Strengere avondklok, winkelcentra sluiten of week afstandsles? Overlegcomité komt vervroegd samen

5.034. Dat cijfer deed donderdagochtend alle alarmbellen afgaan. Het is het voorlopige aantal nieuwe besmettingen op maandag 15 maart. Een voorlopig cijfer en dus still counting. Vandaag moet duidelijk worden hoeveel het er echt waren.

Niet dat het nog veel uitmaakt. De boodschap was aan 5.000 allang duidelijk: het gaat goed fout. Zo’n hoog dagcijfer is geleden van oktober, het begin van de tweede golf. En ook het weekgemiddelde baart zorgen. In de week van 8 tot en met 14 maart kwamen er per dag gemiddeld 3.052 bevestigde coronabesmettingen bij. Dat is een stijging met 29 procent in vergelijking met de week ervoor.

Het aantal ziekenhuisopnames neemt ook nog steeds fors toe. Momenteel worden 2.121 covidpatiënten verzorgd in het ziekenhuis. Van hen liggen er 534 op de afdelingen intensieve zorg. Zelfs de enige curve die tot nog toe mooi bleef dalen, namelijk die van de sterfgevallen, lijkt nu te stagneren.

De situatie is ernstig, dat zeggen zowat alle experts in koor. Virologen Steven Van Gucht en Marc Van Ranst noemen het een verontrustende trend, die inderdaad vergelijkbaar is met het stijgende deel van de curve van de tweede golf. Ze riepen de overheid toen ook op tot actie.

Plan B

De Risk Assessment Group (RAG), waarin zowel Van Gucht als Van Ranst zetelt, heeft aan de overheid gevraagd om het zogenaamde plan B te activeren. Dat plan is onderdeel van een stappenplan dat de experts begin dit jaar opstelden en waarbij ze bij elke fase een aantal verstrengingen voorstellen. Een soort van menu waaruit de politici kunnen kiezen. Maatregelen die in plan B staan opgesomd, zijn onder andere een week afstandsles voor het volledige onderwijs, strengere regels rond mondmaskers, een strengere avondklok en het sluiten van niet-essentiële winkels op drukke plaatsen.

Welke het worden, is nu in handen van het Overlegcomité. Dat stond gepland voor volgende week vrijdag, maar is in allerijl een week vervroegd. “Het is inderdaad redelijk dringend”, zegt ook Bart Mesuere, de statisticus aan de UGent die de cijfers op de voet volgt. “We zitten nu aan dagcijfers van meer dan 5.000 nieuwe besmettingen. Tijdens de piek van de tweede golf waren dat er 20.000 per dag. Dat lijkt misschien een groot verschil, maar als we een exponentiële groei krijgen, halen we dat zo opnieuw. Er is maar twee keer een verdubbeling voor nodig. We kunnen het ons niet permitteren te wachten.”

Dus schakelt onze overheid alweer een versnelling hoger. Bedoeling is en blijft nog altijd om de horeca te heropenen op 1 mei en na de paasvakantie het volledige onderwijs van afstandsles te verlossen, benadrukte minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (sp.a) donderdag in de Kamer.

Kinderen

Dat betekent dat het nu strenger moet. Hoe, daarover wou donderdag nog niemand echt in zijn kaarten laten kijken. Al lijkt een strengere avondklok te gevoelig te liggen. Ook voor het sluiten van winkelcentra lijkt weinig animo te zijn. 

Minister Vandenbroucke zei wel dat we “goed moeten nadenken over contacten tussen kinderen”. De grootste stijging in het aantal besmettingen zit immers bij die min twintigjarigen. Zelf worden ze vaak niet eens ziek, maar het probleem is dat ze hun ouders en grootouders kunnen besmetten. De leeftijdscategorie van 40 tot 65 jaar is momenteel de grootste groep in de ziekenhuizen.

Er wordt in eerste instantie naar het onderwijs gekeken. Donderdagnamiddag zaten De Croo en coronacommissaris Pedro Facon samen met de ministers van Onderwijs. Het was een vrij heftige discussie, klonk het achteraf. Facon wilde graag alle opties openhouden, ook een verlengde paasvakantie. Maar Vlaams onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) wou niet wijken. Hij had woensdag zelf al beslist dat kinderen van het vijfde en zesde leerjaar voortaan een mondmasker moeten dragen en dat de week voltijds les op school voor de paasvakantie niet doorgaat. Verder wou hij niet gaan.

Na afloop liet Weyts tevreden weten dat de ‘olifant in de kamer’, een sluiting van de scholen, niet aan de orde is. Een verlenging van de paasvakantie is dat evenmin. Vrijdag zal blijken of het Overlegcomité dat ook vindt.

Buitenactiviteiten

Wat mogelijk wel in het vizier komt, zijn de activiteiten voor kinderen en tieners tijdens de paasvakantie. Vanaf april zouden jeugdkampen met maximaal 25 personen onder de 20 jaar opnieuw mogelijk worden en zouden de pretparken weer opengaan. Ook andere geplande versoepelingen, zoals georganiseerde buitenactiviteiten met maximaal 10 personen en events en erediensten met maximaal 50 personen, kunnen herbekeken worden. 

Later op de avond kwam het kernkabinet samen, waar het Overlegcomité werd voorbereid. Daar werd afgesproken dat er geen zware maatregelen zouden bijkomen. Daarmee zit de regering-De Croo op de lijn van het coronacommissariaat. Dat pleit ervoor om de bestaande regels nog eens goed te herhalen, het belang van telewerk nogmaals te benadrukken en grote groepen op bijvoorbeeld het openbaar vervoer te vermijden.

Premier De Croo probeerde het hoofd koel te houden. Volgens hem komen de stijgende hospitalisatiecijfers overeen met de modellen die experts drie weken geleden voorlegden. “Die stijging was dus verwacht, maar komt wel een stuk vroeger. Daarover zijn we bezorgd.”