijft dus de wapenaankopen op.