Bisschop Bonny boos over standpunt Kerk rond homoseksualiteit: “Ik voel plaatsvervangende schaamte”

Deze week antwoordde de Congregatie voor de Geloofsleer negatief op de vraag of priesters verbintenissen tussen personen van hetzelfde geslacht mogen zegenen. Bonny voelt zich daar naar eigen zeggen “slecht” over. “Ik voel vooral intellectueel en moreel onbegrip. Ik wil mij verontschuldigen tegenover allen voor wie dit responsum pijnlijk en onbegrijpelijk is. Hun pijn om de Kerk is vandaag de mijne”, schrijft hij.

Volgens Bonny mist in het responsum van de Kerk onder meer “wetenschappelijke onderbouw”, “theologische nuance” en “ethische zorgvuldigheid”. Zo is hij niet akkoord met de passage die zegt “dat er in Gods plan in de verste verte geen gelijkenis of zelfs maar een analogie mogelijk is tussen het hetero- en het homohuwelijk”. 

“Zelf ken ik homoparen, burgerlijk gehuwd, met kinderen, die een warm en stabiel gezin vormen, en bovendien actief deelnemen aan het parochiale leven”, voert hij aan. “Enkelen van hen zijn voltijds actief als pastoraal of kerkelijk medewerker. Ik ben hen bijzonder erkentelijk. Wie heeft er belang bij om te ontkennen dat hier geen gelijkenis of analogie met het heterohuwelijk mogelijk is?”

Hij heeft ook een probleem met de gevolgde logica die zegt dat God geen zonde kan goedkeuren; homoparen samenleven in zonde en dat de Kerk daardoor hun relatie niet kan zegenen. “‘Zonde’ is een van de moeilijkste theologische en morele categorieën om te definiëren, en dus een van de laatste om te kleven op personen en op hun manier van samenleven”, klinkt het beslist.

Dat herhaalde hij ook bij HLN LIVE. “Je begaat nog niet zo maar een zonde wanneer je wil”, zei hij daar. “Je moet rekening houden met hoe iemand geboren is, welke relatie die wil en kán aangaan en hoe zorgend en permanent een relatie is. Via één aspect van het leven het etiket ‘zonde’ op alles hangen, dat kan niet. De grote klassieke moraaltheologie is daar altijd veel zorgvuldiger en genuanceerde mee omgegaan. Wat mij ontgoochelt is de gebrekkige theologische kwaliteit van de mensen daar op dat departement in Rome.”

Wat er speelt bij de beslissing van de kerkleiding? Het Vaticaan staat volgens Bonny onder invloed van ideologische groepen. “Er zijn twee grote lijnen. Je hebt enerzijds rechts en links, meer conservatief en meer open. Daartussen bestaat een machtsbalans. Maar er bestaat ook een verschil tussen de continenten. In Afrika, Azië en Oost-Europa denkt men nu eenmaal anders over homoseksualiteit dan hier bij ons. Dat moeten we respecteren, maar zij moeten ons ook respecteren.”

Op de synode over het huwelijk en het gezin in oktober 2015 werd volgens Bonny herhaaldelijk gesproken over passende rituelen en gebaren om ook homoparen te integreren. “Uiteraard met respect voor het theologische en pastorale onderscheid tussen een sacramenteel huwelijk en de zegening van een relatie”, schrijft hij. De meerderheid van de synodevaders koos niet voor een liturgische zwart-witbenadering of voor een-alles-of-nietsmodel. Integendeel, de synode gaf juist impulsen om wijselijk te zoeken naar tussenvormen, die recht doen zowel aan de eigenheid van deze personen als aan de eigenheid van hun relatie.”

Hij vindt ook dat het “weinig respectvol” is om het zegenen van homoparen op dezelfde manier te benaderen als de zegening van dieren, auto’s en gebouwen. “Een respectvolle benadering van het homohuwelijk kan alleen plaatsvinden in de bredere context van de ‘Orde van dienst voor het huwelijk’, als een eventuele variante op het thema huwelijk en gezinsleven, met een eerlijke erkenning van zowel de feitelijke gelijkenissen als verschillen.”

Alle Belgische bisschoppen zitten volgens Bonny op dezelfde lijn hierin. “We hebben allemaal grote vragen bij wat nu voorligt”, voegde hij nog toe op Radio 1. Daar beklemtoonde hij ook dat zijn boosheid zich richt op “de kern van het Vaticaan” en dus niet op de Kerk zelf. “Als ik niet zo van de Kerk zou houden, zou ik me niet zo boos maken. Rome kan je relativeren, maar de Kerk niet.”

Bonny oogst intussen bewondering voor zijn standpunt. “Liefde voor je kerk is ook tegen de stroom in durven varen. Sterk van Johan Bonny”, twittert Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V). Daar sluit haar partijgenoot en Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi zich bij aan. “Een geloofsgemeenschap kan enkel evolueren indien sommigen hun nek durven uitsteken. Respect.” Dat laatste vindt ook collega Bart Somers (Open Vld): “Respect voor het moedige standpunt van bisschop Bonny.”

“Blij dit te lezen. Belangrijk voor veel mensen”, voegt N-VA-ondervoorzitter Lorin Parys nog toe.

LEES OOK: 

LETTERLIJK. Bisschop Bonny: “Mijn excuses aan iedereen die standpunt van Kerk over homoseksuele relaties onbegrijpelijk vindt”

Gelovige holebi’s zijn ontgoocheld in de paus: “Op deze manier duwt hij een heleboel mensen weg van de kerk” (+)