Straffen voor verkrachters gaan de hoogte in: van maximum vijf jaar naar tien jaar

Met de hervorming willen minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en staatssecretaris voor Gelijke Kansen Sarah Schlitz (Ecolo) de strijd aanbinden met seksueel geweld. In een mededeling herinneren ze aan enkele cijfers. Zo worden in ons land per dag gemiddeld acht aangiftes gedaan van verkrachting, maar het werkelijke aantal wordt op tachtig geschat. Ook voor aanranding van de eerbaarheid, seksuele intimidatie, stalking of partnergeweld liggen de cijfers hoog.

Toch leidt slechts 10 procent van de aangiftes van verkrachting tot een veroordeling. Eén van de zaken die hiertoe bijdragen, is de achterhaalde wetgeving inzake seksueel geweld. Het huidige strafwetboek dateert uit 1867, met heel wat onduidelijkheden, moeilijke bewijslast en te lage straffen tot gevolg.

Het voorontwerp van minister Van Quickenborne probeert de definities van alle vormen van seksueel misbruik scherp te stellen. Wederzijdse toestemming dient daarbij als basisfundament. De definitie daarvan zal uitdrukkelijk in de wet opgenomen worden. Zo moet de toestemming uit vrije wil gegeven worden en beoordeeld worden in het licht van de omstandigheden. Ze kan ook weer ingetrokken worden. Denk bijvoorbeeld aan ‘stealthing’, wanneer de partner tijdens de daad het condoom afdoet zonder toestemming.

De definitie van verkrachting wordt aangepast en aanranding van de eerbaarheid heet in de toekomst aantasting van de seksuele integriteit. Ook voyeurisme krijgt een uitgebreide definitie. Een rechtbank oordeelde recent bijvoorbeeld nog dat foto's onder rokken nemen niet strafbaar was omdat het slachtoffer strikt gezien niet ontbloot was. Dat soort absurditeiten gaat er nu dus uit. Voorts worden zowel incest als seksueel geweld door een partner verzwarende omstandigheden.

De hervorming gaat gepaard met zwaardere straffen. De straffen voor verkrachting gaan van 1 maand tot 5 jaar naar 6 maand tot 10 jaar. En de maximumstraf voor verzwarende omstandigheden gaat met minstens vijf jaar omhoog. Daarnaast kan een rechter bijkomende straffen opleggen, zoals het contactverbod of een ontzetting uit de burgerlijke rechten.

Van Quickenborne benadrukt ook dat de rechter over het volledige straffenarsenaal zal kunnen beschikken. Ook alternatieve straffen dus. Dat is volgens de minister belangrijk voor de individualisering van de straffen: elke straf moet op maat zijn. 

Sekswerk wordt tot slot ook uit de illegaliteit gehaald. Het blijft wel strafbaar indien er sprake is van mensenhandel of uitbuiting. Een voorbeeld daarvan is het verhuren van kamers aan sekswerkers voor woekerprijzen.

Het voorontwerp vertrekt nu voor advies naar de Raad van State en moet nadien nog langs de Kamer passeren. Van Quickenborne en Schlitz merken op dat in het nieuwe strafwetboek bepalingen zullen zitten die een impact hebben op de strijd tegen intrafamiliaal en seksueel geweld. Ook komt de regering dit jaar nog met een actieplan tegen gendergerelateerd geweld.