Mannen vragen tips om te voorkomen dat vrouwen zich onveilig voelen op straat. “Je ziet aan hun lichaamstaal dat ze bang zijn”

“Ik voel me altijd schuldig als ik achter een vrouw loop die alleen wandelt. Ik zie er, denk ik, behoorlijk eng uit in het donker. Wat is dan de beste manier om te tonen dat je die vrouw niets wil aandoen?” Dat vraagt Karel Vansteenhuyse (19), student politieke wetenschappen in Gent, zich af op het sociale medium Twitter, een paar weken terug. Van de moord op Sarah Everard is er dan nog geen sprake, maar de reacties stromen bij Karel wel binnen. 565 likes krijgt hij, en 105 antwoorden. Het is een gevoelig onderwerp, dat is duidelijk. Maar dus niet alleen onder vrouwen.

“Ik ben me er erg van bewust dat ik als man op straat voor vrouwen een potentieel gevaar lijk”, vertelt Karel. “Ik ben een meter negentig groot, draag een lange zwarte jas. Dat geeft me een eng voorkomen, natuurlijk. Ik weet nog dat ik me als kind ook niet op mijn gemak voelde wanneer een grote man achter me liep op straat. Ik heb ook veel vrouwelijke vrienden en hun persoonlijke verhalen over hoe zij bang zijn of lastiggevallen worden op straat raken me diep. Ik zou nogal een klootzak moeten zijn om me er dan geen zorgen over te maken.”

Karel maakt graag late avondwandelingen in Gent, na een dag studeren. En dan gebeurt het weleens dat hij per ongeluk achter een vrouw aan wandelt. “Ik wandel altijd met grote passen en op den duur haal ik de vrouw in kwestie in. Ik moet dan elke keer denken: shit, dit lijkt me heel eng voor haar. Soms merk ik ook aan de lichaamstaal dat zo’n vrouw zich onveilig voelt. Vaak gaat ze ook wat sneller wandelen.”

“Als ik met vriendinnen op stap ben, merk ik ook dat ze niet op hun gemak zijn. Zelfs als ik samen met een meisje naar huis wandel, reageert ze soms nog angstig op een man op straat. Ik fiets ook altijd met vriendinnen mee naar hun huis, om zeker te zijn dat ze heelhuids arriveren. Daar zijn ze me altijd erg dankbaar voor.”

Karel is niet de enige man in zijn omgeving die zich bewust is van hoe vrouwen op straat zich voelen. “Een maand geleden wandelde ik met een vriend ’s avonds door Gent en toen was hij diegene die zei: ‘Kijk, er lopen twee meisjes voor ons. Laten we oversteken, zodat ze zich niet oncomfortabel voelen.’ Ik heb het gevoel dat best veel van mijn vrienden hetzelfde zouden doen. Ik kreeg op Twitter ook tips van mannen, dus dat toont dat ik niet de enige ben die ermee bezig is. Maar ik besef ook dat ik wellicht in een relatief progressieve bubbel zit.”

‘Niet alle mannen zijn slecht. Dus moeten toch ook niet alle mannen zich aanpassen?’ is een veelgehoorde reactie op alles wat #metoo-gerelateerd is. Karel kreeg dezelfde reacties op zijn Twitterpost. “Maar het probleem is niet dat vrouwen álle mannen verdenken. Het probleem is dat er een reële káns is dat er een slechte man tussenzit en dat maakt vrouwen bang. Ik vind het gewoon een basisbeleefdheid dat je, als je weet dat iemand angst heeft, die persoon op zijn of haar gemak probeert te stellen. Zeker als het maar een kleine aanpassing vraagt, zoals de straat oversteken of trager wandelen.”

Dat zijn twee antwoorden die Karel inderdaad vaak kreeg op zijn vraag. Wandel je ’s avonds te dicht achter een vrouw aan, steek dan de straat over. Blijf niet op een afstandje achter haar aan lopen. “Andere tips waren: stop even om je schoenveter te strikken en creëer zo wat afstand. Al moet je dan lang genoeg wachten, anders volg je ze daarna weer, gewoon van iets verderaf. Veel vrouwen antwoordden dat ze blij zijn als ze je stem horen, dus een andere tip was om al wandelend even met iemand te bellen, of te doen alsof.”

Cedric Van Ruyskensvelde studeert in Antwerpen en kwam begin deze maand ook in aanraking met een angstige vrouw op straat. “Ik maakte gisterenavond een wandeling en een meisje liep voor me. Ze keek de hele tijd achter haar en liep steeds sneller. Ze had schrik. Ik kan me niet voorstellen hoe beangstigend het moet zijn om je altijd zo te voelen als je over straat loopt”, schreef hij daarna op Twitter. Ook hij probeert erop te letten dat hij vrouwen op wandel geen angst aanjaagt. 

“Ik zit in een studentenclub voor LGBTQ+ en de meisjes daar vertellen weleens verhalen over hoe oncomfortabel ze zich voelen op straat. Ik kan me er zelf ook wat in inleven. Ik ben homo en als ik ’s avonds met het herkenbare lintje van m’n studentenclub over straat wandel, ben ik ook op mijn hoede. Meestal doe ik het daarom uit als ik naar huis vertrek. Toch gebeurt het nog dat ik een ‘hey, janet!’ naar mijn hoofd geslingerd krijg. En ja, dat voelt bedreigend. Een onbekende die je in het donker aandacht schenkt die je niet wil: tuurlijk maakt dat je bang.”

Ook van hem zijn vrouwen bang als hij ’s avonds achter hen aan wandelt, merkt Cedric. “Ik zie dan aan hun lichaamstaal dat ze niet op hun gemak zijn. Ze kijken vaker om zich heen, gaan wat sneller stappen of steken de straat over. Ik herinner me nog dat ik in het begin van de lockdown naar huis wandelde over de Meir. Ik was gehaast, dus liep wat sneller. Voor mij wandelde een vrouw en ook zij reageerde zo angstig. Ik voelde me daar slecht bij, dus besloot te doen alsof ik een telefoontje kreeg en voerde luid en duidelijk een fake gesprek. De vrouw was instant minder angstig, merkte ik. Andere dingen die ik soms doe? De straat oversteken of wat trager wandelen, zodat de vrouw een grote voorsprong krijgt.” 

Bij Cedrics vrienden leeft de problematiek verder niet echt. “Mijn vrienden spreken daar nooit echt over. Ik denk dat veel mannen zich nog niet genoeg bewust zijn van hoe vrouwen zich voelen. We lezen er nu meer over in het nieuws en vrouwen durven er meer over te spreken, gelukkig. Daardoor ben ik zelf ook oplettender geworden. Nee, natuurlijk zijn niet alle mannen gevaarlijk. Maar we proberen als samenleving te evolueren naar een vrouwvriendelijkere wereld. Waarom zou je als man niet meestappen in die evolutie?”

Deze 6 vrouwen voelen zich onveilig op straat: “Ik ben lange tijd bang geweest dat mijn outfit een foute reactie zou uitlokken” (+)

Na Sarah Everard: hoe maak je je dochter weerbaar zonder ze angst aan te jagen? “Altijd ‘pas op!’ zeggen is niet gezond voor je kind” (+)

De moord op Sarah Everard (33) beroert heel Engeland: wat is er precies gebeurd? (+)