Nederlandse premier Mark Rutte boekt nieuwe verkiezingsoverwinning, grootste winst voor links-liberale D66

De uitslag van Ruttes coalitiepartner D66 zou de hoogste ooit zijn voor de links-liberale partij. De derde regeringspartij, het christendemocratische CDA, verliest wel fors met vier zetels om op vijftien uit te komen. De laatste coalitiepartner ChristenUnie zou op vijf zetels blijven staan.

De drie linkse oppositiepartijen krijgen harde klappen. Zowel GroenLinks als de SP hadden veertien zetels, GroenLinks levert daar zes zetels van in, de SP vijf. Maar de PvdA heeft daar onder leiding van Lilianne Ploumen niet van kunnen profiteren. Zij blijft steken op negen zetels, net zoveel als bij de historisch slechte verkiezingsuitslag in 2017. De Partij voor de Dieren zou wél een zetel winnen en op zes zetels uitkomen.

De Nederlandse premier Rutte reageerde bijzonder tevreden op de uitslagen en wil Nederland verder leiden als premier. Hij kijkt voor een nieuwe coalitie in de eerste plaats naar D66 en feliciteerde lijsttrekker Sigrid Kaag met “de enorme overwinning van D66”.

Verlies voor Wilders

Het rechts-populistische Forum voor Democratie van Thierry Baudet wint wel flink en stijgt van twee naar acht zetels. Ook de afsplitsing van het FvD, het conservatieve Ja21, zou ineens vier zetels halen. De extreemrechtse PVV van Geert Wilders, tot nu toe de grootste oppositiepartij, zou drie zetels verliezen en op zeventien stranden.

De pro-Europese partij Volt zou van niets ineens drie zetels halen. Ook de partijen Bij1 en de BoerBurgerBeweging maken hun intrede in de Tweede Kamer met elk een zetel.

Versplintering en veel nieuwkomers

Op basis van de voorlopige gegevens lijken zowat 65 van de 150 leden in de Tweede Kamer nieuwkomers te zullen zijn. Voor het eerst zal er ook een transgender persoon in de Tweede Kamer komen. Lisa van Ginneken, de nummer 22 op de kandidatenlijst van D66, lijkt voor die primeur te zullen zorgen. De 48-jarige van Ginneken wil zich in de Kamer inzetten voor de LGBTI+-gemeenschap.

In totaal zouden er 17 partijen in de Tweede Kamer zitten, vier meer dan nu, en dus een enorme versplintering.

De politieke leiders van de verkozen partijen zullen deze ochtend samenkomen bij Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib om een verkenner aan te wijzen. Normaal gezien zal VVD als grootste partij het initiatief nemen. De nieuwe verkenner gaat de komende dagen praten met alle partijen, over de verkiezingsuitslag en hun wensen en ideeën. De verkenner zal een verslag opstellen van de bevindingen waarover de nieuwe Tweede Kamer zal gaan debatteren.

Rutte kijkt, weinig verrassend, in de eerste plaats naar D66 om coalitiegesprekken aan te gaan.

De nieuwe Kamer wordt op 31 maart geïnstalleerd. De dag ervoor neemt de oude Kamer afscheid. Bijzonder is dat volgende week woensdag 24 maart de Tweede Kamer in de oude samenstelling nog twee debatten gaat voeren. Die gaan over de coronacrisis en over de Europese top die eind volgende week plaatsvindt.

Corona

De verkiezingen voor de Tweede Kamer verliepen wegens corona anders dan normaal. Zo konden kiezers die extra risico op besmetting lopen ook al gisteren en maandag hun stem uitbrengen. Zeventigplussers konden bovendien per brief stemmen. Daarnaast zijn ook de regels voor het stemmen per volmacht versoepeld.

De campagne in Nederland stond voor een groot deel in het teken van corona, een onderwerp dat Rutte toeliet om zich te profileren als de ervaren leider die het land door de crisis zal loodsen. De ontslagnemende minister-president leek zo op weg naar een vierde ambtstermijn.

De opkomst bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer is 79,3 procent. De opkomst bij de stembusgang vier jaar geleden was 81,9 procent.