De ideale mol en hoe hem te herkennen: kenners en ex-mollen geven hun beste tips

Einzelgänger of groepsmens?

Over een ding zijn alle ex-mollen het eens: de mol is, althans in de televisieversie, een sociaal dier. “Hoe beter je in de groep ligt, hoe makkelijker het is om opdrachten te saboteren”, vertelt Pieter Delanoy, de ex-priester die drie seizoenen geleden de mollenrol op zich nam. Als gewaardeerd groepslid kan je je tijdens opdrachten niet alleen makkelijker op de ideale saboteurspositie manoeuvreren, als zo’n opdracht fout loopt, wordt dat je ook minder aangerekend. 

Gilles De Coster waarschuwt op voorhand: “De mol wordt gekozen door een heel select gezelschap, in een donkere kelder verlicht door fakkels. Je begrijpt dat ik heel weinig kan vertellen over de manier waarop dat gebeurt.” Wel benadrukt ook hij het belang van sociale kwaliteiten. “Eigenlijk is het simpel", zegt De Coster. “Het moeten gewoon stuk voor stuk mensen zijn met wie ik en het hele team graag drie weken op reis willen gaan. Hebben we daar twijfels bij, dan haalt een kandidaat de selectie niet.” 

Het belang van de groepsdynamiek kan volgens Marc Denys niet genoeg beklemtoond worden. Denys is de man achter de Facebook-groep Mollengroep, die ondertussen meer dan 30.000 leden telt, en ontpopte zich de voorbije seizoenen tot een van de meest fanatieke mollenjagers van het land. “De mol moet zoveel mogelijk meedenken met de groep en pas daarna zijn eigen agenda uitstippelen.” Laat dat nu exact de tactiek zijn die Elisabet Haesevoets toepaste, twee seizoenen geleden mol van dienst. “Het komt erop aan niet te veel aan het mollen denken. Ik heb het spel gespeeld alsof ik een kandidaat was. Tijdens de spelletjes was ik mijn eigen fanatieke zelve. Alleen zorgde ik ervoor dat het op de cruciale momenten fout liep.” 

Het mag een mol ook niet aan zelfvertrouwen ontbreken. “Aan jezelf gaan twijfelen is het slechtste wat je kan doen”, zegt Delanoy. Al is dat niet altijd makkelijk, getuigt Eline Michiels, die in 2017 als mol fungeerde. “Je hebt per dag amper een paar minuten om met de makers te communiceren. Niet genoeg dus om je op te beuren wanneer een proef niet helemaal gelopen is zoals jij dat wou. Je moet als mol stevig in je schoenen staan en die twijfel niet in je hoofd laten kruipen.” 

Tip: uitkijken naar een groepsbeest met een gezonde dosis zelfvertrouwen.

M/V/X?

Speelt het geslacht van de mol een rol? Met andere woorden: is een vrouw beter in psychologische spelletjes of cast je toch beter een man als saboteur? Volgens De Coster is het geslacht absoluut geen criterium bij de selectie van een mol. “We kijken naar de persoonlijkheid van de kandidaten. Niet naar of ze nu toevallig m, v of x zijn.” Dat blijkt ook uit de cijfers. Na acht seizoenen was de mol vier keer een vrouw en evenveel keer een man. 

Maar de ex-mollen zien dat toch net iets anders. “Je vervalt natuurlijk snel in clichés maar er zijn, vind ik, wel degelijk voor- en nadelen verbonden aan het man of vrouw zijn”, zegt Pieter Delanoy. “Tijdens proeven waarvoor brute kracht nodig is, zal je als vrouw bijvoorbeeld moeilijker een sleutelrol kunnen spelen.” Al kan het ook in de andere richting werken. Delanoy: “Ik moest op een gegeven moment een soort minimarathon lopen. Ik ben wel sportief maar langeafstandslopen ligt me echt niet. Het feit dat ik af en toe wandelde werd meteen als verdacht gezien, terwijl ik er gewoon helemaal doorzat. Een vrouw was daar waarschijnlijk niet op afgerekend.”

“Misschien dat ik, als vrouw, wat makkelijker mijn emoties kon uitspelen”, zegt Elisabeth Haesevoets. “Toen ik moest huilen omdat ik mijn man en kindjes miste, wist ik dat een aantal mensen me daardoor van hun lijst met verdachten zou schrappen. Zij gingen er immers van uit dat wie zijn emoties niet onder controle heeft nooit een goede mol kan zijn.” Ook Eline Michiels had het lastig telkens wanneer iemand naar huis moest. “Achteraf hoorde ik dat een aantal kandidaten me daardoor niet als mol zag. Leuk meegenomen, maar die emoties waren wel oprecht. Er zat geen strategie achter.” 

Er mag dan al verschil zijn tussen man en vrouw, je daarop blindstaren is volgens Delanoy geen goed idee. “Alles hangt – opnieuw – af van je persoonlijkheid. Elisabeth bijvoorbeeld was in de groep redelijk dominant en aanwezig, ik was dan weer goed in het manipuleren van mensen. Alles draait om vertrouwen winnen en elke mol doet dat op zijn of haar eigen manier.” 

Tip: hou zowel mannen als vrouwen goed in de gaten.

Schrijnwerker, vaatchirurg of flamencolerares?

Hoe verdient een ideale mol zijn of haar boterham? Heb je als psycholoog een competitief voordeel en kom je als advocaat gehandicapt aan de start? Alweer een factor waarvan De Coster het belang graag relativeert. “Dat beroep vervaagt heel snel zodra het spel begint. De manier waarop die eerste contacten verlopen of hoe iemand zich in een spel smijt, hebben veel meer impact dan wat iemand in het dagelijks leven doet.” Eline Michiels bevestigt. “Ik heb er tijdens het spel nooit bij stilgestaan dat ik politie-inspecteur ben. Pas toen mijn korpschef me na afloop stuurde ‘qua infiltratie kan dat tellen’, heb ik voor het eerst gedacht: ‘Een liegende en bedriegende flik, kan dat wel?’”

