Bak géén bananenbrood: zo slaat u zich door de paaspauze heen

1. Schreeuw naar een goederentrein

Verluchting blijft het hoogste goed, maar het is ook belangrijk om zélf regelmatig te ventileren. Wél neuten, maar nie pleuje dus. “Mensen moeten zichzelf toelaten zich slecht te voelen”, zegt hoogleraar psychiatrie Inez Germeys (KU Leuven), lid van de werkgroep Psychologie en Corona die de overheid adviseert. “Het is oké om een mindere dag of een mindere week te ervaren. Maar het is ook wel essentieel om een nuttige uitlaatklep voor die negatieve gevoelens te hebben, in plaats te volharden in de boosheid of haat te spuien online.”

Het louterende effect van schreeuwen is zelfs wetenschappelijk aangetoond. Het helpt om negatieve emoties los te laten, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat je weer kracht en energie binnenhaalt om de rest van de dag aan te kunnen. Aangezien het niet aan te raden is om in het midden van de Meir je keel open te sperren, adviseren wij uw oerkreet te laten overstemmen door achtergrondlawaai. Een voorbijrijdende goederentrein dus. Bovendien geeft de trip naar het station de illusie van een daguitstap. Neem een lunchpakket mee voor extra effect.

2. Kom uit uw kot

“Blijf vooral buitenkomen en mensen ontmoeten. Ook als je huisgenoten hebt, maar zeker als je alleen woont”, zegt psychotherapeut Peter Vanhoof van praktijk Aan-Zet. Vanhoof is bezieler van KrachtVeer, een project dat eind mei van start gaat om eenzaamheid in verschillende Antwerpse wijken aan te pakken.

Echte menselijk ontmoetingen, bijvoorbeeld een praatje bij de koffiezaak, primeren nog steeds op het zoomen, benadrukt ook Inez Germeys. “Uit ons onderzoek blijkt dat mensen nood hebben aan fysieke sociale contacten, ook al zijn er veel digitale alternatieven. Zeker jongeren snakken naar samenzijn. Laat hen dus ook op een veilige manier afspreken met hun vrienden.”

Om met elkaar in contact te komen en ook mensen in eenzaamheid te bereiken, kun je zelf dingen organiseren. Hou een klein petanquetoernooi, in groepjes van vier met voldoende afstand op het dorpsplein bijvoorbeeld en steek hiervoor folders in brievenbussen. Het wedstrijdelement zorgt meteen voor een ijsbreker en zo hoeft het ook niet altijd over “’t Is nogal wat hé, met die corona” te gaan.

3. Onderneem een citytrip naar (het) Paradijs

De kans is groot dat je je buurtpark ondertussen van stronk tot steen vanbuiten kent. Dat je weigert nog een poot te verzetten, maar dat je wel beseft dat je moet blijven bewegen. Nee, dit is geen vrijgeleide om zo’n vermaledijde elektronische step uit te proberen, wél om je horizon te verbreden. Geloof de knullige provinciecampagnes: verandering van omgeving kan wel degelijk je zintuigen prikkelen en dopamine vrijmaken. En waarom zou je jezelf in de massa op de zeedijk proppen als België magische plekken als Kijkuit, Paradijs, Ginderbuiten, Bekaf en Slettem herbergt?

Onderneem een originele citytrip in eigen land naar een plek waar je nog nooit bent geweest maar die je wel bijzonder intrigeert. Vergeet niet om de tien kilometer “Woehoew roadtrip!” te roepen.

4. Vergeet IKEA, leer Zweeds

Germeys benadrukt hoe belangrijk het nu is om kleine, haalbare doelen te stellen waar je zelf controle over kan uitoefenen. Wanneer we het gevoel hebben een pinball te zijn in de flipperkast van het virus, voelt de frustratie over wat we niet kunnen doen veel zwaarder aan. Nieuwe uitdagingen geven nieuwe energie.

Installeer dus een app waarmee je een nieuwe taal kunt leren, download Start to Run of olieverf landschappen met Bob Ross. Je hoeft niet meteen een vleugelpiano te kopen, maar iets kunnen afvinken van een lijstje met dingen die je al lang wou doen, verricht wonderen voor de moraal. Een boek dat je nog wou uitlezen. Een kamer die nodig eens geschilderd moest.

