Chaos dreigt bij start nieuwe schooljaar

“Ik kan me niet voorstellen dat iemand zo cynisch zou zijn om deze chaos in het onderwijs moedwillig te organiseren”, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. De koepel communiceerde begin februari al dat het de schorsing en vernietiging van de nieuwe eindtermen voor de tweede en derde graad, die op 1 september in voege treden, aan het Grondwettelijk Hof zou vragen. Alleen: een formeel verzoekschrift is nog steeds niet ingediend. Dat kan ook niet, omdat de publicatie van het nieuwe onderwijsdecreet in het Belgisch Staatsblad uitblijft.

De tekst, zo’n zeshonderd pagina’s lang, is namelijk nog niet vertaald naar het Frans. Het katholiek onderwijs heeft deze week informeel bericht gekregen dat die vertaling nog drie maanden zal duren. Dat betekent dat het Grondwettelijk Hof pas bij het begin van de zomervakantie aan de juridische toetsing zou kunnen beginnen.

In de praktijk duurt het enkele weken tot twee maanden vooraleer er over een schorsing beslist wordt – de eventuele vernietiging volgt pas in een later stadium. Ruim gerekend drijft er een rampzalig scenario naar boven: op 1 september treden de nieuwe eindtermen in voege, iets later moeten scholen, leerkrachten en inspectieleden misschien terugvallen op de oude.

Krappe timing

Volgens Boeve moet de publicatie in het staatsblad zo snel mogelijk gebeuren “zodat er nog voor de zomervakantie een verdict is.” Het is aan Vlaanderen om de teksten te leveren. Onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) geeft aan dat de procedure op geen enkele manier beïnvloed wordt “tenzij dan met het pleidooi om zo snel mogelijk te gaan.”

De timing oogde sowieso al ontzettend krap. Begin februari pas keurde het Vlaams Parlement de nieuwe eindtermen goed, wat een half jaar geeft om nieuwe handboeken en leerplannen te maken. Dat het katholiek onderwijs naar het Grondwettelijk Hof zou stappen, stond bovendien in de sterren geschreven.

De koepel steigert al sinds vorige zomer over de zeer uitgebreide eindtermen, die geen eigen accenten toelaten voor scholen en in het TSO, BSO en KSO weinig ruimte laten voor technische, praktische of kunstvakken. Ook de Raad van State formuleerde in november, nadat de Vlaamse regering haar principiële goedkeuring had gegeven, “ernstige twijfels over de omvang en de gedetailleerdheid” van de nieuwe eindtermen.

Intussen hebben 107 schoolbesturen ingetekend op het schorsings- en vernietigingsverzoek, of zo’n 60 procent van de scholen binnen Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Ook de Federatie Steinerscholen bereidt gelijkaardige stappen voor.

Blufpoker

Of het Grondwettelijk Hof het oordeel van de Raad van State zal volgen is volgens onderwijsexperts hoogst onzeker. De huidige situatie neigt alleszins naar een spelletje blufpoker waar uiteindelijk elke leerling de dupe van is. Een laattijdige schorsing heeft impact voor alle scholen.

“Wij kunnen straks toch niet de gebeten hond zijn omdat een tekst zo lang op zich laat wachten”, zegt Boeve, die erop wijst dat een eerste decreettekst al op 26 juni 2020 op tafel lag. “Die is sindsdien nauwelijks veranderd en onze boodschap ook niet.” Minister Weyts ziet dat anders: “Ik begrijp dat er bezorgdheid is over eventuele rechtsonzekerheid, maar die komt alleen voort uit de procedure die nu gevoerd wordt.”

Sowieso dreigt er grote verwarring over wat leerkrachten op 1 september precies op het bord moeten zetten. Het GO! onderwijs blijft uitgaan van de nieuwe eindtermen. “Dat hebben onze leraren en directies ook nodig om zich te kunnen voorbereiden in moeilijke omstandigheden”, zegt woordvoerster Nathalie Jennes.

Boeve roept alle onderwijspartners op om samen te zitten voor een overgangsscenario. “Voor onze scholen bereiden we dat sowieso voor. Wat er ook gebeurt, schorsing of niet, scholen zullen weten met welke leerplannen ze aan de slag moeten.”