Alternatieve gamecontrollers voeren de strijd op

Iedere gameconsole die in de winkel staat, wordt geleverd met één controller erbij. Wie geregeld met tweeën speelt, kan er natuurlijk nog een tweede bijkopen: de officiële losstaande controllers van fabrikanten Sony PlayStation, Microsoft Xbox en Nintendo hebben winkelprijzen van zo’n 50 tot 70 euro.

Daarnaast zijn er gamepads in de handel van alternatieve fabrikanten als Nacon, Razer, Thrustmaster en Logitech, en daarmee kan het in twee richtingen gaan: sommige proberen de basisfunctionaliteit van een officiële consolecontroller te bieden aan een prijs die een paar tientjes lager ligt, andere zijn dan weer een pak duurder, maar leveren extra comfort en functionaliteit. In die laatste groep, de zogeheten ‘pro controllers’, gaat het de afgelopen jaren gekker en gekker, zowel qua prijs als op gebied van nieuwe mogelijkheden.

Kijk bijvoorbeeld naar de Revolution Pro 3-controller (richtprijs 100 euro ) voor PlayStation 4 en pc, een product van de Franse fabrikant Nacon dat onder meer over trekkers, vibratie en duimsticks waarvan de gevoeligheid kan worden aangepast via een pc-app, ontworpen is om beter in de hand te liggen (met onder meer ijzeren gewichtjes die kunnen worden toegevoegd of verwijderd), en vervaardigd is uit degelijke materialen.

Uit ongeveer hetzelfde hout is de Wolverine V2 (120 euro) gesneden, een product van de Amerikaanse fabrikant Razer gericht op de Xbox-consoles, met onder meer actieknoppen die volgens de fabrikant een derde sneller reageren dan de officiële Xbox-controllers. Verder valt de weerstand van de trekkerknoppen naar eigen inzicht aan te passen, en zitten er twee extra knoppen op die via een Xbox-app een eigen functie kunnen toebedeeld krijgen.

En Thrustmaster, een zusterbedrijf van de Franse videogamereus Ubisoft, gaat het nog wat verder zoeken met zijn eSwap Pro Controller (140 euro): de controller bestaat uit uitneembare modules, zodat de speler knoppen, trekkers en duimsticks in het toestel kan steken die het beste aangepast zijn aan zijn voorkeuren.

Al die controllers worden gemaakt met een zekere hardcoregamer-gevoeligheid. Ze zijn meestal niet draadloos, bijvoorbeeld, om ieder risico op vertraging op de lijn tegen te gaan. Dat maken ze dan wel goed met een extreem lange draad: een lengte van drie meter is zo’n beetje de standaard geworden. Maar de fabrikanten vertrekken niet vanuit het idee dat de officiële PlayStation- of Xbox-controllers inferieure producten zijn, zei Chris Mitchell, productdirecteur controllers bij Razer, tegen de Amerikaanse gamenieuwssite Kotaku. “We veranderden hun design wel, maar dat kwam doorheen de jaren in kleine stapjes die niet altijd heel zichtbaar zijn, maar die over een langere tijd wel begonnen af te wijken op gebied van gevoel, ergonomie en comfort.”

De fabrikanten investeren stevig in hun alternatieve controllers. Ten eerste moeten ze een licentie kopen bij de consolefabrikanten om überhaupt een controller voor het toestel in kwestie te mogen maken. Bovendien hebben ze eigen designers in dienst om toestellen met een zekere meerwaarde te maken. De ontwikkeling van de Nacon Revolution Pro 3-controller bijvoorbeeld, die we enige tijd geleden konden meevolgen via presentaties door de designers achter het ding op hun hoofdkantoor in Rijsel, begon met een eenvoudig model dat in Play-Doh-klei werd gekneed zodat het naar aanvoelen van de ontwerper precies goed in de hand lag, waarna verdere versies met de 3D-printer werden gemaakt en de technical director ondertussen priegelde aan de vibratie, de knoppen- en trekkergevoeligheid, en de verdeling van de gewichtjes in het apparaat.

Tientallen iteraties later komt daar een uiteindelijk product uit. “Maar voordat we zo ver zijn, hebben we meerdere prototypes die ongeveer 1.500 euro per stuk hebben gekost om te maken, en die vervolgens meestal worden vernield door ons ingenieursteam om ze te testen”, zegt Yannick Allaert, directeur accessoires bij Nacon.

Allaert ziet vier verschillende soorten gebruikers van gamecontrollers. “Je hebt de casual speler, die niet meer dan 40 euro wil uitgeven. En je hebt de hardcoregamer, die tot 170 euro veil heeft voor een controller. Daartussen zien we nog mid-core- en core-gradaties, die afhankelijk van hoe veel en hoe intens ze gamen prijzen van 60 tot  100 euro willen neerleggen voor een controller.”

Al is het ondertussen duidelijk dat de fabrikanten meer en meer binnenpaadjes daartussen zoeken. Ook Nacon lijkt van zijn zonet uitgelegde strategie af te wijken met de nog maar pas gelanceerde Pro Compact Controller voor de Xbox Series-consoles en pc’s. De controller is vervaardigd uit solide materialen en zijn knoppen zijn aanpasbaar: de d-pad (de pijltjestoetsen links) kan bijvoorbeeld zo worden ingesteld dat ze in vier of acht windstreken kan worden ingedrukt. En zijn winkelprijs? Niet meer dan 55 euro.

De consolefabrikanten weerden zich ondertussen ook tegen de opmars van die alternatieve controllers, ondanks het feit dat ze wel een licentie op hun apparatuur hebben verkocht aan de makers. Microsoft bracht bijvoorbeeld zijn inmiddels bekende Xbox Elite-controller uit, een vlaggenschipproduct dat het ook aan een prijs van 180 euro – duurder dus dan de meeste pro-controllers van alternatieve fabrikanten – in de markt zet. En Sony houdt vooral zijn innovaties dicht bij zijn hart. Technologie die in de DualSense-controller voor de PlayStation 5 zit, zoals haptische feedback (fijnmazige trillingen) en de adaptive triggers (spanning op de trekkers die aangepast is aan het wapen dat de speler in de game gebruikt), is niet beschikbaar voor fabrikanten van alternatieve controllers.

Allaert, bij Nacon, weet er alles van. Hun Revolution Pro-controllers voor de PlayStation 4 krijgen doorgaans goeie feedback van spelers en uitstekende reviews van de gespecialiseerde pers, maar een vaak gehoorde kritiek is dat je de console niet kunt aanzetten met een simpele druk op de PlayStation-knop, iets wat met de officiële controllers wel kan. “Het waarom is niet ver te zoeken”, zegt Allaert: “we mogen niet van Sony.”