“Heel wat mensen hebben nu last van tunnelvisie, waarin hun doen en laten lijkt vast te liggen”, weet ook Vanhoof. “Ik adviseer mijn cliënten niet te denken aan wat niet (meer) mogelijk is, maar jezelf opties te geven. Schrijf elke dag drie dingen op die je (nog) kan doen – dat mogen echt kleine, evidente dingen zijn, zoals je moeder bellen, gaan joggen of de krant gaan kopen. Maar het idee dat je opties hebt én dat je zelf uit die opties hebt gekozen, framet die keuze en die activiteit al positief, ook al is het misschien niet bijster spannend.”

5. Mors uzelf mindful

Mildheid is het woord dat bij alle experts op de lippen brandt. Mildheid voor onze omgeving, maar vooral mildheid voor onszelf. “Het is belangrijk dat we erkennen dat dit uitzonderlijke omstandigheden zijn”, zegt Vanhoof. “Het is logisch dat je, als je met moeilijke situaties geconfronteerd wordt, niet optimaal functioneert.” Wie de komende weken noodgedwongen thuiswerk met huiswerk zal moeten combineren, hoeft zich dus geen illusies te maken: je zal steken laten vallen, niet alles zal in de puntjes perfect opgevolgd worden, en dat is oké.

Maak je dus niet druk om het feit dat je kleuter om drie uur ’s middags nog geen broek aanheeft of dat het aanrecht (en oké, de vloer) vol cornflakes ligt. Als je gezin gelukkig en gezond is, ben je al fantastisch bezig. Vergeet dus het opgeheven wijsvingertje, schermtijd is survival en met spaghettivlekken op je sweatshirt ‘Let It Go’ meebrullen is heus wel educatief verantwoord. Noem het desnoods een levensles.

6. Organiseer een woonkamerfestival

Uitkijken naar zaken die onzeker zijn en die constant verderop in de tijd geschoven worden is bijzonder deprimerend, hoe lekker #savethefestivals ook in je socialmediastrategie past. De focus moet volgens experts liggen op wat mogelijk is en wat voor morgen is: mensen moeten aangemoedigd worden zelf dingen organiseren die ook binnen de huidige maatregelen toegelaten zijn, in plaats van alles uit te stellen ‘tot het weer mag’.

Ook naar jongeren toe is het belangrijk om dit te communiceren. Zo bied je hen niet alleen perspectief, maar ook het vertrouwen dat ze zelf de risico’s van hun gedrag kunnen inschatten. Universiteit Gent en jongereninfoplatform WAT WAT lanceerden samen de campagne #damagnog, die zowel een reeks video’s als de infobrochure MAGDANOG?! omvat. Onder de hashtag inspireren jongeren elkaar met coronaveilige activiteiten.

“Je kunt de dingen die je leuk vindt in het leven maar die nu aan banden lijken gelegd, terugvorderen op een veilige manier”, zegt Germeys. “Neem Martin Heylen die zich opkleedt elke keer hij eten heeft besteld bij een restaurant. Maak er een evenement van, ook al is het in je bescheiden bubbel.” Met behulp van streamingzender Podium19 kun je bijvoorbeeld een muziekfestival in je woonkamer organiseren. Maak de beleving compleet door een pint over de vloer te kappen, een bezweet shirt tegen je wang te wrijven en in je eigen kont te knijpen. Waar is da feestje?

7. Bak géén bananenbrood

Ondertussen kent iedereen de drie psychologische basisbehoeftes voor ons mentaal welzijn vanbuiten. We hebben nood aan autonomie, verbondenheid en competentie – basisbehoeftes die onder meer, maar niet uitsluitend aan bod komen in de voorbeelden hierboven. Maar, zo benadrukt gezondheidspsycholoog Omer Van den Bergh (KU Leuven), het is belangrijk te beseffen dat ieder voor zichzelf bepaalt hoe hij of zij die psychologische vitamines het best tot zich neemt.

“Dat uitzoeken is maatwerk. Er is geen concreet standaardrecept dat ervoor zal zorgen dat iedereen zich mentaal beter voelt. Kookboekpsychologie bestaat niet.” Met andere woorden: de ene persoon kan zich laven aan het bakken van een bananenbrood met de buurvrouw, de ander vindt dat misschien een verschrikkelijk idee. “Elk individu, elke vereniging, elke gemeenschap zal op zoek moeten gaan naar een eigen manier om in deze coronatijden een zinvolle invulling te geven aan deze psychologische basisbehoeftes.”