OVERZICHT. Twee op de drie landen in Europa zien coronacijfers stijgen: hier is de toestand meest dramatisch

Het land dat op dit moment de slechtste cijfers heeft van heel Europa, is Estland. Vijf weken geleden gingen de curves er opeens steil omhoog. Een week geleden nam het land de Europese koppositie over van Tsjechië en sindsdien staat het onafgebroken bovenaan in de Europese ranglijst. De besmettingsgraad is met 1.515 per 100.000 inwoners in de laatste veertien dagen een van de hoogste ter wereld.

Volgens de Estse overheid kwamen er gisteren 1.784 nieuwe bevestigde gevallen bij in 24 uur. Ter vergelijking: in België ging het zevendaagse gemiddelde gisteren naar 2.958 nieuwe bevestigde gevallen per dag, maar ons land telt wel tien keer zo veel inwoners (11 miljoen tegenover 1,2 miljoen in Estland). Maandag maakte premier Kaja Kallas (43) bekend dat ook zij positief had getest, maar ze zou slechts milde klachten hebben.

Gisteren lagen er 691 mensen in het ziekenhuis in Estland, van wie 66 op de dienst intensieve zorg. Bij ons waren dat er respectievelijk 2.086, van wie 523 op intensieve. Nogmaals met de bemerking dat België tien keer zo veel inwoners telt. In Estland werden gisteren ook zes nieuwe coronadoden gerapporteerd, wat het totale aantal op 745 brengt. In ons land lag het zevendaags gemiddelde gisteren op 25 doden, met in totaal al 22.572 overlijdens door het virus. Ons land heeft wel een zeer strikte manier van tellen, veel strikter dan de meeste andere landen.

Eind vorige maand kondigde de Estse regering strengere coronamaatregelen aan in een poging om het tij te keren. Eerder werd een vrij relaxte aanpak gehanteerd. Secundaire scholen en hoger onderwijs gingen nu over op afstandsonderwijs en zwembaden, bioscopen, theaters, musea en casino’s sloten de deuren. Vorige week gingen ook niet-essentiële winkels dicht en kwam er een ban op samenscholingen van meer dan twee personen. Restaurants mogen alleen nog afhaalmaaltijden aanbieden. Premier Kallas riep iedereen maandag nog eens op om zo veel mogelijk thuis te blijven en sociale contacten te beperken.

Tsjechië voerde een maand lang de coronaranglijst aan in Europa, maar lijkt nu de cijfers enigszins om te buigen. Eind oktober en begin januari kende het land twee hoge coronagolven. De nieuwe golf - die begin deze maand een piek bereikte - haalde net niet hetzelfde niveau. Maar de weg is nog lang, want het land heeft nog altijd het op één na hoogste aantal nieuwe besmettingen van heel Europa.

Gisteren kwamen er 11.928 nieuwe gevallen bij, wat het totaal op 1.439.019 bevestigde besmettingen brengt. Vanmorgen lagen er 8.910 patiënten in het ziekenhuis, van wie 1.989 op intensieve zorg. Dat is een pak meer dan in België, dat ongeveer evenveel inwoners telt. Het aantal overlijdens schommelt dan weer rond hetzelfde niveau, met in totaal 24.117 coronadoden in Tsjechië. 

De gezondheidszorg blijft kraken in zijn voegen in het Oost-Europese land en daarom zit de regering opnieuw samen om de toestand te evalueren. Normaal gezien zou de lockdown zondag eindigen, maar een versoepeling van de maatregelen lijkt er niet aan te komen. Sinds twee weken is er ook al een verbod om te reizen tussen verschillende regio’s. Scholen en diensten sloten eerder al de deuren.

Een ander Europees land dat een zorgwekkende stijging van het aantal besmettingen optekent, is Hongarije. Vanmorgen maakte de regering bekend dat er 6.502 nieuwe besmettingen waren bijgekomen, wat het totaal op 539.080 brengt sinds het begin van de pandemie. Er was ook een recordaantal van 207 coronadoden, waarmee het aantal overlijdens al op 17.628 uitkomt. Er ligt ook een recordaantal van 10.386 coronapatiënten in het ziekenhuis, van wie er 1.170 beademing nodig hebben. Volgens de artsenvereniging in Hongarije is de toestand “kritiek” en kan het zorgsysteem elk moment op zijn grenzen botsen. 

Volgens het kabinet van premier Viktor Orban wordt de piek van de derde coronagolf in Hongarije ten laatste eind deze maand verwacht. Van versoepelingen kan nu dan ook geen sprake zijn, klinkt het. Morgen zal Orban de nieuwe maatregelen bekendmaken. Sinds november is er in Hongarije een avondklok van kracht die ingaat om 20 uur. Niet-essentiële winkels en restaurants zijn dicht. Voor scholen geldt afstandsonderwijs.

Veel zal ook afhangen van hoe het vlot met de vaccinaties. Hongarije is een van de beste leerlingen van de klas in Europa: 14,6 procent van de inwoners heeft al een eerste prik gehad en 4,21 procent is volledig gevaccineerd. Dat komt onder meer omdat Hongarije ook Chinese en Russische vaccins gebruikt, hoewel die nog niet goedgekeurd zijn door het Europese Geneesmiddelenagentschap (EMA). Hongarije heeft ook de inentingen met het vaccin van AstraZeneca niet gepauzeerd, in tegenstelling tot heel wat andere landen die zich zorgen maken over mogelijke neveneffecten. Tegen juni zou al wie dat wil, ingeënt moeten zijn in Hongarije.

