"Uit respect voor de koninklijke familie": vrij kalme nacht in Noord-Ierland door de dood van prins Philip
Het overlijden van de Britse prins Philip heeft een kalmerend effect gehad in Noord-Ierland. Daar is het na dagen van protest vrij rustig gebleven, na een oproep via posters om de rouwperiode van de koninklijke familie te respecteren.
In Noord-Ierland is het afgelopen nacht al bij al rustig gebleven, met uitzondering van enkele gemaskerde mannen die flessen en stenen gooiden naar de politie. Er zijn ook een auto en een paar vuilnisbakken in brand gestoken.
In pro-Britse wijken in de hoofdstad Belfast was voor gisteravond nieuw protest aangekondigd tegen de grenscontroles tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië. Maar loyalisten hadden posters opgehangen met de oproep om het geplande protest uit te stellen, uit respect voor koningin Elizabeth en haar familie, na de dood van prins Philip.
Sinds een week laait het geweld weer op in Belfast. Protestantse betogers komen er op straat - onder meer uit onvrede met het Noord-Ierlandprotocol, een onderdeel van de Brexitdeal. Door dat protocol zijn er nu grenscontroles op de goederen tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Enkele loyalistische paramilitaire groepen zeggen dat zij niet betrokken zijn bij het straatgeweld en roepen op tot kalmte. Ze hebben het over een "spectaculaire collectieve mislukking" om hun woede over de brexit en andere twistpunten te begrijpen. De groepen willen dat de grensafspraken heronderhandeld worden. Ze zeggen dat ze de Britse regering herhaaldelijk hebben gewaarschuwd voor de gevolgen van de grenscontroles op goederen tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk.
De milities, zoals de Ulster Volunteer Force, Red Hand Commando en de Ulster Defence Association, legden de wapens neer in de jaren na het Goedevrijdagakkoord van 1998. Dat maakte een einde aan dertig jaar sektarisch en politiek geweld waarin meer dan 3.600 mensen werden gedood. In het akkoord was afgesproken dat er geen harde grens, met controles, meer zou komen tussen Noord-Ierland en Ierland.
Aan de andere kant, bij de Noord-Ierse nationalisten, vreest de partij Sinn Féin voor meer geweld in het weekend en in de zomermaanden. Dan zijn er verschillende traditionele marsen van pro-Britse protestanten. De katholieke nationalisten zien die als een provocatie. Zij willen aansluiting bij de rest van Ierland. Sinn Féin begon als de politieke vleugel van de paramilitaire organisatie IRA, die verschillende bomaanslagen pleegde tijdens zogenoemde Troubles in de jaren 70 tot eind 90.