Scholen dicht of niet? Een kroniek van politiek gehakketak, stoere taal en verwarrende communicatie

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) roept de onderwijskoepels en de vakbonden bijeen voor overleg. Hij wil hij een aantal maatregelen tegen de verspreiding van coronavirus nemen. De vakbonden zijn enigszins verrast. Later zal blijken dat premier Alexander De Croo (Open VLD) het Overlegcomité vervroegd bijeenroept.

Weyts stelt twee maatregelen voor, en die worden ook aanvaard: er komt een mondmaskerplicht voor leerlingen van het 5e en 6e leerjaar in het lager onderwijs en de tweede graad van het secundair gaat pas na de paasvakantie terug naar school in plaats van tijdens de week vóór de paasvakantie. "We willen maximaal al het mogelijke doen om de scholen open te houden", zegt de minister.

Lees voort onder het videofragment.

Op initiatief van premier Alexander De Croo (Open VLD) overlegt coronacommissaris Pedro Facon met alle ministers van Onderwijs. Het Franstalige en Duitstalige onderwijs overwegen om de Vlaamse maatregelen over te nemen, aldus Ben Weyts (N-VA) na het overleg.

"De olifant in de kamer, de scholen sluiten, dat ligt niet op tafel. Evenmin het verlengen van de paasvakantie. Het licht blijft het langste branden in de scholen", klinkt het stoer.

Lees voort onder het videofragment.

Omdat het alweer de verkeerde kant lijkt op te gaan met de coronabesmettingen komt het Overlegcomité vervroegd bijeen. Na afloop drukt premier Alexander De Croo de pauzeknop in voor eerder aangekondigde versoepelingen. 

De aangekondigde verstrengingen in het onderwijs wegen blijkbaar te licht: het Overlegcomité stuurt de ministers van Onderwijs terug naar de tekentafel met de vraag om bijkomende maatregelen uit te werken. "Het sluiten van scholen is het allerlaatste wat je doet voor je alle andere maatregelen hebt genomen", reageert Ben Weyts 's avonds. 

De minister van Onderwijs kaatst de bal terug en vraagt dat de sneltesten voor corona tot zelftesten worden omgevormd en dringt aan om leerkrachten prioritair vaccineren.

Lees voort onder het videofragment.

De ministers van Onderwijs van Vlaanderen, van de Franse Gemeenschap en de Duitstalige gemeenschap steken de koppen bijeen. De opdracht: welke bijkomende maatregelen zijn nog mogelijk?

Na een weekend van overleg leggen de drie ministers van Onderwijs gezamenlijk maatregelen op tafel "om de periode tot de paasvakantie te overbruggen".  Met andere woorden: er komt geen zogenoemde afkoelingsweek. 

In regio's met een hoge besmettingsgraad stellen ze voor om bij een besmetting minstens de hele klas in quarantaine te plaatsen. Weyts noemt dat een fijnmazige aanpak. Daarnaast wordt een reeks kleinere maatregelen voorgesteld, waarvan de sluiting van de schoolrefters de meest opvallende is.

Ben Weyts (N-VA), zijn Franstalige collega Caroline Désir (PS) en zijn Duitstalige collega Lydia Klinkenberg (ProDG) zitten hier nog op één lijn. Toch valt de bitsige toon van Weyts op. "Als de federale overheid het niet georganiseerd krijgt om leerkrachten prioritair te vaccineren, doen we het zelf wel met onze CLB's in Vlaanderen", laat hij weten. "We vragen geen neerbuigendheid, wij vragen geen lessen, wij vragen geen blablabla, maar boemboemboem en vaccins."

Lees voort onder het videofragment.

In de scholen is men niet onverdeeld gelukkig met de nieuwe maatregelen. Sommige schooldirecties zeggen dat ze een hele reeks aangekondigde maatregelen sowieso al uitvoeren omdat ze in code oranje of rood zitten, anderen klagen dat de extra maatregelen onwerkbaar zijn en zelfs leiden tot onveilige toestanden. 

Voor de directeur van de Middenschool Centrum Brugge en zijn collega van het Koninklijk Atheneum Brugge Centrum is de maat vol. Zij kondigen aan dat de schoolpoort sluit en dat ze overschakelen op afstandsonderwijs.

Het onderwijspersoneel zit op zijn tandvlees, zegt Raymonda Verdyck, afgevaardigd bestuurder van het Gemeenschapsonderwijs (GO!). 

"Onze collega's zijn heel erg moe: ze hebben continu moeten schakelen. Als ik de signalen van op het veld hoor, is de nood hoog om rust te brengen. De inspanningen die ze hebben moeten doen in dat deeltijds afstandsonderwijs en voor de bijkomende maatregelen maken dat ze zich heel erg belast voelen. Ze zijn altijd bereid leerlingen te ondersteunen en goed te begeleiden, maar we voelen dat ze moe zijn."

