Direct naar artikelinhoud
InterviewMarijke Verbruggen

Half jaar geboorteverlof voor alle werknemers van Volvo: ‘Zo’n recht mag geen dode letter zijn’

De Volvo-vestiging in Gent.Beeld BELGA

Wereldwijd kunnen de ruim 40.000 werknemers van Volvo Cars – M, V of X – van het Zweedse geboorteverlof profiteren: 24 weken met behoud van 80 procent van het loon. ‘Maar zo'n recht mag geen dode letter zijn omdat de angst voor loopbaanimplicaties opspeelt’, zegt professor Marijke Verbruggen (KU Leuven).

In de drie jaar die volgen op geboorte of adoptie zullen alle werknemers gebruik kunnen maken van deze regeling. Hoe uitzonderlijk is dat?

“In al die verschillende landen zit je met verschillende regelgevingen. België loopt qua moederschapsverlof wat achter op andere landen en het vaderschapsverlof is recent dan wel verlengd, het blijft heel beperkt (vijftien dagen, MIM). De meeste organisaties volgen gewoon de wet, en niks meer. Dan is zes maanden voor iedereen toch vrij uitzonderlijk.

“Het gaat bovendien om geboorteverlof. In tegenstelling tot ouderschapsverlof behoud je een aanzienlijk deel van het basisloon, waardoor ook mensen met weinig financiële marge geneigd zullen zijn om die maanden op te nemen.”

Waarom doet een bedrijf als Volvo Cars dit nu plots?

“Verschillende trends spelen hier een rol. Zo zijn er simpelweg meer en meer tweeverdieners. Terwijl begin jaren tachtig slechts 40 procent van de vrouwen werkte, is dat nu ruim 70 procent. Er is eveneens een sterke toename van mannen die meer zorgtaken opnemen en van eenoudergezinnen waar de combinatie van arbeid en zorg een must is.

“Op de arbeidsmarkt is er dus een grote nood, en die invullen maakt je organisatie aantrekkelijker. Zeker binnen een competitieve markt waar veel technische skills nodig zijn, wat voor Volvo zeker geldt, kan sociaal verantwoord ondernemen en zorg dragen voor werknemers een troef zijn. Steeds meer jonge werknemers verwachten dat trouwens ook.”

Marijke Verbruggen (KU Leuven).Beeld DM

Is er een addertje onder het gras?

“Het initiatief lijkt me sowieso mooi. Vrouwen nemen nog steeds de meeste huishoudelijke taken op in heteroseksuele relaties, en Duits onderzoek toont dat het aandeel van mannen pas na twee maanden ouderschapsverlof begint te stijgen. Daar ligt dus een opportuniteit. 

“Het recht mag vooral geen dode letter zijn, omdat de angst voor loopbaanimplicaties zou opspelen. ‘Mis ik dan geen interessante projecten als ik maanden weg ben?’ Zulke vragen zal het bedrijf proactief moeten counteren. Zowel op het vlak van evaluatie als kansen mogen er geen vooroordelen ontstaan tegenover mensen die het geboorteverlof ten volle benutten, anders is dit niet meer dan een stunt.”

Is dat ook de reden waarom zo'n driekwart van het corona-ouderschapsverlof in ons land door vrouwen wordt opgenomen?

“Het gebeurt sowieso dat leidinggevenden zeggen: ‘Kan uw vrouw dat niet doen?’ Maar er spelen nog andere zaken. Bij veel koppels wordt gewoon de keuze gemaakt voor de partner met het laagste loon, en dus de minste financiële implicaties. Daar stuiten we helaas op de genderloopbaankloof.”

Heeft zo'n regeling rond geboorteverlof het potentieel om dat glazen plafond te doorbreken?

“Het kan er zeker toe bijdragen. We weten welke elementen een rol spelen bij het glazen plafond. Het feit dat vrouwen vaker deeltijds gaan werken of loopbaanonderbreking nemen, hoort daar zeker bij. Door te gaan standaardiseren, creëer je hopelijk een bedrijfscultuur die zo’n keuze niet meer afstraft.”