Ondanks toenemende druk laat België AstraZeneca niet los

Na een hele dag van spoedberaad besliste ons land maandagavond om verder te doen met waar we mee bezig zijn: prikken met  het AstraZeneca-vaccin. Het bericht dat na een aantal landen vorige week nu ook buurlanden Nederland, Duitsland en Frankrijk hun AstraZeneca’s tijdelijk in de diepvriezer laten, zette toch wel een aantal zaken op scherp.

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) vroeg de Hoge Gezondheidsraad (HGR) om advies. Die kwam in spoedberaad bijeen en oordeelde dat er geen enkele reden was om de strategie te veranderen. Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs dat er iets mis is met het vaccin. Bovendien zou, volgens de raad, “zelfs een tijdelijke schorsing niet anders dan nefaste effecten kunnen hebben op de vaccinatiecampagne in het algemeen”. 

Daarna volgde nog een overleg met de taskforce vaccinatie, de HGR, de ministers van Volksgezondheid van ons land en het Europees Geneesmiddelenbureau EMA, voor uiteindelijk de beslissing viel: we blijven vasthouden aan AstraZeneca. Omdat nu vooral ouderen, die heel kwetsbaar zijn voor het virus, aan de beurt zijn, leek het niet opportuun om de campagne te onderbreken. 

Ons land begrijpt ook niet waarom zoveel landen, zonder enig wetenschappelijk bewijs, het vaccin in het verdomhoekje zetten. “We hebben aan het PRAC (het orgaan binnen EMA dat risicoanalyses doet, CG) gevraagd om te onderzoeken waarom andere landen dit beslist hebben”, klinkt het op het kabinet van minister Vandenbroucke.

De paniek werd maandag vooral vergroot door enkele berichten uit Denemarken en Noorwegen. Bij een zestal patiënten werd een verlaagd aantal bloedplaatjes, bloedingen en/of bloedproppen vastgesteld. Twee van hen stierven. Allemaal hadden ze kort daarvoor een AstraZeneca-vaccin gekregen. Ook uit andere landen kwamen meldingen van bloedklonters. Voor ons land gaat het om twee gerapporteerde gevallen.

Maar of er echt een oorzakelijk verband is tussen de vaccinatie en het ziektebeeld is helemaal niet zeker. Bloedproppen of tromboses komen ook bij niet-gevaccineerden vrij frequent voor. Zowel het EMA als de WHO volgt de zaak op de voet. Dinsdag staat een aantal spoedvergaderingen gepland. Beide instanties raden aan om voorlopig te blijven vaccineren met AstraZeneca. 

Maar vraag is wel hoe lang ons land die houding nog kan volhouden. Nu ook onze buurlanden ‘uit voorzorg’ het vaccin niet meer inzetten, wordt de druk op België aanzienlijk verhoogd. “Het wordt wel heel moeilijk om nog uitgelegd te krijgen aan een ongeruste bevolking waarom wij wel verder doen”, geeft een van de experts binnen de Hoge Gezondheidsraad toe. “Hier moet snel duidelijkheid over komen.”

Ondertussen krijgt het vaccin vanuit andere hoeken wel steun. In Canada hebben gezondheidsdeskundigen opnieuw het vertrouwen in AstraZeneca uitgesproken. Ook vanuit het Verenigd Koninkrijk, waar al zonder noemenswaardige problemen 17 miljoen Britten het bewuste middel kregen, wordt met verbazing gereageerd. Sommige conservatieve Britse politici vinden dat de paniek ook ingegeven is door politieke motieven. Het zou volgens hen de aandacht moeten afleiden van het falende vaccinatiebeleid van de Europese Unie.