‘Heeft het Brussels Gewest de internationale en Belgische regels nageleefd? Ja. Heeft Brussel zichzelf ambitieuze doelen gesteld? Ja. Wij betwisten dan ook dat Brussel zich niet gedragen heeft zoals je van een voorzichtige en toegewijde overheid mag verwachten.’ Dat zei Guillaume Possoz, een van de advocaten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dinsdag op het proces van de Klimaatzaak.

Vzw Klimaatzaak daagde de vier bevoegde Belgische overheden voor de rechter omdat zij hun internationale klimaatbeloftes niet zouden nakomen (DS 16 maart). De vzw vraagt de rechter onder meer om vast te stellen dat de vier er niet in geslaagd zijn om tegen 2020 het volume van de jaarlijkse broeikasgasemissies door ons land met minstens 25 procent te verminderen ten opzichte van 1990. Zij hebben zich daarmee, aldus vzw Klimaatzaak, niet gedragen als ‘goede huisvaders’ en kunnen daarom - op basis van artikelen 1382 en 1383 van het Burgerlijk Wetboek - veroordeeld worden.

Possoz en zijn collega Ivan-Serge Brouhns bepleitten dat die tenlasteleggingen niet opgaan voor het Brussels Gewest. ‘Er zijn geen redenen om het Brussels Gewest te veroordelen, na de inspanningen die het gedaan heeft en blijft doen, en na de resultaten die al behaald zijn’, zeiden ze. Volgens de advocaten ligt het Gewest op koers om in 2030 en 2050 zijn internationale verbintenissen na te komen. Ze verwezen naar een nieuw klimaatplan, dat op dit moment bij de Brusselse regering op tafel ligt, waarin de ambitie staat om de uitstoot tegen 2030 met 40 procent te doen dalen en tegen 2050 met 90 procent. ‘De wereld van 2021’, zeiden ze, ‘is niet die van 2015’, het jaar waarin de Klimaatzaak werd aangespannen.

‘Weinig nauwkeurige vervolging’

Dat België als geheel zijn doelstellingen niet zou nakomen, zei Brouns, mag geen reden zijn om Brussel te veroordelen. ‘De eisers maken geen onderscheid tussen de vier overheden. Ze houden geen rekening met de afzonderlijke inspanningen, noch met de context. Ze willen een symbolische veroordeling. Ze leiden af dat Brussel een fout beging aan het feit dat België zijn doelstellingen niet haalt.’

Maar elke overheid kan slechts tegen de klimaatopwarming strijden binnen de grenzen van zijn bevoegdheden, en dus ook enkel verantwoordelijk gesteld worden voor wat ze binnen die bevoegdheden al of niet bereikt, zeiden ze. ‘Brussel heeft geen fouten begaan. De enige fout van Brussel is dat het deel is van een federale staat.’

Gisteren hielden de advocaten van het Waals Gewest een gelijkaardig pleidooi. ‘Wallonië heeft zichzelf ambitieuzere doelstellingen opgelegd dan de Europese Unie’, zei advocaat Pierre Moërynck. ‘Het gewest doet het beter dan vooropgesteld in zijn eigen klimaatdecreet en is dus een goede leerling. De eisers schieten met een juridische kogel op vier entiteiten en daarbinnen op twee machten (de wetgevende en de uitvoerende macht, red.). Dat zijn acht niveaus. Dat leidt tot een weinig nauwkeurige vervolging.’

Morgen komen de advocaten van het Vlaams Gewest aan het woord op de Klimaatzaak. Op donderdag en vrijdag volgen de replieken.