25 sociale huurders in Lier hebben eigendom in buitenland: minister wil overal controles

“We hebben in augustus vorig jaar een brief gestuurd naar al onze 1.100 huurders in Lier en Emblem met de vraag om contact op te nemen met ons als ze in het buitenland een eigendom hadden. Wie eigendom heeft, mag immers geen sociale woning huren. Niemand heeft op die brief gereageerd, behalve meester Rahim Aktepe, die ons vroeg welke regeling er getroffen kon worden. Hij zou zijn cliënten vervolgens aanraden om alsnog contact op te nemen met ons, maar ook toen hoorden we van niemand iets”, zegt directeur Marc Vanden Eynde.

De LMH liet vervolgens drie Nederlandse onderzoeksbureaus controleren of 59 huurders in het buitenland een eigendom hebben. “Die selectie maakten we op basis van signalen van andere huurders of omdat we vermoedden dat ze vaak in het buitenland vertoefden. Van die 59 bleken er 25 eigendommen te hebben in respectievelijk Polen, Spanje, Portugal, Turkije, de Dominicaanse Republiek en Georgië. Negen resultaten kennen we nog niet, het gaat dan om mogelijke eigendommen in Marokko en Slovakije.”

35.000 euro terugbetalen

Deze 25 huurders kregen twee weken geleden hun opzegbrief. “Dat betekent dat ze uiterlijk eind september hun woning moeten verlaten. Het gaat om 23 gezinnen in Lier, een gezin in Koningshooikt en een gezin in Emblem. Ze moeten vanaf april ook de normale huurprijs gaan betalen, want ze hebben geen recht meer op de sociale korting. Voor sommige huurders kan dit oplopen van 350 nu tot 700 euro vanaf april. Bovendien moeten ze hun korting op de huurprijs terugbetalen. We mogen tot maximaal tien jaar terugvorderen, want betekent dat sommige huurders tot 35.000 euro moeten terugbetalen”, berekende directeur Vanden Eynde.

De betrokken huurders krijgen van de LMH tot 15 mei de tijd om te laten weten wanneer ze hun woning verlaten en hoe ze de boete betalen. “Ik besef uiteraard dat sommige huurders naar de rechtbank zullen trekken, maar alle uitspraken tot nu toe waren steeds in het voordeel van de sociale huisvestingsmaatschappijen, ook die in beroep”, merkt Vanden Eynde op.

Van de 59 onderzochte huurders bleken er vijf een ‘beperkt vermogen’ in het buitenland te hebben. “Dat gaat dan bijvoorbeeld over mensen die een lapje grond met weinig waarde of samen met familieleden een woning of appartement geërfd hebben. Zij krijgen een jaar de tijd om die eigendom van de hand te doen. De vijf betrokkenen krijgen hierover deze week een brief.”

Contract met vijf onderzoeksbureaus

Minister van Wonen Matthias Diependaele wil dat elke socialehuisvestingsmaatschappij in Vlaanderen hetzelfde onderzoek doet. “Om dat aan te moedigen, kunnen alle sociale verhuurders sinds afgelopen week intekenen op een raamcontract dat we met drie Belgische en twee Nederlandse onderzoekbureaus afsloten. Zij kunnen in 41 landen op eigendom controleren.”

De Vlaamse overheid zorgt ook voor een heel grote financiële ondersteuning. “De procedure bestaat uit een vooronderzoek en het eigenlijke onderzoek. Van een positief vooronderzoek en eigenlijk onderzoek betalen we alle kosten terug aan de huisvestingsmaatschappij. Van een negatief vooronderzoek betalen we 75% terug. Geen enkele huisvestingsmaatschappij heeft nu dus nog een excuus om dergelijk onderzoek niet uit te voeren”, zegt de minister.

“Ik heb hier de komende drie jaar telkens 5 miljoen euro voor uitgetrokken, maar ik ben ervan overtuigd dat we dit geld gemakkelijk kunnen terugverdienen. De huisvestingsmaatschappijen recupereren namelijk de sociale toeslag en er komen woningen vrij voor mensen die er wél recht op hebben.”

Enkele gezinnen maken zich intussen op voor een juridische strijd. Maar zij blijven op dit moment liever in de luwte volgens hun advocaat. “Ik heb geen mandaat van cliënten om op dit moment een reactie te geven in de pers. Het proces zal in de rechtbank gevoerd worden”, laat meester Rahim Aktepe weten.

Antwerpen spoort sociale huurfraude al langer op

In ons land is de Antwerpse socialehuisvestingsmaatschappij Woonhaven een pionier op het vlak van het opsporen van onterecht toegekende sociale woningen.

“Wij zijn er enkele jaren geleden mee begonnen. Dit gaat niet om mensen hun huis uitzetten, het gaat om misbruik van onze solidariteit dat we willen aanpakken. Uit ons proefproject bleek dat er wel degelijk een probleem was. Daarom hebben we de andere huisvestingsmaatschappijen uitgenodigd om onze werkwijze te delen. We zijn blij dat dat nu ook in Lier zijn vruchten afwerpt”, zegt Michael Lescroart, woordvoerder van schepen van Wonen Fons Duchateau (N-VA), die ook voorzitter van Woonhaven is.

Al heel wat Antwerpse gezinnen moesten zich voor de rechtbank verantwoorden en zijn al uit hun woning gezet. “Er zijn bij ons intussen 81 dossiers opgestart, waarvan er 20 gezinnen eigendommen in het buitenland bleken te hebben. In 31 andere dossiers zijn de gezinnen uit eigen beweging vertrokken voor het dossier was afgerond, wellicht omdat ze voor de vlucht vooruit hebben gekozen”, somt Lescroart op.

“Al tientallen jaren werd vermoed dat er mensen onterecht een sociale woning kregen, maar zulke zaken zijn niet makkelijk om aan te pakken. Buitenlandse overheden staan niet te springen om gegevens te delen, vandaar dat we een gespecialiseerd bureau ingeschakeld hebben. Er werd gevreesd dat de zaken juridisch geen stand zouden houden, maar het tegendeel blijkt waar. Er zijn nu bij ons 15 procedures lopende om de sancties aan te vechten. Negen daarvan zijn gewonnen, in zes gevallen is het beroep nog hangende.”

In totaal werd in Antwerpen al voor 590.000 euro aan onterecht verkregen huurkorting teruggevorderd. “Dat gaat om een aanzienlijk bedrag, maar het is niet eens de grootste winst. De grootste winst zit in het feit dat er plaats vrijkomt voor mensen die wél recht hebben op een sociale woning. We gaan de controles in het Antwerpse zeker verderzetten. Het is de bedoeling om ons in te schrijven in het Vlaamse kader dat de minister nu voorstelt.”