Toch lijkt er wel degelijk een lijn te zitten in de professionele bezigheden van de mol. “Ik denk dat je vooral moet focussen op beroepen waarin sociaal contact belangrijk is”, denkt Pieter Delanoy. “Het is geen toeval dat dit jaar zeven van de tien kandidaten een job hebben die daaraan voldoet.” Liefst is die job er dan ook nog een waaraan een zekere code verbonden is. Delanoy: “Drie jaar geleden was ik priester en leraar. Twee functies die je niet meteen aan liegen en bedriegen linkt. Dat moet voor de makers zowat de ultieme combinatie zijn geweest.” 

Er duiken nog wel meer van dat soort beroepen in het lijstje op. Kolonel, politieagent en dokter zijn net als priester bezigheden die de doorsneeburger vertrouwen geven. Maar de mol zou de mol niet zijn als dat niet ook als dwaalspoor  gebruikt kan worden. “Ik zag in de kandidatenlijst ook een schrijnwerker opduiken”, zegt Delanoy. “Een beroep dat niet helemaal in die lijn ligt. Maar net daarom zou dat wel eens de mol kunnen zijn.” 

Er zijn natuurlijk ook beroepen die de beoefenaar in kwestie tijdens de mol voordeel kunnen opleveren. Mollenjager Denys houdt bijvoorbeeld nu al Annelotte wat scherper in de gaten. “Ze is recruiter, een job die ik zelf nog heb gedaan. Je moet in die functie heel snel mensen kunnen doorgronden. Een kwaliteit die je ook als mol goed van pas kan komen.” 

Ook Elisabeth  Haesevoets kwam, dankzij haar doktersdiploma, met een voorsprong aan de start. Niet alleen was ze het als spoedarts gewoon om in stressvolle situaties koel te blijven, ook de kennis van het menselijk lichaam kwam goed van pas. “Voor aanvang van elke eliminatie begon ik heel snel te ademen. Daardoor ging ik hevig zweten, waardoor het leek alsof ik erg veel last van zenuwen had. Voor de andere kandidaten was dat de bevestiging dat ik de mol niet kon zijn. Die is bij zo’n eliminatie immers zeker van zijn plaats.” 

Tip: ga op zoek naar een sociaal beroep dat een zeker vertrouwen uitstraalt.

Krasse knar of jong blaadje?

“De ideale mol is rond de dertig jaar.” Eline Michiels put voor die schatting uit eigen ervaring. “Ik was 23 toen het programma werd opgenomen en ik zou het nu – vier jaar later – een stuk beter doen. Ik was onder de indruk van de omstandigheden, wou de ploeg vooral niet teleurstellen en heb daardoor te weinig risico genomen bij het saboteren.” De mol moet een zekere leeftijd hebben, daar zijn ook de andere ex-mollen het over eens. Alleen werd die rol vorig jaar met verve vertolkt door Alina Churikova, een groentje van toen amper twintig jaar.  “Die leeftijd is maar een getal”, reageert Pieter Delanoy. “Het gaat vooral om levenservaring. En die heeft Alina blijkbaar in overvloed.” 

Drie weken lang in je rol blijven is een niet te onderschatten uitdaging. En ook wat dat betreft helpt het om al wat kilometers op de teller te hebben. “Al is het ook een vorm van talent”, vertelt Elisabeth Haesevoets. “Natuurlijk zijn er moeilijke momenten. Ik herinner me nog dat ik het heel lastig had toen Eva, met wie ik de kamer deelde, me op een gegeven moment rechtuit vroeg: ‘Jij bent toch niet de mol?’ Maar dat liegen bleek me verbazend goed te liggen. Ik vond het bij momenten akelig om te zien hoe makkelijk ik daarmee wegkwam.” 

Is er naast die ondergrens ook een bovengrens? Dit jaar alleszins wel. “Omwille van corona zijn er geen 60-plussers meegegaan”, legt De Coster uit. Wat volgens hem niet wegneemt dat ook iemand van 60 of meer een uitstekende mol kan zijn. “Dat heeft het verleden trouwens al bewezen.” Delanoy is het daar niet mee eens. “Vanaf een bepaalde leeftijd kom je voor bepaalde fysieke proeven niet meer in aanmerking. Dat kan het moeilijk maken om je mollenwerk te doen.” 

Maar zoals Johan Cruijff al wist, heb elk nadeel ook z’n voordeel. “Door zich wat dat fysieke werk betreft wat op de achtergrond te houden, kan de mol zich beter op het tactische concentreren", legt Michiels uit. “Bovendien is het niet per se zo dat je vanaf een bepaalde leeftijd niet meer fysiek in orde bent. Mijn buurman van 55 jaar fietst elke dag meer dan honderd kilometer. Die is in topconditie.” 

Wat niet wegneemt dat zij dit jaar haar geld op een jonger iemand zet. “Ik zou gaan voor een heel typische mol. Een man van rond de 25 jaar. Maar misschien is het niet zo’n goed idee om mij daarin te volgen. Ik heb nog in geen enkel seizoen de mol weten te raden.” 

Tip: laat leeftijd voor wat die is maar focus op levenservaring en fysieke paraatheid.

De mol, zondag om 19.50 uur op Play 4.
Diehard fans vinden in de tv-theek van Telenet een #demolzone waar ze een blik krijgen achter de schermen van het programma.