‘De Duivels konden ook in het protest tegen Qatar nummer één van de wereld geweest zijn’

Verwacht u dat ze vanavond alsnog een symbolische actie zullen doen, zoals het Nederlandse elftal afgelopen weekend shirts droeg met daarop ‘Human Rights’?

Vandenbempt: “Absoluut niet.  Op de persconferentie vrijdag zei bondscoach Roberto Martínez dat ze ‘wel iets gingen doen, maar niet meteen, want de reactie mocht niet emotioneel zijn en kon pas als alles zeer duidelijk is’. Dat sloeg nergens op. Ik begrijp echt niet wat er voor hem nog niet duidelijk is. Op de site van Amnesty International stond vorige week nog een pagina met een zeer recente update over de toestand van de mensenrechten en de arbeidsomstandigheden in Qatar. Een noodkreet. Waar wacht Martínez op?”

Heeft zo’n symbolische actie zin?

“Toch wel. Je laat zien dat je met het lot van de werknemers, de vrouwen en de lgbtq-gemeenschap begaan bent. De Duivels zouden ook in dat protest nummer één van de wereld geweest kunnen zijn. Maar ze hebben voor de wedstrijden tegen Wales en Tsjechië de kans laten schieten, en zullen dat vanavond ook doen. Dat is nochtans het enige dat de voetbalwereld nog kan doen. Wat de Black Lives Matter-beweging teweeg bracht, dat kun je hier ook doen. Tenzij je dat minder belangrijk vindt natuurlijk.”

Er gaan steeds meer stemmen op om het toernooi te boycotten. Is dat een optie? 

“In een ideale wereld geven alle 32 landen forfait, maar je begrijpt meteen dat dat utopisch is. Als slechts één land dat zou doen, dan gaat er gewoon een ander land in de plaats. Het voetbalbestel probeert van alles in beweging te zetten, de FIFA kan bijvoorbeeld eisen dat de arbeidsomstandigheden van de gastarbeiders, en de vrouwenrechten verbeteren, en dat holebi-supporters zich tijdens het toernooi vrij kunnen bewegen. Maar als de Qatarezen zeggen dat ze dat niet willen garanderen, dan heeft de FIFA geen stok achter de deur. Ze gaan niet zeggen: dan komen we niet. 

“Als je op Qatarese nieuwssites kijkt, merk je ook dat er geen enkel schuldbesef is. De westerse berichtgeving vinden ze politiek geïnspireerd of ronduit racistisch. Je kan zeggen: we moeten de culturele eigenheid respecteren. Maar als die cultuur inhoudt dat er bepaalde bevolkingsgroepen gediscrimineerd worden, ja, dan toch maar niet, lijkt me. 

“Het belooft allemaal weinig goeds. Er wordt vanuit het buitenland veel druk gezet, er is diplomatie. Maar zelfs al sterven er de komende maanden nog verschillende arbeiders, we gaan toch voetballen, hoor. De grote blunder is natuurlijk tien jaar geleden al gemaakt, bij de toewijzing van het WK aan Qatar. Het is echt wraakroepend dat dat toen is goedgekeurd.” 

De toewijzing zou toen allesbehalve correct verlopen zijn.

“Een grote meerderheid van de leden van het Uitvoerend Comité van de FIFA dat destijds voor Qatar heeft gekozen, is na onderzoek – ook door de FBI – corrupt bevonden en weggestuurd, sommigen zitten in de cel. Reden genoeg om te zeggen: we nemen het WK weer af. Maar dat heeft nu nog maar weinig zin. De voetbalwereld kan nu enkel nog blijven protesteren, zelfs tijdens het WK. Daar ben ik wel benieuwd naar, wie durft dat op het veld in Qatar? Want de Fifa zal het verbieden en dreigen met straffen.”