“Of we veel twijfels hadden die woensdag de 11de maart 2020?” De algemeen directeur van de Hogeschool PXL Ben Lambrechts (46) denkt na. “Eigenlijk niet. We wilden onze verantwoordelijkheid nemen om de coronapandemie in te dijken en we konden het ook. We hadden de ervaring vanuit ‘PXL breekt uit ‘en in ons onderwijs was ICT al sterk geïntegreerd. Ons credo luidde: ‘de deuren gaan dicht maar ons onderwijs kan doorgaan, zonder problemen! En dat bleek de juiste beslissing te zijn. Juist geteld één dag later volgde de rest van Vlaanderen. Hogeschool PXL was pionier maar niemand had ooit kunnen denken dat dit meer dan een jaar zou duren.”“Na het lezen van de aankondiging rezen er bij mij vooral veel vragen”, herinnert de 19-jarige studente Rhyana Stickens uit Peer zich. “Maar hoe? Hoe gaan ze dit doen? En al mijn groepswerken dan? Voor de lectoren was dit ook niet helemaal duidelijk. Begrijpelijk natuurlijk. Ik vind het knap dat Hogeschool PXL de moed had om de keuze te maken. Zoals ons in de mail werd omschreven, PXL heeft de mogelijkheden om om te schakelen naar onlineonderwijs. Wel heeft iedereen zijn ingesteldheid moeten aanpassen." “Ik herinner het me nog zeer levendig”, zegt de 30-jarige praktijklector Ergotherapie Sanne Vos van het departement PXL-Healthcare. “Samen met enkele collega’s waren we druk in de weer om de kwaliteitstoets (audit) voor te bereiden die een maand later zou plaatsvinden. Plots vernamen we het nieuws dat onze hogeschool ’s anderdaags haar deuren zou sluiten voor drie weken. Vandaag ben ik nog steeds onder de indruk over hoe snel en accuraat we de ommezwaai van onze gebruikelijke onderwijsvorm naar volledig online en afstandsonderwijs gemaakt hebben. De volgende ochtend al zaten alle lectoren van de opleiding samen om een stoomcursus ‘verantwoord lesgeven met Microsoft Teams’ te krijgen en samen een plan van aanpak te bespreken. Diezelfde middag vond de eerste digitale les plaats.”Aardverschuiving“Iedereen binnen de onderwijswereld had al even de mond vol van een hybride hogeschool met blended learning, een combinatie van online leren en contactonderwijs”, legt Ben Lambrechts uit. “Ten minste op studiedagen en congressen. Maar iedereen die met zijn voeten stevig in de dagdagelijkse realiteit stond, dacht ook: ‘Dat zal toch niet voor meteen zijn’. Maar kijk, het kan verkeren. Corona dwong ons dat proces met tien jaren te versnellen. De tools en de didactiek waren klaar, en nu moesten ook onze mensen in het bad springen. De aardverschuiving die de ‘Hogeschool met de laptop’ in 2001 met zich meebracht, heeft ons hierin geholpen. Maar uiteraard moesten we opnieuw een versnelling hoger schakelen. We rustten maar liefst tweehonderd leslokalen uit met een audiovisueel systeem. Dat systeem maakt het vandaag mogelijk om lessen op te nemen én live uit te zenden online. Op deze manier komen we tot 'hybride' onderwijs dat afwisselend op onze campus en online, maar ook in het werkveld zal plaatsvinden. In de ene week volgt bijvoorbeeld groep 1 de les op de campus, terwijl de andere groep de les van thuis uit volgt. In de alternerende week komt groep 2 naar de campus en blijft groep 1 thuis. Via de geplaatste audiovisuele systemen is dit perfect mogelijk. Iedere lector kreeg bovendien begin september een opleiding om deze nieuwe werkwijze onder de knie te krijgen." Slinger“Ondanks de flexibiliteit en de vele mooie toepassingen van digitaal onderwijs is het aanleren van praktische vaardigheden allesbehalve evident, om niet te zeggen onmogelijk”, zegt praktijklector Ergotherapie Sanne Vos van het departement