Malta lijkt net als Tsjechië over de top van haar recentste - maar ook hoogste - coronagolf te zijn. Het staat in Europa wel nog altijd op de vierde plaats qua besmettingsgraad. Het ministerie van Volksgezondheid maakt vandaag melding van 243 nieuwe gevallen, wat het totaal doet stijgen tot 27.515. Daarbij moet wel vermeld worden dat Malta maar een half miljoen inwoners telt. De afgelopen 24 uur waren er twee overlijdens, wat het dodental op 363 brengt. Volgens minister van Volksgezondheid Chris Fearne is de stijging van het aantal gevallen vooral te wijten aan de Britse variant, die verantwoordelijk is voor 60 procent van de nieuwe besmettingen.

Een week geleden sloot Malta alle niet-essentiële winkels en scholen voor een maand. Verder werd reizen van het hoofdeiland naar Gozo beperkt, georganiseerde sporten verboden en mogen geen huwelijksfeesten meer plaatsvinden. In het openbaar mogen nog maximaal vier in plaats van zes mensen samenkomen. Planbare medische ingrepen zijn stopgezet om dokters en verplegers op corona-afdelingen te kunnen inzetten.

Maar er is ook goed nieuws. Malta blijft afgetekend op kop in de Europese Unie als het gaat over de vaccinatiecampagne. Maar liefst 19,39 procent van de bevolking heeft al een eerste prik gehad en 9,21 procent is volledig gevaccineerd. Geen enkel ander land in de EU doet beter. Tegen eind augustus zou het land volgens minister Fearne groepsimmuniteit moeten bereiken, wanneer 70 procent van de volwassenen ingeënt is.

Ook in Polen is het sinds een maand alle hens aan dek. Gisteren werden 25.000 nieuwe coronabesmettingen gemeld op een totale bevolking van 38 miljoen, het hoogste dagelijkse aantal sinds de piek van november. Er overleden 453 mensen, wat de totale dodentol op 48.032 brengt. Over de hele week beschouwd, steeg het aantal besmettingen met 38 procent en het aantal overlijdens met 24 procent.

De bezetting in de ziekenhuizen ging met 17 procent omhoog. Er zijn nu 21.511 coronapatiënten opgenomen in de ziekenhuizen en 2.193 van hen liggen aan de beademing. Daarmee is nog een kwart van de capaciteit over. De regering heeft de regionale autoriteiten desondanks de opdracht gegeven om ziekenhuizen voor te bereiden op een grotere instroom van patiënten met Covid-19. Minister van Volksgezondheid Adam Niedzielski wijst net als in Malta naar de opmars van de Britse variant, die goed is voor 52 procent van de nieuwe infecties.

De regering kondigde gisteren alvast nieuwe maatregelen aan. Telewerk wordt aanbevolen en hotels, bioscopen, sporthallen, zwembaden, sauna’s, schouwburgen, musea en de meeste winkels in shoppingcenters moeten sluiten. De maatregelen gelden voorlopig van zaterdag 20 maart tot vrijdag 9 april. “De pandemie blijft aan kracht winnen en er zijn geen aanwijzingen dat dit gaat verminderen”, aldus Niedzielski. Als ze het virus niet voldoende afremmen, rest volgens hem alleen een nationale lockdown.

Sinds eind januari gaan ook de cijfers in Bulgarije gestaag omhoog. Afgelopen week nam het aantal bevestigde besmettingen toe met 40 procent. Vandaag werden 4.210 nieuwe gevallen opgetekend op een bevolking van 7 miljoen. Dat is flink meer dan bij ons. Er werden in totaal al 291.769 besmettingen gerapporteerd en 11.715 overlijdens door corona. Er liggen ook 7.804 mensen in het ziekenhuis, van wie 609 op intensieve zorg. 

De cijfers hebben de overheid ertoe genoopt om vanaf maandag nieuwe restricties op te leggen in het hele land. Die zullen zeker tien dagen van kracht blijven, aldus minister van Volksgezondheid Kostadin Angelov. Scholen, restaurants en winkelcentra gaan tot het einde van de maand dicht, net als theaters, bioscopen en fitnesscentra. Er mogen ook geen grote privéfeesten meer georganiseerd worden. Er worden verder ook maatregelen genomen om de verkiezingen op een veilige manier te laten doorgaan. Die staan gepland op 4 april. 

De aanpak van de coronacrisis door de regering ligt wel fel onder vuur in Bulgarije. Volgens de oppositie is die “chaotisch” en gaat het uitrollen van de vaccinatiecampagne veel te traag. Met amper 4,09 procent van de bevolking die al een eerste spuitje kreeg en 0,89 procent die al volledig gevaccineerd is, staat Bulgarije op de allerlaatste plaats in Europa. Bulgarije was ook een van de zes landen die kritiek uitte op het verdelen van de vaccins in Europa. Dat zou niet eerlijk gebeuren. 

LEES OOK: Minister Vandenbroucke: “We moeten nú verstrengen als we na paasvakantie willen versoepelen”

BEKIJK OOK: