Goede relaties op werkvloer zorgen voor betere resultaten: ‘Gevoeligheid meer waarderen’

Een mooie baan als manager met veel verantwoordelijkheid én geld. Dan was je succesvol, dacht Marco Buschman (53) lang. Tot hij het allemaal had. “Ik maakte lange dagen en zag mijn kinderen amper. Tijdens het avondeten werkte ik regelmatig door. De focus lag altijd op nog beter presteren. Ik werd steeds minder blij en besloot een coach in te schakelen. Een van de eerste vragen die hij stelde was: wie ben jij eigenlijk? Van hem leerde ik dat je eerst mens bent en dat je een functie hebt. Vanaf dat moment ben ik anders gaan denken over werk. Gaan zien hoe belangrijk het is dat ook de menskant van jezelf en je collega’s aan bod komt tijdens de werkdag.”

Jarenlang overschreeuwde hij zichzelf in een harde wereld waar weinig ruimte was voor emoties. Inmiddels gelooft Buschman dat het essentieel is dat werkgevers investeren in het relationele contact met werknemers. Hij traint anderen op dat vlak en schreef het boek Verbindend vermogen hierover.

“Ik hoor vaak dat leidinggevenden wel willen, maar dat het toch een soort sluitpost is. Het persoonlijke komt als er nog tijd over is. Dat is ontzettend jammer. Uit ervaring weet ik dat aandacht en begrip voor medewerkers er uiteindelijk voor zorgt dat ze excelleren in hun werk.”

Porseleinen poppetje

De Amerikaanse schrijfster Anita Moorjani (52) merkt dat het tonen van emoties vaak nog als een zwakte wordt gezien. Van haar verscheen onlangs het boek De kracht van empathie. “Als kind ving ik eens een gesprek op tussen mijn tante en moeder. Mijn tante zei: jouw dochter is een porseleinen poppetje. Ze is overgevoelig. Daar moet je echt wat aan doen.”

Die gedachte is volgens Moorjani het grote probleem in de wereld van vandaag. “We leren kinderen om sterk te zijn. Dat zie je terug in de sfeer bij veel bedrijven. Terwijl ik geloof dat we de gevoeligheid meer moeten waarderen.”

In haar boek schrijft ze vooral over ‘empaten’. Dit zijn mensen die, net als Moorjani, zeer gevoelig zijn. Het is verwant aan hoogsensitiviteit en werd een aantal jaren geleden voor het eerst beschreven door de Amerikaanse psychiater Judith Orloff en de psychotherapeut Elaine Aron. “Als ik iemand tref met liefdesverdriet, kan ik letterlijk zijn of haar pijn voelen. Daardoor kost het mij geen moeite om me in te leven én echt te luisteren naar die ander. Als empaat word je geboren, maar ik geloof dat anderen van ons kunnen leren. In het leven en op de werkvloer.”

Omdat elke organisatie resultaten wil halen, wordt volgens Buschman binnen veel bedrijven vooral gesproken over visie, strategie, jaarcijfers en de acties om te kunnen groeien. “Bij grote veranderingen worden vaak de knapste koppen van het bedrijf bij elkaar gezet. Terwijl dit lang niet altijd de best uitvoerende teams zijn.

“Sterker nog: bij de teams die ik de afgelopen jaren begeleidde, zag ik juist dat het bij goed functionerende teams om iets anders draait: dat mensen zich gezien en erkend voelen. Dat er ruimte is om te zeggen wat het individu denkt en een leidinggevende zijn of haar fouten durft te erkennen. Dat schept veiligheid. Dat kan alleen als de leidinggevende zich als mens laat zien, zich inleeft in de werknemers en daar aandacht voor heeft. De positieve teamenergie die daardoor ontstaat, is een krachtige motor voor teams om zich te ontwikkelen tot best performing teams.”

Unieke bijdragen

Volgens Moorjani wordt de wereld en het bedrijfsleven een fijnere plek als er meer ruimte komt voor empathie. “Als er meer empathische leiders komen, zal het mens-zijn weer centraal gezet worden. Zo kan het beeld van wat succes betekent, veranderen. Daardoor worden onze unieke vaardigheden en bijdragen aan de samenleving meer op waarde geschat.”

Dat is niet iets wat je één keer instelt op de werkvloer, maar volgens Buschman een proces dat continu bijgehouden moet worden. “Ook nu we allemaal grotendeels thuiszitten door corona, is dat een uitdaging. Als je niet oppast, vervaagt de balans tussen werk en privé volledig. Daar moeten leidinggevenden aandacht aan blijven geven. Bel je medewerkers eens op en vraag hoe het echt met ze gaat. Of ze nu hele dagen alleen zijn of juist moeten werken in dezelfde ruimte als hun partner en kinderen. Pas als het stroomt tussen mensen, kan het ook stromen op zakelijk niveau.”

De kracht van empathie, zacht durven zijn in een harde wereld van Anita Moorjani is verschenen bij Spectrum (€21).

Verbindend vermogen, vergroot je impact op de ander, je team en je organisatie van Marco Buschman is verschenen bij De Vrije Uitgevers (€17,95).