PXL-Healthcare. “Niet alle vaardigheden lenen zich ertoe om via het internet pedagogisch en didactisch verantwoord en efficiënt over te brengen. Ergotherapie is immers een praktisch beroep waar de ergotherapeut met, voor én tussen mensen aan de slag gaat. Daarvoor heb je een opleiding nodig waarin studenten vaardigheden en behandelmethoden in een authentieke, gesimuleerde én contactrijke leeromgeving aangeleerd krijgen en kunnen inoefenen. Het mag dus niet zijn dat de spreekwoordelijke slinger doorslaat naar de kant van volledig gedigitaliseerd en online onderwijs. Het te bewandelen pad in het midden: een doordachte mix van online en contactonderwijs. Ook belangrijk is oog te blijven hebben voor het mentaal welzijn van onze studenten. In de media verschenen talloze open brieven en andere publicaties die de negatieve impact van het ontbreken van sociale (échte) contacten aankaartten.”Langer slapen, geen ochtendspits“Het grootste gevaar van het digitaal onderwijs? De gemiste contacten”, zegt studente Rhyana Stickens. “Dit merk je wel enorm. Verschillende studenten voelen zich eenzaam. Vele lessen verlopen zonder camera. Er is verder niet altijd de mogelijkheid om in interactie te gaan. Ook de korte momenten voor of na lessen, even bijpraten in de gangen, vallen helaas weg. Zelf merk ik ook dat je sneller afgeleid geraakt. Gelukkig helpen de studenten elkaar waar nodig. Maar dat grootste gevaar was meteen ook mijn grootste gemis, het gebrek aan sociale contacten. Ik denk dat we van geluk mogen spreken dat sociale media bestaat. Op deze manier kunnen we bijpraten of eens polsen hoe het met de andere gaat. Ik kijk er naar uit om terug in het echt gesprekken aan te gaan met medestudenten. Ik heb begrip voor de coronasituatie, maar iets hebben om naar uit te kijken geeft moed. Maar toegeven, digitaal onderwijs heeft ook zijn voordelen: Langer slapen, geen ochtendspits of geen parkingprobleem zijn de favorieten. Ik zie ook zeker voordelen in de online lessen. Zelf heb ik mijn technische vaardigheden al kunnen bijspijkeren. Ik denk dat mijn medestudenten zich hierin kunnen herkennen. Door de coronasituatie leerden we elkaar terug meer appreciëren. We beseffen opnieuw hoe waardevol alle mensen om ons heen zijn.”Podcast“Never waste a good crisis”, zei Winston Churchill. “Met het lectorenteam zijn we momenteel aan het bekijken wat we de komende academiejaren wel en niet willen verduurzamen of zelfs nog verder willen uitwerken en professionaliseren”, gaat lector Sanne Vos verder. “We hebben heel wat geleerd uit de afgelopen periode. Digitaal onderwijs heeft ook zo zijn voordelen. We kunnen hiermee het onderwijs nog meer op maat aanbieden aan studenren: tijd- en plaatsonafhankelijk, in een eigen tempo en volgens een eigen planning. Bij het sluiten van de deuren zijn we samen met de studenten van de PXL-Ergotherapie studentencommissie op het idee gekomen om een podcast op te starten: PXL-Ergotherapie Podcast. De eerste afleveringen vormen een trilogie waarin we samen met studenten en lectoren praten over het sociaal en emotioneel welzijn. Dit initiatief zet ons ertoe aan om podcasts ook als onderwijsvorm naast hoorcolleges te overwegen. Deze crisis brengt voor ons creativiteit met zich mee die we graag ook in de toekomst blijven omarmen.”“Maar eerst gaan we de bevrijding vieren”, besluit Ben Lambrechts. “Schrijf op: ‘We moeten nog even op onze tanden bijten, maar daarna komen er grote bevrijdingsfeesten op de Hogeschool PXL en die zullen live doorgaan! Het heeft voor iedereen meer dan lang genoeg geduurd.”

https://www.pxl.be/