Een betrokkene bij de Belgische beslissing geeft toe dat deze eigenlijk ingegeven is door emoties: “De politieke geesten zaten al te ver in de logica van een leeftijdsbegrenzing. Stel dat er ook hier iemand zou sterven door een zeldzame trombose, dan is het weer de politiek die de boeman is.”

Verband met bloedklonters

Het probleem was dat er over heel Europa op een paar miljoen vaccinaties enkele gevallen waren opgedoken waarbij mensen een gevaarlijke bloedklonter kregen. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) vond ook effectief een verband tussen het vaccin en die klonters. Al wordt wel steeds benadrukt dat het om een heel uitzonderlijke bijwerking gaat: amper 220 mensen kregen een bloedklonter, op 34.000.000 vaccinaties. Toch besloten verschillende Europese landen de voorbije weken al om de vaccinaties met AstraZeneca terug te schroeven. Aangezien vooral jongeren meer kans lopen op de zeldzame bloedklonters, stelden Nederland en Duitsland al een leeftijdsgrens in op 60 jaar. Mensen die jonger zijn, krijgen er geen AstraZeneca meer. Frankrijk trok die grens op 55 jaar. De overheid van onze zuiderburen werd zelfs aangeklaagd door de familie van een vrouw die overleden is aan zo’n bloedklonter.

Druk op de ketel

Die buitenlandse voorbeelden zetten onvermijdelijk heel wat druk op de ketel om ook hier een gelijkaardige beslissing te nemen. Woensdagvoormiddag kwamen de acht verschillende gezondheidsministers van ons land al samen om demogelijke pistes onder de loep te nemen. Vooral de Franstalige ministers drongen daar aan op een leeftijdsgrens. Vlaams minister Wouter Beke (CD&V) was tegen, maar moest het onderspit delven.

De knoop was eigenlijk al doorgehakt vóór het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) in de namiddag met haar advies kwam. Dat kwam neer op een onomwonden pleidooi om verder te gaan met AstraZeneca. “De nadelen wegen niet op tegen de voordelen.” Over een eventuele leeftijdsbeperking repte het EMA met geen woord.

Geen invloed op korte termijn

Onze ministers zien er weinig graten in om van de Europese lijn af te wijken. “Op korte termijn heeft deze beslissing geen enkele invloed op onze vaccinatiecampagne”, klinkt het op het kabinet van federaal minister Frank Vandenbroucke (Vooruit). In Vlaanderen staan de komende maand maar 6.000 mensen jonger dan 56 op de planning voor een spuit van AstraZeneca. Voor hen wordt er nu een alternatief vaccin gezocht. Daarnaast benadrukken de ministers ook dat het om een tijdelijke beslissing gaat. “Zo is het makkelijk om die terug te schroeven wanneer we in de komende maand meer studies hebben over het verband tussen het vaccin en de bloedklonters.”

Zolang de beslissing maar voor vier weken geldt, komen de deadlines dus niet in het gedrang. Maar toch is er al schade geleden, vrezen sommigen aan tafel. Want hoewel experten en politici van de daken schreeuwen dat het AstraZeneca-vaccin veilig én efficiënt is, krijgt de reputatie weer een flinke deuk.

(evdg)