‘Ik heb niet gelogen, dat gesprek zat verkeerd in mijn herinnering’: Nederlandse premier Mark Rutte in nauwe schoentjes

De zaak draait rond een deels uitgelekte notitie over een verkenningsronde voor de vorming van een nieuwe Nederlandse regering. Toenmalig verkenner Kajsa Ollongren (D66) droeg het document onder de arm toen ze gefotografeerd werd. Er ontstond heel wat ophef omdat er een “functie elders” gesuggereerd werd voor het kritische parlementslid Omtzigt.

Rutte had aan de media verklaard dat hij met de verkenners nooit over de positie van Omtzigt had gesproken. Uit de verslagen van de verkenningsopdracht, die door de leden van de Tweede Kamer opgevraagd werden, blijkt nu echter dat hij dat wel heeft gedaan.

Luis in de pels

De leider van de rechts-liberale VVD had meer bepaald geopperd om Omtzigt een ministerpost aan te bieden als het CDA zou deelnemen aan een nieuwe regering. “Je moet wat met Omtzigt: minister maken”, staat in het gespreksverslag van Rutte.

Omtzigt staat bekend als een luis in de pels. Hij toont zich bijzonder kritisch over het regeringsbeleid, zelfs toen het CDA in de afgelopen jaren meeregeerde. 

‘Premier stond te liegen’

Verschillende oppositiepartijen hebben verontwaardigd gereageerd. “Rutte heeft een groot probleem wat mij betreft. Het is duidelijk dat de premier staan liegen heeft”, zegt SP-leider Lilian Marijnissen. 

Geert Wilders, de leider van de extreemrechtse PVV, vindt dat Rutte moet opstappen. Hij wil dat er nieuwe verkiezingen komen. 

‘Terecht veel vragen’

In het debat in de Tweede Kamer liet Rutte uitschijnen dat zijn herinneringen hem in de steek gelaten hebben. “Ik heb naar eer en geweten de pers te woord gestaan. Ik heb me dat gesprek met de verkenners verkeerd herinnerd. Uit het verslag blijkt dat het wel over hem is gegaan, dat roept terecht veel vragen op. Ik betreur dat ten zeerste, maar ik heb dus niet gelogen. Mijn excuses voor deze heel onhandige uitspraak.”

De uitleg leidde tot heel wat verontwaardigde reacties. Sigrid Kaag van de links-liberale partij D66, een van de grote winnaars van de voorbije verkiezingen, bespeurt “een patroon van vergeetachtigheid” bij de VVD. Zij wil van Rutte weten hoe hij denkt het geschonden vertrouwen te herstellen. D66 en VVD werden gezien als waarschijnlijke coalitiepartners in de volgende Nederlandse regering.

Ook Wopke Hoekstra, de leider van de christendemocratische CDA, snapt niet hoe Rutte zich die uitspraak over Omtzigt niet kan herinneren. “We zijn nu twee weken bezig en wat een totale rotzooi is het geworden”, vatte Hoekstra de gang van zaken samen. “Dat je trivialiteiten vergeet, dat begrijpt elke televisiekijker. Maar niet de hoofdlijn.”

De verklaring van Rutte werd ook bij de andere partijen in de Tweede Kamer op hoongelach onthaald. “Ik weet werkelijk niet wat ik hoor”, zegt Lilian Marijnissen, leider van de extreemlinkse SP. Lilianne Ploumen van de sociaaldemocratische PVDA noemt de verdediging “ontluisterend” en volgens PVV-boegbeeld Geert Wilders “weet heel Nederland dat Rutte het woord ‘waarheid’ niet eens kan spellen”.