Waarom houdt het Vaticaan vast aan zijn standpunt dat homoseksualiteit "een ongerijmdheid" is?
Het Vaticaan houdt vast aan zijn standpunt over homoseksualiteit: homoseksuele relaties horen niet, want ze passen niet in Gods plan. Dat meldde het Vaticaan gisteren nogmaals. Anne Vandenhoeck, theoloog aan de KU Leuven, ziet dat paus Franciscus “een openheid vertoont ten opzichte van holebi’s”. “Maar hij lijkt dat niet te kunnen verzilveren in de leer.” Hoe dat komt, legde Vandenhoeck uit in het Radio 1-programma “De wereld vandaag”.
Homoseksualiteit blijft een "ongerijmdheid" en holebi’s kunnen niet trouwen voor de kerk. Dat liet de Congregatie voor de Geloofsleer, een ministerie van het Vaticaan, gisteren weten. De herhaling van het bekende, kerkelijke standpunt kwam er na een vraag vanuit de Duitse geloofsgemeenschap.
Het verwondert theoloog Anne Vandenhoeck niet dat de Kerk bij haar standpunt blijft, “maar het staat steeds meer in spanning met de praktijk”. Ze merkt dat paus Franciscus wel “een openheid vertoont ten opzichte van homoseksuele relaties en holebi’s in het algemeen.”
Dat deed Franciscus eind vorig jaar in een interview. Het bewuste vraaggesprek werd eerst - verkeerdelijk - geïnterpreteerd alsof de kerkvorst plots zou vinden dat holebi’s recht hebben op een samenlevingscontract. Achteraf bleek het heel wat genuanceerder te liggen.
Maar "het stemde een deel van de Kerk in het Westen, waaronder mezelf hoopvol”, zo zegt Anne Vandenhoeck. “Aan de andere kant lijkt de paus het niet te kunnen verzilveren in een verandering van de leer.”
Waarom?
Hoe komt dat nu? Het begint bij scheppingsleer van de Kerk. Die vertrekt vanuit een ordening volgens Gods plan. “Dat houdt in dat de relatie tussen man en vrouw de plek is waar seksualiteit plaats moet vinden.” Homoseksualiteit wordt in dat licht gezien als een “ongeordendheid”.
De paus lijkt daarin misschien wel de deur wat op een kier te willen zetten, “maar hij wordt soms in snelheid gepakt door de curie, die het soms wat moeilijk heeft met de openheid van de paus”, zegt Anne Vandenhoeck. “Dat uit zich in een voortdurende spanning tussen praktijk en leer, die zeker in het Westen onhoudbaar wordt.”
De paus leidt een internationale gemeenschap en daarbinnen kijkt niet iedereen met een westerse bril
Volgens Vandenhoeck speelt hier ook een klassiek argument mee: “De paus leidt een internationale gemeenschap en daarbinnen kijkt niet iedereen met een westerse bril.” En in sommige culturen zijn ze volgens Vandenhoeck niet gediend van onze westerse ideeën rond homoseksualiteit.
Maar, zo denkt Vandenhoeck, “het allerbelangrijkste is dat de vraag opnieuw is gesteld”. De enige manier om vooruitgang te boeken is volgens Vandenhoeck dat de Kerk blijft praten met mensen uit de praktijk en de wetenschap. Omgekeerd denkt de theologe dat de maatschappij religies moet blijven aanspreken op hun ideeën rond (homo)seksualiteit. “Anders wordt het een vrij sektarisch geheel.”
Beluister hier het volledige gesprek uit "De wereld vandaag":
