‘Zal ik ze dan allebei op mijn rug binden terwijl ik werk?’: ouders over de opvangchaos

Je zal maar een kind in huis hebben en de communicatie over de ‘paaspauze’ zien binnensijpelen. Woensdag besloot het Overlegcomité al om lager- en secundair onderwijs vanaf maandag toe te houden en alle lessen op te schorten, als afkoelingsweek voor het begin van de paasvakantie. Terwijl Wallonië besliste om ook de kleuterscholen volgende week toe te houden, liet Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) donderdagmiddag weten dat de scholen ‘zelf mogen kiezen’. Het gemeenschapsonderwijs (GO!) besliste diezelfde avond echter nog om de kleuterscholen volgende week dicht te laten. Ook het katholiek onderwijs adviseerde donderdagavond zijn scholen om het kleuteronderwijs te schorsen. 

Bij de Onderwijsvereniging van Steden en Gemeenten deed algemeen directeur Patriek Delbaere dan weer een warme oproep “om voor zover het mogelijk is toch het kleuteronderwijs open te houden, in te zetten op kwetsbare kleuters én de druk bij jonge ouders enigszins te verminderen”.

De essentie van het verhaal is in feite vrij helder: zo veel mogelijk de contacten tussen kinderen beperken. Maar de uitwerking lijkt een soepje en wordt door veel ouders gelezen als: trek uw plan. De kinderen naar de grootouders brengen is namelijk ook al geen goed plan. “Zal ik ze dan allebei op mijn rug binden terwijl ik aan het werken ben?”, reageert een collega met twee jonge kinderen.

‘Iedereen welkom’

Wat betreft de crèches benadrukt Kind & Gezin dat “iedereen welkom blijft” maar dat ouders die thuiswerken of technisch werkloos zijn de last kunnen helpen dragen. “Als er een uitbraak is en de kinderopvang tien dagen dicht moet, zijn we weer een stap verder”, zegt woordvoerder Nele Wouters. Die angst is niet uit de lucht gegrepen. “Sommige ouders gaven hun kind de voorbije weken ’s ochtends een koortswerend middel om ze toch maar te kunnen binnenbrengen”, vertelt onthaalmoeder Kristel Broothaers. Haar elf vaste peuters heeft ze afgebeld voor volgende week.

Zeker wie thuiswerkt, voelt de bui al hangen. “Mijn oudste zoon is bijna vijf, die kan zich goed bezighouden met Lego of schooloefeningen. Maar de jongste van twee combineren met telewerk is echt onmogelijk”, weet ook Joni Junes (33) intussen uit ervaring. Samen met haar man werkt ze fulltime van thuis uit. “We leiden geen financieel verlies, dat besef ik maar al te goed. Maar onze zelfzorg schiet er bij in en het zal ook weer veel schermtijd worden, vrees ik.”

Noodopvang

De Vlaamse regering geeft nu de regie aan de lokale besturen om noodopvang te voorzien, en ondersteunt ze onder meer via een financiële compensatie van 30 euro per dag per kind. De plekjes lijken op veel plaatsen duur te worden. “Als we iedereen zouden toelaten, zijn we direct uitverkocht”, stelt plaatsvervangend burgemeester van Ichtegem Lieven Cobbaert (Liberaal 2018). Voor de noodopvang die de weggevallen jeugdkampen in de paasvakantie vervangt, is in zijn gemeente al sowieso een attest nodig dat stelt dat ouders een essentieel beroep uitoefenen of niet kunnen telewerken.

In een stad als Gent worden er “enkele honderden plaatsen” voorzien, zegt onderwijsschepen Elke Decruynaere (Groen), die hoopt dat het aantal inschrijvingen de capaciteit straks niet overschrijdt. “Het vertrouwen geven aan ouders om zelf te beslissen wat mogelijk is, heeft de vorige keer gewerkt. We hopen deze keer hetzelfde.” Al beseft ze ook: de veer lijkt bij iedereen nu een stuk verder uitgerekt.

Alleenstaand

“Na het einde van de vorige lockdownperiode zat ik al tegen een burn-out aan omdat ik constant moest schakelen van moeder naar huishoudster naar werknemer”, zucht An (44), alleenstaande moeder van een kind van zeven. “Na elk kwartier staat zo’n kind weer aan je bureau met een vraag, en op het einde van de dag worstel je met het gevoel dat je te weinig gewerkt hebt. Nog eens een week dat ritme aanhouden ... Dat idee kan ik even niet aan.”

En dus geeft An aan dat ze een weekje zal intrekken bij haar moeder, want de school voorziet geen noodopvang. “Ook al weet ik dat mijn moeder tot de categorie mensen behoort die we het meest moeten beschermen”, vertelt ze. Het is wellicht een kunstgreep waar heel wat ouders zich toe gedwongen zullen voelen.

Jeugdkampen 

Ook de Gezinsbond hamert er hard op dat telewerk niet als een schaamlapje mag dienen voor de opvangproblemen. Onder druk van de organisatie besliste minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) bovendien dat ouders het systeem van tijdelijke werkloosheid ook mogen gebruiken voor wie de kinderen niet naar het kleuteronderwijs en kinderdagverblijven kan of wil brengen, hoewel deze niet sluiten en enkel oproepen om thuis te blijven. Ook voor jeugdkampen die met kleinere bubbels moeten werken, waardoor sommige kinderen uit de boot vallen, kan een attest verkregen worden.

De regeringen hopen zo tegemoet te komen aan de meeste kopzorgen. Toch zijn die lang niet weg. Tijdelijke werkloosheid is meestal ook een beetje puzzelen met collega’s. En sommige doelgroepen voelen zich wat vergeten.

Zo staat de telefoon van Lief Vanbael (Gezin en Handicap) roodgloeiend met vragen over de situatie van kinderen met een handicap. “Er is een duidelijk watervaleffect. De scholen sluiten, dus wat doen ouders? Ze richten zich tot de multifunctionele centra voor gehandicapten. Maar ook daar zit het personeel op zijn tandvlees en wordt gevraagd om thuis te blijven”, zegt Vanbael.