1 jaar corona: kijkcijfers piekten en veel nieuwe formats, maar één van de rampzaligste jaren ooit voor mediasector
TVTijdens het coronajaar 2020 piekten de kijkcijfers voor de Vlaamse tv-zenders. Vooral de actua-programma’s scoorden tijdens de eerste lockdown goed. Dat is de positieve kant van het verhaal, want vorig jaar was ook één van de rampzaligste jaren die de Belgische mediasector ooit heeft gekend. Dat zegt de Unie van Belgische Adverteerders (UBA).
DVSBron:Belga
Volgens de recentste cijfers daalden de bruto media-investeringen in 2020 met 15 procent. Voor 2021 is beterschap in zicht maar nog geen herstel. De coronacrisis is volgens de UBA met geen andere crisis te vergelijken, zoals de bankencrisis of de nasleep van de aanslagen van 9/11. “De vergelijking gaat niet op. 2020 was ongetwijfeld één van de meest rampzalige jaren die de Belgische mediasector ooit kende. Eerdere financiële crisissen kenden ook een terugval in de investeringen, maar nooit werd een terugval van dit niveau opgetekend”, benadrukt Zaki Lahbib van UBA.
Leerrijke periode
De mediagroepen kampten met tal van organisatorische problemen, maar ze maakten van de nood een deugd: er ontstonden originele, nieuwe tv-formats en de tv-makers leerden om met minder middelen en minder mensen andere fictiereeksten maken. “Het was een leerrijke periode.”
In maart 2020, bij de start van de eerste lockdown, zag de VRT een stijging in de luister-, kijk- en onlinecijfers. In die periode brak ‘Het Journaal’ meermaals zijn eigen kijkcijferrecord. Ook het dagbereik van de VRT in totaliteit, het aantal Vlamingen dat dagelijks met de VRT in contact komt, nam voor het eerst in vijf jaar toe.
“Uiteraard speelt de context hier een belangrijke rol: mensen waren meer thuis, hadden door het wegvallen van hobby’s en andere uitjes meer tijd om aan media te spenderen. Maar ze waren, zeker in het begin van de crisis, vooral ook op zoek naar meer informatie en duiding”, zegt de woordvoerder van de openbare omroep.
DPG Media zag het marktaandeel voor de VTM-zenders bij de doelgroep 18-54-jarigen Verantwoordelijken Voor Aankoop (VVA) stijgen naar 38,3 procent. VTM klokte in 2020 af op 25,2 procent marktaandeel en haalde daarmee het beste resultaat sinds 2015.
Tijdens de eerste lockdown speelde de grote vraag van de kijker naar actua in het voordeel van de VRT en DPG.
Jeroen Bronselaer
SBS België had tijdens de eerste lockdown een pak minder kijkers voor de zenders VIER, VIJF en ZES. “Tijdens de eerste lockdown speelde de grote vraag van de kijker naar actua in het voordeel van de VRT en DPG”, zegt ceo Jeroen Bronselaer. “We zagen echter snel herstel, want het gemiddelde dagbereik van SBS piekte in 2020: elke dag kwamen gemiddeld 1,6 miljoen kijkers langs op onze zenders. Een record, want bij de start van VIER in 2012 bedroeg dit gemiddeld 1,3 miljoen Vlamingen.”
Ook de streamingplatforms kenden een ongezien succes. VRT NU heeft intussen meer dan 3 miljoen geregistreerde gebruikers en de VRT NU app is al meer dan 1,1 miljoen keer gedownload. Ook het gebruik zelf is gestegen: zo kende het aantal videostarts het afgelopen jaar een groei van 68 procent.
VTM GO zag niet alleen het aantal actieve gebruikers stijgen maar zag ook bijna een verdubbeling van het aantal videoviews. Het aantal geregistreerde gebruikers groeide naar 3,46 miljoen (+17,5 procent) en de long form views naar 165,05 miljoen (+89 procent).
De tv-zenders kampten achter de schermen met organisatorische problemen omdat opnames van programma’s door de coronamaatregelen vaak niet konden doorgaan. “Alle programma’s realiseren volgens de coronaregels: dat was constant bijsturen voor producenten, studiomedewerkers en televisiegezichten. Een huzarenstukje voor de hele televisiesector”, legt Dirk Lodewyckx, algemeen directeur TV bij DPG Media, uit.
Evenementenprogramma's, zoals de MIA’s, konden niet doorgaan. De opnames van de populairste Vlaamse soaps “Thuis” en “Familie” lagen eind april een tijdje stil en nieuwe afleveringen waren niet klaar. Beide producties gingen gelijktijdig opnieuw van start.
Bij VTM werd “Blind Getrouwd” voor het eerst opgenomen onder andere omstandigheden. “Dat zorgde voor een heel andere beleving voor de pasgetrouwden. Door de coronamaatregelen, waaronder thuiswerk, moesten de koppels meteen intenser samenleven, wat op zijn beurt voor boeiende televisie zorgde”, aldus Lodewyckx.
‘Dancing With The Stars’ op VIER werd uit voorzorg uitgesteld om zoveel mogelijk potentieel gevaarlijke fysieke contacten te kunnen vermijden. De fictiereeksen ‘Nonkels’ en ‘De Kist’ werden met een jaar uitgesteld en er waren twee seizoenen ‘Gert Late Night’ zonder weekgasten omdat deze niet konden blijven slapen.
Door de coronasituatie bedachten creatieve tv-makers nieuwe programma’s, zoals ‘De Container Cup’ en ‘De Anderhalve Meter Show’ op VIER, ‘Dwars door België’ en ‘Reizen Waes: Vlaanderen’ op Eén en ‘Helden van hier: Corona’ op VTM en ‘De Warmste Vakantieplek’ van VTM NIEUWS en HLN.
Ook fictie werd zwaar getroffen door de coronacrisis. Maar tegelijk bedachten scenaristen en producenten nieuwe formats en werden nieuwe ‘coronabestendige’ fictiereeksen met minder acteurs en minder middelen opgenomen, zoals ‘We moeten eens praten’, ‘LEEF’, ‘Lockdown’ en ‘De Shaq’ bij de VRT. “Dit hadden we zonder corona niet bedacht”, luidt het.
“Het was een heel leerrijke periode, waarbij we plannen moesten doorkruisen, moesten uitstellen maar ook veel alternatieven hebben bedacht”, besluit de woordvoerder van de openbare omroep.