Het voor Ben Weyts ondenkbare - of moeten we zeggen het onvermijdelijke? - gebeurt: na het Overlegcomité kondigt premier Alexander De Croo aan dat het contactonderwijs wordt opgeschort. De zogenoemde paaspauze moet de coronacijfers weer doen dalen. Het onderwijs gaat voor drie weken op slot voor de leerlingen. Alleen het kleuteronderwijs blijft open.

De christelijke onderwijsvakbond COV heeft het over een onbegrijpelijke beslissing en roept ouders op om hun kinderen niet naar de kleuterklas te sturen.

Lees voort onder het videofragment.

In het Vlaams Parlement reageert Ben Weyts (N-VA) ontgoocheld op de verstrengingen in het onderwijs. "Ik ben fier dat de Vlaamse regering op deze positie is blijven staan. Maar tot mijn spijt uiteindelijk ook als enige", zegt hij. "Kinderen treffen om winkels open te houden, ik begrijp dat niet. De IKEA open en de school dicht. Dat is niet mijn visie op de samenleving."

Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) zegt dat de Vlaamse regering als enige is blijven vechten voor de scholen. Het enige wat hij uit de brand heeft kunnen slepen, is dat de kleuterscholen open mogen blijven.

Lees voort het videofragment.

Opvallend: viroloog Steven Van Gucht reageert verrast op de beslissing van het Overlegcomité dat de scholen dicht moeten. "Dit is net het omgekeerde van wat wij met de experts initieel gevraagd hadden", zegt hij. De vraagt rijst onvermijdelijk wie dan tijdens het Overlegcomité zo hard heeft aangedrongen op een sluiting van de scholen.

Lees voort onder het videofragment.

's Avonds pleegt Ben Weyts andermaal overleg met de onderwijskoepels en de vakbonden. Kwestie van de laatste onduidelijkheden weg te werken. 

Er komt een verrassing uit de bus: de scholen sluiten niet alleen, maar er komt ook geen afstandsonderwijs in de week voor de paasvakantie. De oproep van de christelijke vakbond om de kleuters niet naar school te sturen, krijgt de steun van het hele onderwijsveld, ook van de minister. Dat diens minister-president 's middag nog het kleuteronderwijs voor sluiting heeft weten te hoeden, lijkt niet meer van belang. Ben Weyts houdt het bij een persmededeling.

Even later wordt duidelijk dat de socialistische vakbond een stakingsaanzegging indient.

In loop van de ochtend wordt duidelijk dat ook in het hoger onderwijs de lessen weer worden opgeschort. Alleen noodzakelijke lessen en practica blijven mogelijk op de campus.

Maar hoe zit het nu met die kleuters? 's Middags meldt de RTBF dat het Franstalige onderwijs volledig sluit, ook het kleuteronderwijs. "Ik heb tijdens de onderhandelingen kunnen bekomen dat de kleuterscholen open kunnen blijven, maar ze moeten niet openblijven", reageert Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) in de loop van de namiddag.

Even later nemen de onderwijskoepels zelf het heft in handen. Het gemeenschapsonderwijs GO! sluit zijn kleuterscholen, Katholiek Onderwijs Vlaanderen adviseert om de lessen op te schorten, de koepel van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs doet "een warme oproep om voor zover het mogelijk is toch het kleuteronderwijs open te houden". 

Ben Weyts vraagt ouders om hun kleuters volgende week in de mate van het mogelijke thuis op te vangen. De Vlaamse minister van Onderwijs spreekt zijn ontgoocheling uit. “Ik denk dat ik toch afdoende duidelijk ben geweest, dat ik het heel moeilijk heb met het gegeven dat men inzake onderwijs geen prioriteit meer gegeven heeft. Punt."

Lees voort onder het videofragment.

De schooldirecties hebben het de voorbije dagen beslist niet onder de markt gehad, met beslissingen op het laatste moment die ze in de praktijk moeten zien te brengen.

Bij de Vlaamse regering doen ze intussen hun best om de rangen gesloten te houden. "Er is een sfeer gecreëerd alsof het levensgevaarlijk is in de scholen", zegt Ben Weyts. Tussen hem en minister-president Jan Jambon zijn er geen problemen. "Meneer Weyts is een van mijn beste vrienden", zegt Jambon vanmorgen. "Er was niet veel om uit te praten."

Maar de scholen die Ben Weyts koste wat kost open wilde houden, die zijn volgende week wel dicht.